Fludarabina
Fludarabina (łac. Fludarabinum) – organiczny związek chemiczny z grupy analogów nukleozydów stosowany w leczeniu białaczki. Hamuje syntezę DNA, RNA oraz białek, co prowadzi do redukcji podziałów komórek.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Fosforan fludarabiny – forma nukleotydowa związku stosowana w lecznictwie jako prolek[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C10H12FN5O4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
285,23 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS |
21679-14-1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ATC | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży |
kategoria D | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mechanizm działania
edytujFludarabina słabo rozpuszcza się w wodzie i jest podawana w formie 5'-fosforanu, który jest bardzo dobrze rozpuszczalny[1]. Przed wniknięciem do komórki musi nastąpić defosforylacja[1], a w komórce trzykrotna fosforylacja do trifosforanu fludarabiny (F-Ara-ATP), który jest aktywnym cytotoksycznym metabolitem. F-Ara-ATP konkuruje z trifosforanem deoksyadenozyny (dATP) i włączony do DNA powoduje terminację replikacji. F-Ara-ATP działa też jako inhibitor polimerazy RNA II (odpowiedzialnej za syntezę mRNA), co prowadzi do obniżenia biosyntezy białek[5]. W odróżnieniu od innych antymetabolitów, fludarabina jest aktywna w niedzielących się komórkach. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że głównym mechanizmem działania leku jest aktywacja apoptozy[6].
Wskazania
edytujPrzeciwwskazania
edytuj- nadwrażliwość na lek
- zaburzenia czynności nerek
- niedokrwistość hemolityczna
Działania niepożądane
edytujPreparaty
edytuj- Fludara – proszek do przygotowania roztworu do wstrzykiwań
Dawkowanie
edytujDożylnie. Fludarabina powinna być stosowana pod ścisłym nadzorem lekarza onkologa, doświadczonego w prowadzeniu terapii przeciwnowotworowych. Zwykle zalecana dawka dobowa u osób dorosłych wynosi 25 mg/m² powierzchni ciała. Lek podaje się przez kolejnych 5 dni w cyklach powtarzanych co 28 dni.
Uwagi
edytujNie należy stosować w ciąży oraz w okresie karmienia piersią. U osób w wieku rozrodczym, przyjmującym fludarabinę, zaleca się stosowanie skutecznych metod antykoncepcji podczas leczenia oraz 6 miesięcy po nim.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Carmen Avendaño, J. Carlos Menéndez, Medicinal chemistry of anticancer drugs, wyd. 2, Amsterdam: Elsevier Science, 2015, s. 75, ISBN 978-0-444-62649-3, OCLC 911246573.
- ↑ Staffan Eriksson, Liya Wang, The Role of the Cellular Deoxynucleoside Kinases in Activation of Nucleoside Analogs Used in Chemotherapy, [w:] Chung K. Chu (red.), Recent Advances in Nucleosides: Chemistry and Chemotherapy, Amsterdam: Elsevier, 2002, s. 455-475, DOI: 10.1016/B978-044450951-2/50016-3, ISBN 978-0-444-50951-2, OCLC 162130996 (ang.).
- ↑ a b c Fludarabine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB01073 [dostęp 2022-03-09] (ang.).
- ↑ Fludarabine, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-18] (ang.).
- ↑ Fludarabina, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2022-03-09].
- ↑ DeVita, Lawrence i Rosenberg 2008 ↓, s. 434.
Bibliografia
edytuj- Indeks leków Medycyny Praktycznej 2005, Kraków, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, ISBN 83-7430-006-X
- Vincent T. DeVita, Theodore S. Lawrence, Steven A. Rosenberg: Devita, Hellman & Rosenberg's Cancer: Principles & Practice of Oncology. Wyd. 8. Lippincott Williams & Wilkins, 2008. ISBN 978-0-7817-7207-5.
