Franciszek z Paoli, Francesco di Paola (it.) (ur. 27 marca 1416 w Paoli w Kalabrii, zm. 2 kwietnia 1507 w Tours) – święty Kościoła katolickiego, włoski zakonnik, założyciel Zakonu braci najmniejszych, minimitów oraz III zakonu tej gałęzi franciszkanów, pustelnik.

Święty
Franciszek z Paoli
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

27 marca 1416
Paola

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 1507
Tours

Czczony przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

7 lipca 1513
przez Leona X

Kanonizacja

1 maja 1519
przez Leona X

Wspomnienie

2 kwietnia

Atrybuty

płaszcz

Patron

Królestwa Neapolu, Sycylii, Kalabrii i miast: Tours, Fréjus, Turynu, Genui, Neapolu, rybaków i marynarzy włoskich

Życiorys

edytuj

Urodził się w ubogiej, rolniczej, katolickiej rodzinie, która od piętnastu lat oczekiwała na potomka. Nadano mu imię po św. Franciszku z Asyżu, za pośrednictwem którego rodzice modlili się do Boga o dziecko[1]. Pierwsze nauki pobierał u franciszkanów w San Marco. W 1428 roku został oddany do klasztoru franciszkanów, ale po roku powrócił do domu.

Następnie odbył z rodzicami pielgrzymkę do Asyżu, Loreto, Monte Cassino, Monte Lucco (miejsce założenia przez św. Franciszka z Asyżu klasztoru, w 1218 roku) i Rzymu[2]. Będąc w Rzymie na ulicy, oburzony przepychem orszaku, zwrócił się do kard. Juliana Cesariniego z pretensją, że w jego otoczeniu nie ma śladu ewangelicznego ubóstwa[3]. Pielgrzymka do Asyżu zadecydowała o podjęciu życia pustelniczego w 1432 roku[4].

Jego samotnia zaczęła przyciągać uczniów, co stało się zalążkiem nowego, surowego i ascetycznego zakonu minimitów (braci najmniejszych)[4]. Do miejsca odosobnienia jako pierwsi przybyli Anioł Alipattii z Saraceny, Florentyn z Paoli i Mikołaj z San Lucido[2]. W 1435 roku (podawany jest też rok 1436[5]) zorganizował we Francji wspólnotę boni homines, eremitów św. Franciszka z Asyżu, zapoczątkowując nową gałąź franciszkańską[4].

W 1482, za namową papieża Sykstusa IV, udał się do Francji, by wyleczyć króla Ludwika XI. Misja była związana z wiarą w możliwość cudownego uleczenia króla. Pod względem religijnym ważniejsze było pojednanie z Bogiem, co nastąpiło przed śmiercią władcy (mówi się o nawróceniu króla w związku z jego konfliktem z Kościołem[5]). Opracował reguły, rytuał (Caeremoniae) i przepisy (Correctorium) dla zakonu minimitów, nawiązując surowym ascetyzmem do eremitów wczesnochrześcijańskich i kultywując Mękę Pańską, imię Jezus i Matkę Boską Różańcową[4].

Franciszek pozostał we Francji do śmierci, zakładając nowe klasztory i pełniąc obowiązki doradcy Karola VIII[1]. Mieszkał w jednym z zamków w Dolinie Loary Plessis-les-Tours. Zachorował w Niedzielę Palmową 1507 roku i wkrótce zmarł. Po sześciu latach od jego śmierci papież Leon X ogłosił go błogosławionym, a kanonizacja zakonnika nastąpiła sześć lat później.

W podaniach

edytuj

Przypisuje mu się umiejętność bilokacji i stawania się niewidzialnym, uwolnienie Fréjus i Bormes od epidemii[2]. Najbardziej znanymi podaniami z życia św. Franciszka z Paoli są: jego cudowne uzdrowienie w dzieciństwie, wskrzeszenie siostrzeńca Mikołaja i przepłynięcie na płaszczu z Włoch na Sycylię w celu założenia nowego klasztoru, a także złamanie w palcach złotej monety z której popłynęła krew uciskanych przez króla Ferdynanda poddanych[1][3][2].

Patronat

edytuj

Jest patronem kilku francuskich i włoskich miast: (Tours, Fréjus, Turynu, Genui, Neapolu), wyspy Sycylii i regionu Kalabrii, a w przeszłości także Królestwa Neapolu. Od 1943 roku, po proklamacji papieża Piusa XII, jest także patronem marynarzy włoskich[1]. W południowych Włoszech w dniu jego wspomnienia urządzana jest nad morzem uroczysta barwna procesja z figurą świętego.

Ikonografia

edytuj
 
Św. Franciszek z Paoli

W ikonografii św. Franciszek przedstawiany jest w mnisich szatach; częstym motywem jest legenda o przebyciu morza na płaszczu[3]. Przypisywane mu cuda ilustrowali w swych dziełach Bartolomé Esteban Murillo, Guido Reni, Luca Giordano i Peter Paul Rubens[4].

Relikwie i sanktuaria

edytuj

Jego grób znajduje się we Francji w Plessis-les-Tours, gdzie zmarł. Po śmierci Franciszka miejsce pochówku było celem pielgrzymek. W 1562 grób został spalony przez hugenotów, a w czasie rewolucji francuskiej relikwie zbezczeszczono. Kult przywrócono w 1803 roku. Relikwie świętego przewieziono w 1955 roku i od tego roku znajdują się w Sanktuarium św. Franciszka z Paoli w Kalabrii[3]. Kolejne sanktuarium tego świętego położone jest w Genui[6].

Znaczenie

edytuj

Za życia wywierał wpływ na rozwiązywanie konfliktów Królestwa Neapolu i organizację krucjat antytureckich na Półwyspie Apenińskim, a następnie, jako doradca, na politykę Karola VIII[4]. Założył klasztory minimitów we Francji, Hiszpanii, Niemczech i Włoszech. Jest autorem zachowanych listów (Centuria di lettere, 1655), poezji i spisanych napomnień i maksym[4].

Postać św. Franciszka z Paoli inspirowała takich malarzy, m.in. Francisco Goya, Mattia Preti, Giulio Romano, Diego Velázquez, muzyków: Franciszka Liszta czy Alessandro Scarlattiego i pisarzy, np. Victora Hugo[2].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Internetowa liturgia godzin
  2. a b c d e Święci na każdy dzień. T. II: Kwiecień. Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2009, s. 15. ISBN 978-83-7558-294-9.
  3. a b c d Antonio Borrelli San Francesco da Paola (wł.)
  4. a b c d e f g Encyklopedia katolicka.. Lublin: TNKUL.
  5. a b Hugo Hoever SOCist: Żywoty świętych Pańskich. przekład Zbigniew Pniewski. Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1983, s. 120.
  6. Parrocchiemap.it: S. ROCCO SOPRA PRINCIPE. www.pmap.it. [dostęp 2023-02-15]. (wł.).

Bibliografia

edytuj
  • Hugo o. Hoever (SOCist): Żywoty Świętych Pańskich. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1983, s. 120.
  • Wielka ilustrowana encyklopedja powszechna. Kraków: Gutenberg, 1932, s. 115 t. V.

Linki zewnętrzne

edytuj