Gąsówka bladoniebieskawa

gatunek grzybów

Gąsówka bladoniebieskawa (Lepista glaucocana (Schumach.) Singer) – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].

Gąsówka bladoniebieskawa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

incertae sedis

Rodzaj

gąsówka

Gatunek

gąsówka bladoniebieskawa

Nazwa systematyczna
Lepista glaucocana (Bres.) Singer
Lilloa 22: 193 (1951)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepista, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1881 r. G. Bresàdola jako Tricholoma glaucocanum, do rodzaju Lepista przeniósł go Singer w 1951 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Clitocybe glaucocana (Bres.) H.E. Bigelow & A.H. Sm. 1969
  • Gyrophila nuda var. glaucocana (Bres.) Quél. 1886
  • Lepista nuda var. glaucocana (Bres.) Krieglst. 1991
  • Rhodopaxillus glaucocanus (Bres.) Métrod 1943
  • Tricholoma glaucocanum Bres. 1881
  • Tricholoma glaucocanum Bres. 1881 var. glaucocanum
  • Tricholoma glaucocanum var. villii Ricken ex Ade 1923
  • Tricholoma nudum var. glaucocanum (Bres.) L. Corb. 1929

Stanisław Domański opisywał ten gatunek pod nazwą różanka naga odmiana błękitnosiwa. Obecną nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Higrofaniczny. Średnica 4–12 cm, wyjątkowo do 16 cm. Początkowo wypukły, potem płaski. Powierzchnia naga, gładka, barwy różowo-fioletowej.

Blaszki

Bardzo gęste, przy trzonie zaokrąglone, wolne, łatwo oddzielające się od kapelusza. Barwa biaława do jasno różowo-fioletowej

Trzon

Wysokość 5–10 cm, grubość 1–3 cm, cylindryczny, pełny, sprężysty. Powierzchnia włóknista, o barwie białawej, w dolnej części zazwyczaj pokryta biała grzybnią.

Miąższ

Wodnisty, gruby, biały z lekkim różowym odcieniem. Zapach nieprzyjemny, stęchły

Wysyp zarodników

Jasnoróżowy.

Występowanie i siedlisko

edytuj

Gąsówka bladoniebieskawa występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. W tej ostatniej podano jej występowanie tylko w Mongolii i Korei[4]. Na terenie Polski do 2003 r. w piśmiennictwie naukowym podano tylko 3 stanowiska[3].

Rośnie na ziemi w lasach liściastych i mieszanych. Owocniki wytwarza od września do października[3].

Znaczenie

edytuj

Saprotrof[3]. Według niektórych autorów jest grzybem niejadalnym – zarówno ze względu na nieprzyjemny zapach, jak i z uwagi na niebezpieczeństwo pomylenia z trującymi zasłonakami (Cortinarius)[5]. W Rosji jednak uważana jest za grzyb jadalny[6].

Gatunki podobne

edytuj

Podobna jest gąsówka fioletowawa (Lepista nuda). Jeszcze do niedawna gąsówka bladoniebieskawa uważana była tylko za jej odmianę. Podobna jest także gąsówka brudnofioletowa (Lepista sordida).

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2020-05-13]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2016-10-29]. (ang.).
  3. a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. Discover Life Maps. [dostęp 2016-10-29].
  5. Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.
  6. Eric Boa: Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7.