Drobnołuszczak białokremowy

Drobnołuszczak białokremowy (Pluteus pellitus (Pers.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny łuskowcowatych (Pluteaceae)[1].

Drobnołuszczak białokremowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

łuskowcowate

Rodzaj

drobnołuszczak

Gatunek

drobnołuszczak białokremowy

Nazwa systematyczna
Pluteus pellitus (Pers.) P. Kumm.
Führ. Pilzk. (Zerbst): 98 (1871)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pluteus, Pluteaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus pellitus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Paul Kummer w 1871 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Agaricus pellitus Pers. 1801
  • Hyporrhodius pellitus (Pers.) Henn. 1898
  • Pluteus pellitus var. clusianus Istv.
  • Pluteus pellitus var. punctillifer Quél. 1885

Alina Skirgiełło w 1999 r. opisała ten gatunek pod nazwą łuskowiec omszony. Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę drobnołuszczak białokremowy[3].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 3–5 cm, u młodych okazów półkulisty lub stożkowaty, z wiekiem płaskowypukły, czasem z niewielkim garbkiem. Powierzchnia biała z różowawym odcieniem, jedynie na środku szarobrązowa, jedwabisto-kutnerowata, aksamitna lub gładka, matowa[4].

Blaszki

Wolne, dość gęste, brzuchate, o szerokości do 7 mm, początkowo białe, potem różowe. Liczne międzyblaszki[4].

Trzon

Wysokość 4–7 cm, grubość do 0,5–1 cm, walcowaty, u podstawy nieco zgrubiały, początkowo pełny, potem pusty, kruchy. Powierzchnia biała, błyszcząca, nieco prążkowana. Pierścienia brak[4]. Cechy mikroskopowe: Zarodniki 6,5–7,5 × 5–6 µm, szerokoelipsoidalne. Cheilocystydy liczne, krótkomaczugowate, cienkościenne, szkliste, 30–45(–80) × 12–21 µm. Pleurocystydy liczne, szkliste, wrzecionowate, na środku rozszerzone, grubościenne, o wymiarach 60–90 × 14–20 µm. Na szczytach posiadają nieliczne ale wyraźne haki. Strzępki w skórce kapelusza równogrube o zaokrąglonych końcach, szkliste lub o barwie jasnobrązowej. Sprzążek brak[4].

Występowanie

edytuj

Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie, Japonii i Australii. W Europie i Ameryce Północnej podano liczne stanowiska[5]. W. Wojewoda w zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. podaje ponad 10 jego stanowisk z uwagą, że jego rozprzestrzenienie w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane[3]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].

Grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach, na ziemi, na próchniejącym drewnie, resztkach drzewnych, opadłych i próchniejących gałęziach drzew, zwłaszcza brzozy. Owocniki pojawiają się zwykle od czerwca do listopada[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-30] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-01-30] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d Alina Skirgiełło, Grzyby (Mycota), podstawczaki (Basidiomycota), łuskowcowate (Pluteaceae), Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 1999, ISBN 83-85444-66-1.
  5. Pluteus pellitus [online], Discover Life [dostęp 2021-01-30] (ang.).
  6. Aktualne stanowiska drobnołuszczaka białokremowego w Polsce [online] [dostęp 2021-01-30] (ang.).