Dom Pod Bykami w Świdnicy

zabytkowa kamienica w województwie dolnośląskim

Dom Pod Bykami w Świdnicy – zabytkowa kamienica stojąca u zbiegu ulic Pułaskiego i Długiej[1] w Świdnicy, pod adresem Długa 45[2].

Dom Pod Bykami
Grundhof
Ilustracja
Kamienica w 2021 roku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Świdnica

Adres

Długa 45

Styl architektoniczny

neorenesans

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dom Pod Bykami”
Ziemia50°50′31,43″N 16°29′33,56″E/50,842064 16,492656

Jedna z najbardziej charakterystycznych kamienic w Świdnicy o neorenesansowej fasadzie zdobionej umieszczonymi w narożnikach budynku na wysokości pierwszego piętra dwiema naturalnej wielkości rzeźbami byków[1].

Udokumentowana historia kamienicy sięga XIV wieku, choć zgodnie z lokalnym przekazem jej początki sięgają czasów sprzed powstania Świdnicy, gdy w miejscu budynku znajdowała się leśniczówka. Z czasem przekształciła się ona w schronisko dla pielgrzymów, a później w murowany budynek. Za czasów niemieckich budynek nazywany był Grundhof, co oznaczało m.in. najstarsze miejsce[1]. Według jednej z legend znajdowało się w nim wejście do korytarza prowadzącego poza obręb murów miejskich[3], którym w czasach kontrreformacji protestanci wymykali się na nabożeństwa[4].

Wystrój fasady z figurami byków odnosi się do odbywających się w miejscu kamienicy targów bydła. Według legendy gdy zwierzęta zostały zaatakowane przez śmiertelną zarazę, epidemia została powstrzymana przez żyjącego na drugim końcu miasta aptekarza Franciszka. Kupcy w dowód wdzięczności mieli wybudować w miejscu targowym okazałą aptekę, z wmurowanymi w narożnikach pierwszego piętra naturalnej wielkości sylwetkami byków. Tę nową „Aptekę pod Bykami” podarowano aptekarzowi, który wyleczył trzodę[1]. Według innej legendy miejskiej na miejscu apteki mieścił się kiedyś sklep mięsny, a płaskorzeźby są pozostałością po jego wystroju[4].

Na kamienicy po zakończeniu wojny trzydziestoletniej we wnęce ściany szczytowej budynku, na wysokości trzeciego piętra, umieszczono obraz przedstawiający postać z palmą w prawej ręce i herbem Świdnicy w lewej ręce[1] – identyfikowaną z Jezusem Chrystusem[5]. Pod postacią znajdował się napis: O Panie, obdarz nas łaskawie umiłowanym czasem pokoju!. W okresie PRL obraz ten został usunięty[1]. Obecna forma neorenesansowej fasady kamienicy pochodzi najprawdopodobniej z 1882 r.[5]

Od 6 maja 1882 r. nieprzerwanie w budynku działa apteka, która w chwili powstania była trzecią w mieście[1] – jej pierwszym właścicielem był Gustaw Weber, który nazwał ją Grundhof Apotheke[4]. W 2023 r. w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków powiat świdnicki otrzymał dofinansowanie na remont m.in. Domu Pod Bykami[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g Lokalna Organizacja Turystyczna "Aglomeracja Wałbrzyska" [online], www.lotaw.pl [dostęp 2024-11-06].
  2. Michał Nadolski, Ruszył remont zabytkowej kamienicy Pod Bykami. „Według legend jest to najstarszy dom w Świdnicy” [FOTO] - Swidnica24.pl - wydarzenia, informacje, rozrywka, kultura, polityka, wywiady, wypadki [online], 10 września 2024 [dostęp 2024-11-06] (pol.).
  3. Świdnica - Atrakcje - Apteka pod Bykami - Interaktywny Portal Turystyczny Perły Polski [online], www.perlypolski.pl [dostęp 2024-11-09].
  4. a b c Najstarszy budynek w Świdnicy z apteczną historią w tle [online], mgr.farm [dostęp 2024-11-09] (pol.).
  5. a b c Agnieszka Dobkiewicz, Modernizują kamienicę, z której komuniści usunęli portret Chrystusa. Zostały majestatyczne byki i miejskie legendy [online], walbrzych.wyborcza.pl, 6 listopada 2024 [dostęp 2024-11-06] (pol.).