Dom Ludowy w Daleszycach
Dom Ludowy w Daleszycach (także: Dom Parafialny w Daleszycach) – budynek domu ludowego zlokalizowany na narożniku ulic Kościelnej i Bartosza Głowackiego w Daleszycach w powiecie kieleckim.
Widok ogólny z ul. Kościelnej (od południowego-zachodu) | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
ul. Kościelna 5, 26-021 Daleszyce |
Typ budynku |
dom kultury |
Inwestor |
ksiądz Bogumił Czerkiewicz |
Kondygnacje |
2 |
Ukończenie budowy |
lata 20. XX w. |
Położenie na mapie Daleszyc | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego | |
Położenie na mapie powiatu kieleckiego | |
Położenie na mapie gminy Daleszyce | |
50°48′11,9779″N 20°48′35,4521″E/50,803327 20,809848 |
Kościół Świętego Ducha i szpital dla ubogich
edytujW miejscu obecnego domu stał wcześniej, wzniesiony około 1597, drewniany kościół Świętego Ducha wraz ze szpitalem dla ubogich. Pierwszym administratorem był tu proboszcz Krzysztof Sasin[1][2]. Budowla ta miała podcienia i kryta była gontem. Dach wieńczyła kopuła z sygnaturką. Obok kościoła istniał cmentarz. Zespół ten został w 1801 zubożony poprzez rozebranie świątyni. Drewniany szpital funkcjonował nadal – miał cztery izby oddzielone korytarzem. W latach 1863-1864 leczyli się tutaj ranni powstańcy styczniowi, którzy ucierpieli podczas starć w rejonie Ocięseków oraz w lasach szczeceńskich. Obiekt spalili własowcy[3] podczas pacyfikacji Daleszyc w sierpniu 1944[2].
Dom Ludowy
edytujObecny, dwukondygnacyjny Dom Ludowy wzniesiono w latach 20. XX wieku w miejscu kościoła z inicjatywy i za fundusze księdza infułata Bogumiła Czerkiewicza. W budynku, stanowiącym centrum kulturalne i społeczne miasta, działała m.in. ochronka dla dzieci oraz teatr. Miały tu miejsce występy chóru kościelnego, czy orkiestry OSP. Obraz na kurtynie wykonał ksiądz Edward Brodowski, wyobrażając Jankiela grającego na cymbałach[1]. W 1926 budynek gościł marszałka Józefa Piłsudskiego, który zajmował się w tym rejonie inspekcją oddziałów 2. Dywizji Piechoty Legionów i 7 sierpnia 1926[1] spotkał się z mieszkańcami miasta[4].
W trakcie okupacji niemieckiej w domu działał posterunek granatowej policji zinfiltrowany przez Armię Krajową w osobie Józefa Zarębskiego pseudonim "Józef" (jego działalność umożliwiła opanowanie placówki przez AK 27 lipca 1944)[1]. Gmach, jako jeden z nielicznych w mieście, przetrwał pacyfikację własowców z 1944[3]. W 1958 wprowadziły się doń siostry służki Najświętszej Maryi Panny, ale duża część budynku pozostawała nieużytkowana i zaczęła niszczeć[4].
W czerwcu 2001, z inicjatywy lokalnych władz świeckich i kościelnych, część obiektu przeznaczono na świetlicę integracyjno-wspierającą dla dzieci, jednak pozostałe powierzchnie nadal nie są użytkowane, a lokalnej parafii i samorządu nie stać na utrzymanie okazałej budowli, w związku z czym pozostaje ona nadal w złym stanie technicznym[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Dionizy Krawczyński , Policjant, który zdradził przełożonych, [w:] Radio Kielce [online], 1 kwietnia 2022 [dostęp 2024-08-20] (pol.).
- ↑ a b B. W. Łobel, W tym miejscu znajdował się zespół Kościoła św. Ducha i szpitala dla ubogich w Daleszychach, Towarzystwo Przyjaciół Daleszyc, tablica informacyjna na obiekcie
- ↑ a b Dariusz Kalina , Daleszyce [online], daleszyce.pl [dostęp 2024-08-20] .
- ↑ a b c Weronika Kowalska , Przyszłość Domu Ludowego [online], niedziela.pl [dostęp 2024-08-20] (pol.).