Czajków (powiat ostrzeszowski)
Czajków – wieś w Polsce położona w Kotlinie Grabowskiej, w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Czajków[4], nad rzeką Łużycą (dopływem Prosny)[5]. Miejscowość jest siedzibą gminy Czajków.
| wieś | |
.jpg) Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czajkowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1059[2] |
| Strefa numeracyjna |
62 |
| Kod pocztowy |
63-524[3] |
| Tablice rejestracyjne |
POT |
| SIMC |
0195676 |
Położenie na mapie gminy Czajków  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrzeszowskiego  | |
 51°29′18″N 18°19′34″E/51,488333 18,326111[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0195682 | Basie | część wsi |
| 0195699 | Brzazgały | część wsi |
| 0195707 | Gałki | część wsi |
| 0195713 | Kosmale | część wsi |
| 0195720 | Pólka | część wsi |
| 0195736 | Śniegule | część wsi |
| 0195742 | Wysoty | część wsi |
Historia
edytujWieś królewska w tenucie grabowskiej, w powiecie ostrzeszowskim województwa sieradzkiego, w końcu XVI wieku[8].
Za rządów pruskich (1795-1807) działał w Czajkowie wysoki piec hutniczy. W 1827 roku w Czajkowie było 14 domów i 37 mieszkańców. Około 1880 roku znajdowało się tutaj 72 domów, które zamieszkiwało 500 mieszkańców gospodarujących na 50 włókach ziemi[5].
W 1933 roku w Czajkowie odsłonięto pomnik Marszałka Piłsudskiego[9].
W okresie okupacji niemieckiej 1939-1945 nosił nazwę Kiebitztal[10].
Do 1953 roku miejscowość była siedzibą gminy Kuźnica Grabowska. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Czajków. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kaliskiego.
Ludzie związani z Czajkowem
edytuj- W 1867 w Czajkowie urodził się Marcin Wysota – związany z miejscowością działacz społeczny[11]
- W Czajkowie w 1913 urodził się Stefan Zdych – komendant Obwodu Wieluń Armii Krajowej[12]
- We wsi w 1954 roku urodził się Kazimierz Wysota – polski aktor[13].
- Z Czajkowem związany był zmarły w 2015 Jan Kędzia – wieloletni nauczyciel i dyrektor szkoły[14],
- Z Czajkowa pochodzi Jerzy Krzywaźnia – polski nauczyciel, historyk, bloger, regionalista, genealog[15].
Oświata i kultura
edytujEdukację prowadzi Publiczne Integracyjne Przedszkole "Leśne Skrzaty"[16] oraz Szkoła Podstawowa w Czajkowie[17]. W miejscowości działa odnosząca liczne sukcesy Gminna Orkiestra Deta przy OSP w Czajkowie[18]. Corocznie odbywa się w Czajkowie Powiatowy Przegląd Orkiest Dętych[19][20]. W kwietniu 2013 roku orkiestra wydała swoją debiutancką płytę pod tytułem „Na dobry początek” z utworami muzyki rozrywkowej i marszowej, a jej nagranie odbyło się w kościele parafialnym[21]W 2021 roku została wydana publikacja pod tytułem „Historia gminy Czajków”, opisująca i promująca czajkowskie ziemie[22].
Organizacje
edytujOd 1918 działa w Czajkowie Ochotnicza Straż Pożarna[23]. Na terenie gminy Czajków od lutego 2005 roku działa również Ludowy Zespół Sportowy, który z sukcesami prowadzi drużynę piłki nożnej. Od 2011 roku prowadzi także działalność Stowarzyszenie „Razem dla Czajkowa”[22][24]
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 18556
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 168 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-10].
- ↑ a b Czajków (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 730.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju) [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 66.
- ↑ "Gazeta Lwowska" nr 54 z 24 lutego 1933, s. 8: Pomniki ku czci Marszałka Piłsudskiego i Poległych.
- ↑ Amtsbezirk Schmiedenau [online], www.territorial.de [dostęp 2023-12-28].
- ↑ Marcin Wysota [online], CSW2020 [dostęp 2023-09-10] (pol.).
- ↑ Uczczono pamięć komendanta Obwodu Wieluń Armii Krajowej [online], dzieje.pl [dostęp 2023-09-10] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięcie Narodowej, Wysota Kazimierz Tadeusz [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 2023-09-10] (pol.).
- ↑ Superszkolna.pl, Zmarł Jan Kędzia [online], spczajkow.superszkolna.pl [dostęp 2023-09-11] (pol.).
- ↑ Historia Gminy Czajków – publikacja promująca czajkowskie ziemie, Stowarzyszenie „Razem dla Czajkowa, Czajków 2021, s. 3
- ↑ Superszkolna.pl, Publiczne Integracyjne Przedszkole "Leśne Skrzaty" i Publiczny Żłobek w Czajkowie [online], przedszkole.czajkow-gmina.pl [dostęp 2023-08-19] (pol.).
- ↑ Superszkolna.pl, Szkoła Podstawowa w Czajkowie [online], spczajkow.superszkolna.pl [dostęp 2023-08-19] (pol.).
- ↑ Gminna Orkiestra Dęta przy OSP w Czajkowie – OSIĄGNIĘCIA [online], orkiestraczajkow.pl [dostęp 2023-08-19].
- ↑ IDcom.pl, XII Powiatowy Przegląd Orkiestr Dętych w Czajkowie [online], czajkow-gmina.pl [dostęp 2023-08-20] (pol.).
- ↑ XII Powiatowy Przegląd Orkiestr Dętych w Czajkowie [online], pulstygodnia.pl [dostęp 2023-08-20] (pol.).
- ↑ Gminna Orkiestra Dęta przy OSP w Czajkowie – O ORKIESTRZE [online], orkiestraczajkow.pl [dostęp 2023-08-20].
- ↑ a b Czajków – mała gmina, wielka duchem [online], WODR Poznań, 25 lutego 2022 [dostęp 2023-08-20] (pol.).
- ↑ Historia Gminy Czajków – publikacja promująca czajkowskie ziemie, Stowarzyszenie „Razem dla Czajkowa, Czajków 2021, s. 32
- ↑ Spacer śladami miejsc pamięci narodowej po Czajkowie [online], Niepodległa – świętujmy razem! [dostęp 2023-08-20] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Czajków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 730.