Gąska siarkowa

Gąska siarkowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	gąskowate
Rodzaj	gąska
Gatunek	gąska siarkowa
	Nazwa systematyczna
	Tricholoma sulphureum (Bull.) P. Kumm; Führ. Pilzk. (Zwickau): 133 (1871)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gąska siarkowa (Tricholoma sulphureum (Bull.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny gąskowatych (Tricholomataceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tricholoma, richolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1784 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Agaricus sulphureus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer, przenosząc go do rodzaju Tricholoma^[1].

Ma 15 synonimów. Niektóre z nich:

Agaricus sulphureus Bull. 1784
Agaricus sulphureus Bull. 1784, var. sulphureus
Gymnopus sulphureus (Bull.) Gray 1821
Gyrophila sulphurea (Bull.) Quél. 1886^[2].

Polską nazwę podał Stanisław Chełchowski w 1898 r.^[3] W polskim piśmiennictwie mykologicznym miał też nazwę bedłka siarkowa^[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 3–8 cm, w młodym owocniku stożkowato wypukły, później płaski. Brzeg ostry, powierzchnia naga, czasami delikatnie łuskowata, podczas wilgotnej pogody śliska. Kolor siarkowożółty, oliwkowożółty, a miejscami czerwonobrązowy. W środku ciemniejszy i bardzo delikatnie pokryty purpurowymi płatkami^[5]^[6].

Blaszki

Jaskrawożółte, grubawe, wycięte z ząbkiem^[5]. Są rzadkie, co jest ważną cechą umożliwiającą rozróżnienie gąski siarkowej od podobnej gąski zielonki, która ma gęściejsze blaszki^[6].

Trzon

Wysokość 4–10 cm, grubość do 2 cm, kształt walcowaty lub maczugowaty. Jest początkowo pełny, później pusty, siarkowożółty, pokryty rdzawymi włókienkami. Przy podstawie jest białawy i włochaty^[6].

Miąższ

Żółty. Zapach niemiły, jak karbidu lub gazu świetlnego^[5].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki dość duże, jajowate, gładkie, bezbarwne, o średnicy 9–12 × 5–7 µm^[5].

Gatunki podobne

Podobna jest jadalna gąska zielonka (Tricholoma equestre), która ma biały miąższ, gęściejsze blaszki i nie wydziela nieprzyjemnego zapachu^[5]^[6].

Występowanie i siedlisko

Gąska siarkowa występuje w Europie i Ameryce Północnej, została znaleziona również w Chinach^[7]^[8]. W Europie Środkowej jest szeroko rozpowszechniona, ale występuje w rozproszeniu^[9]. W Polsce jest dość pospolita^[4].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Rośnie w lasach liściastych i mieszanych, na ziemi, wśród traw i opadłych gałęzi, bez szczególnych wymagań co do odczynu gleby. Często występuje pod sosnami. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada^[4].

Znaczenie

Grzyb trujący. W stanie surowym zawiera substancje rozpuszczające krew (hemolizyny); spożycie powoduje lekkie zatrucie. Gotowana jest niejadalna z powodu nieprzyjemnego smaku^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-04-09] (ang.).
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-02] .
↑ S.S. Chełchowski S.S., Grzyby podstawkowe Królestwa Polskiego (Basidiomyces Polonici). Część 1. Audiobasidiomycetes. Podstawczaki (Basidomycetes) of Kingdom of Poland. Part. 1. Audiobasiomycetes, „Pamiętn. Fizjogr.”, 15, 1898, s. 1–258 .
↑ ^a ^b ^c WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 670, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f E.E. Gerhardt E.E., Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 76, ISBN 83-7404-513-2 .
↑ ^a ^b ^c ^d PavolP. Škubla PavolP., Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 139, ISBN 978-83-245-9550-1 .
↑ A.E.A.E. Bessette A.E.A.E., W.C.W.C. Roody W.C.W.C., S.A.S.A. Trudell S.A.S.A., Tricholomas of North America, 2012 .
↑ H. DengH.D. H H. DengH.D., Y.J.Y.J. Yao Y.J.Y.J., Revision of three species of Tricholoma reported from China, „Mycotaxon”, 92, 2005, s. 77–84, ISSN 0093-4666 .
↑ AndreasA. Gminder AndreasA., Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, s. 127, ISBN 978-83-258-0588-3 .

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2020-04-09] (ang.).

[sf-2] Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-02] .

[che-3] S.S. Chełchowski S.S., Grzyby podstawkowe Królestwa Polskiego (Basidiomyces Polonici). Część 1. Audiobasidiomycetes. Podstawczaki (Basidomycetes) of Kingdom of Poland. Part. 1. Audiobasiomycetes, „Pamiętn. Fizjogr.”, 15, 1898, s. 1–258 .

[check-4] WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 670, ISBN 83-89648-09-1 .

[ger-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f E.E. Gerhardt E.E., Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 76, ISBN 83-7404-513-2 .

[wag-6] PavolP. Škubla PavolP., Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 139, ISBN 978-83-245-9550-1 .

[bes-7] A.E.A.E. Bessette A.E.A.E., W.C.W.C. Roody W.C.W.C., S.A.S.A. Trudell S.A.S.A., Tricholomas of North America, 2012 .

[deng-8] H. DengH.D. H H. DengH.D., Y.J.Y.J. Yao Y.J.Y.J., Revision of three species of Tricholoma reported from China, „Mycotaxon”, 92, 2005, s. 77–84, ISSN 0093-4666 .

[gmin-9] AndreasA. Gminder AndreasA., Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, s. 127, ISBN 978-83-258-0588-3 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]