Czarka szkarłatna
Czarka szkarłatna (Sarcoscypha coccinea (Gray) Boud.) – gatunek grzybów z rodziny czarkowatych (Sarcoscyphaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
czarka szkarłatna |
| Nazwa systematyczna | |
| Sarcoscypha coccinea (Gray) Boud. Bull. Soc. bot. Fr. 1: 103 (1885) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sarcoscypha, Sarcoscyphaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Samuel Frederick Gray nadając mu nazwę Macroscyphus coccineus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1885 r. Jean Louis Émile Boudier, przenosząc go do rodzaju Sarcoscypha[1].
Ma ponad 30 synonimów nazwy naukowej[2].
Morfologia
edytujOd 2 do 5 cm średnicy, miseczkowate. Wewnętrzna powierzchnia żywo czerwona, pomarańczowa podczas suchej pogody. Zewnętrzna powierzchnia owocnika brudno-biało-ochrowa, pokryta drobnymi włoskami (tomentum). Niekiedy obecny trzon, do 4 cm długi i 0,3-0,7 cm gruby, białawy[3].
Biały, cienki, nie wyróżnia się szczególnym zapachem ani smakiem.
Podłużnie eliptyczne, gładkie, o wymiarach 26–40 × 10–12 µm[4].
Występowanie i siedlisko
edytujW Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status I – gatunek o nieokreślonym zagrożeniu[5]. W Polsce był gatunkiem ściśle chronionym[6], 9 października 2014 r. został wykreślony z listy gatunków grzybów chronionych[7].
Rośnie w lasach i zaroślach liściastych, na opadłych gałązkach, w Polsce od grudnia do maja.
Biochemia
edytujWewnątrz ziarnistości wstawek stwierdzono obecność barwników karotenoidowych: plektaniaksantyny i beta-karotenu[8].
Z owocników wyizolowano lektynę, która po oczyszczeniu wiązała laktozę, N-acetylolaktozaminę, 4-nitrofenylo-β-D-gluko- i galaktopiranozydy[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
- ↑ Arora, David (1986). Mushrooms demystified: a comprehensive guide to the fleshy fungi. Berkeley, Calif: Ten Speed Press. p. 836. ISBN 0-89815-169-4
- ↑ Orr, Dorothy B.; Orr, Robert Thomas (1980). Mushrooms of Western North America (California Natural History Guides). Berkeley: University of California Press. pp. 24-25. ISBN 0-520-03660-3
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Załączniki nr 1 i 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1765)
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
- ↑ Arpin N. (1968). Les caroténoïdes des Discomycètes: essai chimiotaxinomique. Bull Mens Soc Linn Lyon 38(suppl.): 1–169
- ↑ V.O. Antoniuk, [Purification and study of carbohydrate specificity of lectin from Sarcoscypha coccinea (Fr.) Lambette], „Ukr. Biokhim. Zh.”, 77 (3), 2005, s. 96–103, PMID: 16566135 (ukr.).