Pieczareczka czerwieniejąca
Pieczareczka czerwieniejąca (Leucoagaricus badhamii (Berk. & Broome) Locq.) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pieczareczka czerwieniejąca |
| Nazwa systematyczna | |
| Leucocoprinus badhamii (Berk. & Broome) Singer Lilloa 22: 419 (1951) [1949] | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Leucoagaricus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozowali go w 1854 r. Miles Joseph Berkeley i Christopher Edmund Broome nadając mu nazwę Agaricus badhamii. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Rolf Singer w 1951 r.[1]
- Agaricus badhamii Berk. & Broome 1854
- Hiatula badhamii (Berk. & Broome) Bouriquet 1970
- Lepiota badhamii (Berk. & Broome) Quél. 1872
- Lepiota meleagroides Huijsman 1943
- Lepiotophyllum badhamii (Berk. & Broome) Locq. 1942
- Leucocoprinus badhamii (Berk. & Broome) Locq. 1943
- Mastocephalus badhamii (Berk. & Broome) Kuntze 1891
Zaleski i in.w 1948 r. opisywali ten gatunek pod nazwą stroszka Badhama. Władysław Wojewoda w 1998 r. dla naukowej nazwy Leucocoprinus badhamii zaproponował nową polską nazwę czubnik czerwieniejący[3]. Nazwa ta stała się niespójna z obecną nazwą naukową. W 2024 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym zarekomendowała polską nazwę pieczareczka czerwieniejąca, spójną z nazwą naukową[4].
Morfologia
edytujDuży, o średnicy zazwyczaj do 10 cm, ale czasami nawet do 20 cm, początkowo stożkowy, potem płaskowypukły, w końcu niemal płaski. Powierzchnia o barwie kremowej, pokryta brązowymi łuskami o fioletowym odcieniu. Łuski znajdują się na całej powierzchni kapelusza, ale najwięcej jest ich na środku. U starszych okazów brzeg zazwyczaj spękany[5].
Gęste, szerokie, nierówne, początkowo kremowe, potem brudnobrązowe[5].
Zazwyczaj wygięty, z charakterystycznym pogrubieniem w środkowej części. Powierzchnia początkowo biaława, szybko jednak plamisto brązowa, żółtawa lub czerwonawa. Zazwyczaj posiada pierścień, ale dość łatwo zanikający[5].
Dość gruby, biały, w kapeluszu mięsisty, w trzonie włóknisty. Po uszkodzeniu staje się początkowo czerwony, potem żółty. Zapach grzybowy, smak słodko-kwaśny[5].
- Gatunki podobne
Podobna jest pieczareczka amerykańska (Leucoagaricus americanus), ale powierzchnia kapelusza pieczareczki czerwieniejącej nie jest tak popękana na kwadratowe poletka, ponadto jej miąższ po uszkodzeniu zmienia barwę na żółtą[6]. Cecha ta odróżnia ją także od innych pieczareczek[5].
Występowanie i siedlisko
edytujW Polsce do 2003 r. podano tylko 2 stanowiska tego gatunku (w 1948 r. w Puszczy Zielonce koło Poznania i w 1889 r. w nadleśnictwie Niemodlin)[3]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[7].
Naziemny grzyb saprotroficzny. Rośnie w lasach mieszanych, na siedliskach ruderalnych, w miejscach gdzie jest dużo gnijącej substancji organicznej – na żyznych glebach, próchniejącym drewnie, trocinach. Pojawia się rzadko, ale zazwyczaj w grupach[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-06-23] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-06-23] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 408, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-04-02].
- ↑ a b c d e f ''Leucocoprinus badhamii'' [online], Fungipedia [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 173, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Aktualne stanowiska pieczareczki czerwieniejącej w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2021-06-23] (pol.).