Ennearthron pruinosulum

	Ennearthron pruinosulum
	(Perris, 1864)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	czarnuchy
Rodzina	czerwikowate
Podrodzina	Ciinae
Rodzaj	Ennearthron
Gatunek	Ennearthron pruinosulum
Synonimy
	Cis pruinosulum Perris, 1864;
	Cis pruinosulum Perris, 1864;

Ennearthron pruinosulum – gatunek chrząszcza z rodziny czerwikowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1864 roku przez Édouarda Perrisa pod nazwą Cis pruinosulum^[1].

Morfologia

Chrząszcz o wydłużonym, walcowatym ciele długości od 1 do 1,9 mm. Ubarwienie ma ciemnobrązowe do czarnego z rdzawoczerwonymi czułkami, przednią krawędzią przedplecza i odnóżami. Wierzch ciała jest oprószony bardzo krótkimi łuskami. Głowa u samców jest niezmodyfikowana. Czułki zbudowane z dziewięciu członów, z których trzy ostatnie formują buławkę. Przedplecze jest płaskie, umiarkowanie gęsto punktowane i ma bardzo wyraźnie obrzeżone krawędzie, te boczne dość proste, w tylnej połowie równoległe, o obrzeżeniu widocznym patrząc od góry na całej długości. Pozbawione jest ono długich rzęsek na krawędziach przedniej i bocznych. Pokrywy są delikatnie, nieco nierównomiernie pomarszczone, dość gęsto i płytko punktowane, oprószone niewyraźnymi łuskami. Długość pokryw jest co najmniej półtorakrotnie większa niż ich wspólna szerokość. Golenie odnóży przedniej pary cechują się kątem zewnętrzno-wierzchołkowym ostrym lub przedłużonym w ząbek^[2].

Ekologia i występowanie

Owad saproksyliczny i ciepłolubny^[2], związany głównie z lipami^[3]. Zasiedla południowe skraje lasów liściastych, przesieki, zbocza o południowej ekspozycji i stanowiska przydrożne. Bytuje w owocnikach hub, w tym skórnikowca szarobrązowego, powłocznicy lipowej, powłocznicy dębowej i żagwi^[2], a także pod przegrzybioną korą, w chodnikach kornikowatych, zwłaszcza wgryzonia lipowca, w dziuplach, próchnowiskach i suchych gałęziach^[3].

Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Francji, Niemiec, Włoch, Polski, Czech, Słowacji i Węgier^[1]^[4]. Wszędzie jest rzadko spotykany, częściej na południu zasięgu niż na północy^[2]^[3]. W Polsce znany jest tylko z Puszczy Białowieskiej^[4]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony został jako gatunek krytycznie zagrożony wymarciem (CR)^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b J. Jelínek: Ciidae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 5. Tenebrionoidea. I. Löbl, A. Smetama (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2008, s. 55–62.
↑ ^a ^b ^c ^d Von Arved Lompe: Gattung: Ennearthron. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-29].
↑ ^a ^b ^c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 14. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3. Warszawa: 1987.
↑ ^a ^b R. Królik, T. Majewski. Ennearthron pruinosulum (Perris, 1864) – nowy dla fauny Polski gatunek chrząszcza (Coleoptera: Ciidae). „Acta Entomologica Silesiae”. 12–13, s. 51–53, 2005.
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[cpc-1] J. Jelínek: Ciidae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 5. Tenebrionoidea. I. Löbl, A. Smetama (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2008, s. 55–62.

[ke1-2] Von Arved Lompe: Gattung: Ennearthron. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-29].

[Burakowskietal-3] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 14. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3. Warszawa: 1987.

[km-4] R. Królik, T. Majewski. Ennearthron pruinosulum (Perris, 1864) – nowy dla fauny Polski gatunek chrząszcza (Coleoptera: Ciidae). „Acta Entomologica Silesiae”. 12–13, s. 51–53, 2005.

[Farkacetal-5] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]