Wikipedia

Cristiano Ronaldo

portugalski piłkarz
To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 29 lis 2024. Od tego czasu wykonano 3 zmiany, które oczekują na przejrzenie.

Cristiano Ronaldo (wym. [kɾɨʃtiˈɐnu ʁuˈnaɫdu]), właśc. Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro (ur. 5 lutego 1985 w Funchal) – portugalski piłkarz, występujący na pozycji napastnika w saudyjskim klubie Al-Nassr oraz w reprezentacji Portugalii, której jest kapitanem. Złoty medalista Mistrzostw Europy 2016, srebrny medalista Mistrzostw Europy 2004. Uczestnik Mistrzostw świata: 2006, 2010, 2014, 2018, 2022 i Mistrzostw Europy: 2004, 2008, 2012, 2016, 2020 i 2024

Cristiano Ronaldo
Ilustracja
Cristiano Ronaldo (2023)
Pełne imię i nazwisko

Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro

Data i miejsce urodzenia

5 lutego 1985
Funchal

Wzrost

187 cm[1]

Pozycja

napastnik

Informacje klubowe
Klub

Al-Nassr

Numer w klubie

7

Kariera juniorska
Lata Klub
1992–1995 Andorinha
1995–1997 Nacional
1997–2002 Sporting
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
2002–2003 Sporting B 2 (0)
2002–2003 Sporting 25 (3)
2003–2009 Manchester United 196 (84)
2009–2018 Real Madryt 292 (311)
2018–2021 Juventus 98 (81)
2021–2022 Manchester United 40 (19)
2023– Al-Nassr 54 (55)
W sumie: 707 (553)
Kariera reprezentacyjna[b]
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
2001–2002  Portugalia U-17 7 (5)
2003  Portugalia U-20 5 (1)
2002–2003  Portugalia U-21 10 (3)
2004  Portugalia U-23 3 (2)
2003–  Portugalia 215 (133)
W sumie: 240 (144)
  1. ↑ Aktualne na: 21 października 2024. Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
  2. ↑ Aktualne na: 12 października 2024.
Faksymile
Dorobek medalowy
Mistrzostwa Europy
I miejsce Francja 2016
II miejsce Portugalia 2004
III miejsce Polska i Ukraina 2012
Puchar Konfederacji
brąz Rosja 2017
Liga Narodów UEFA
złoto Portugalia 2018/2019
Odznaczenia
Wielki Oficer Orderu Infanta Henryka (Portugalia) Oficer Orderu Infanta Henryka (Portugalia) Komandor Orderu Zasługi (Portugalia) Kawaler Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny z Vila Viçosa
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Klubową karierę rozpoczął w wieku ośmiu lat, grając w małym klubie CF Andorinha. W wieku 10 lat trafił do jednego z największych klubów Madery, Nacionalu, a w 1997 – do akademii Sportingu. W 2003 podpisał kontrakt z Manchesterem United. Już w pierwszym sezonie zdobył z klubem Puchar Anglii, natomiast w kolejnych latach pomógł United w zdobyciu trzech z rzędu tytułów mistrzowskich, dwóch Pucharów Ligi, Tarczy Wspólnoty, wygraniu Ligi Mistrzów, a także klubowego mistrzostwa świata.

W 2004 zadebiutował w seniorskiej reprezentacji Portugalii. Od tamtego czasu wystąpił w narodowych barwach 206 razy, strzelając 130 bramek, co czyni go rekordzistą wszech czasów pod względem występów i strzelonych goli dla reprezentacji. W 2004 sięgnął z drużyną po srebrny medal mistrzostw Europy. W 2008 został kapitanem reprezentacji Portugalii, którą w nowej roli poprowadził do ćwierćfinału Euro 2008. Cztery lata później zdobył z drużyną brązowy medal Euro 2012, który to UEFA przyznała przegranym w półfinałach, po raz pierwszy w historii. W 2016 zdobył z Portugalią, mistrzostwo Europy, natomiast rok później, brązowy medal Pucharu Konfederacji.

W 2009 trafił do Realu Madryt, stając się najdroższym piłkarzem w historii – transfer kosztował 94 mln euro[2]. Podczas oficjalnej prezentacji, zorganizowanej na Estadio Santiago Bernabeu, witało go ponad 80 tys. kibiców[3]. Z hiszpańskim klubem zdobył 15 trofeów: dwa mistrzostwa Hiszpanii, dwa Puchary Króla, dwa Superpuchary Hiszpanii, cztery puchary Ligi Mistrzów, dwa Superpuchary UEFA, a także trzy klubowe mistrzostwa świata. Z dorobkiem 450 goli jest najlepszym strzelcem w historii Realu Madryt. Należy do niego także rekord hat-tricków w jednym ligowym sezonie w Hiszpanii – osiem z sezonu 2014/15. Jest jedynym piłkarzem, który zdobywał minimum 30 goli w sześciu sezonach La Liga z rzędu. Z dorobkiem 141 goli pozostaje najlepszym strzelcem w historii rozgrywek Ligi Mistrzów UEFA. Latem 2018 stał się piłkarzem Juventusu, transfer kosztował 117 mln euro. W 2021 po dwunastu latach powrócił do Manchesteru United. Po rozwiązaniu kontraktu z klubem w listopadzie 2022 był wolnym agentem na czas Mundialu w Katarze[4]. W grudniu 2022 został piłkarzem saudyjskiego Al-Nassr[5].

Laureat pięciu Złotych Piłek, czterech Europejskich Złotych Butów oraz pięciokrotny zdobywca tytułu Piłkarza Roku FIFA. W 2014 uhonorowany Orderem Infanta Henryka za „wybitne zasługi dla Portugalii”. W 2016 i 2017 był najlepiej zarabiającym i najpopularniejszym sportowcem świata według magazynu „Forbes”.

Dzieciństwo i młodość

edytuj

Urodził się w Santo António, dzielnicy na przedmieściach Funchal na Maderze. Jego matka – Maria Dolores dos Santos – była kucharką i dorabiała jako sprzątaczka we Francji, a ojciec – José Dinis Aveiro (1954–2005) – był ogrodnikiem[6] i zmagał się z uzależnieniem alkoholowym[7]. Cristiano wychowywał się w ubogiej rodzinie wraz z trojgiem starszego rodzeństwa: bratem Hugo oraz siostrami: Elmą i Lilianą Kátią[6]. Rodzina mieszkała w domu komunalnym przy Rua da Quinta do Falcão 27A w Santo António[8]. Pierwsze imię dla chłopca zasugerowała rodzicom jego ciotka, która pracowała w katolickim sierocińcu, a drugie nadano mu na cześć ulubionego aktora jego ojca, amerykańskiego prezydenta Ronalda Reagana[9].

Mając trzy lata, zaczął grać w piłkę nożną z kolegami z sąsiedztwa[8]. Uczył się w szkole podstawowej im. João Gonçalves Zarco[10]. Ma tylko wykształcenie podstawowe[11]. Pierwsze treningi piłkarskie rozpoczął w 1993, mając osiem lat, w klubie Andorinha, w którym dorywczo pracował jego ojciec jako osoba odpowiedzialna za sprzęt dla zawodników[6]. Jego pierwszym trenerem był Francisco Afonso[12]. Już w tamtym czasie wyróżniał się szybkością na boisku i umiejętnymi zwodami, dlatego nosił pseudonim „Pszczółka”, jednocześnie z uwagi na fakt, że reagował płaczem na przegraną, czasem przezywano go „Płaczkiem”[12]. Gdy miał 10 lat, trafił do Nacionalu Madera, w którym jego ojciec chrzestny – Fernão Barroso Sousa – był odpowiedzialny za kompletowanie drużyn młodzieżowych[13]. W sezonie 1995/1996 drużyna, pod kierownictwem António Mendonçy, zdobyła mistrzostwo regionu w kategorii 10–12 lat[13].

Kariera klubowa

edytuj

Sporting CP

edytuj

Po zwycięskim sezonie w Nacionalu Fernão Barroso Sousa zaaranżował mu trzydniowe testy w Sportingu, które odbyły się w kwietniu 1997[14]. Trafił do Akademii Sportingu w Alcochete, gdzie wcześniej nauki pobierał m.in. jego idol, Luís Figo[14]. Jednocześnie uczył się w tamtejszej szkole, w której był wyśmiewany przez rówieśników ze względu na swój maderski akcent oraz dużą wrażliwość[15], natomiast z uwagi na wątłą sylwetkę był tematem żartobliwych uwag ze strony kolegów z klubu, dlatego podjął odpowiednią dietę wysokobiałkową, a także rozpoczął regularne treningi na siłowni[16]. Poza treningami sportowymi amatorsko grał w ping-ponga[16] oraz dorabiał, podając piłki na meczach Sportingu[17].

W 2000 został powołany do reprezentacji Portugalii w Turnieju Lopesa Da Silvy, jednak musiał zrezygnować z udziału w zawodach z powodu zdiagnozowania u niego arytmii serca[18]. Do regularnych treningów powrócił we wrześniu, kilka tygodni po operacji ablacji serca[18]. W styczniu 2001 zdobył bramkę w wygranym 5:0 meczu z Benfiką Lizbona[19]. Latem 2001 podpisał swój pierwszy zawodowy kontrakt ze Sportingiem[20].

Swojego pierwszego gola w zawodowej drużynie strzelił 3 sierpnia 2002 w wygranym 3:2 meczu towarzyskim z Realem Betis – zdobył bramkę w doliczonej, 91. minucie spotkania[21]. 29 września 2002 zagrał swój pierwszy oficjalny mecz w seniorskiej drużynie Sportingu, stając się tym samym pierwszym zawodnikiem w historii Sportingu, który w ciągu jednego sezonu zagrał w pięciu różnych drużynach klubu: U–16, U–17, U–18, drużynie B, a następnie A[22]. W 69. minucie spotkania ligowego przeciwko Sportingowi Braga zmienił Mariusa Niculae; mecz zakończył się porażką Sportingu 2:4. 7 października zagrał w podstawowym składzie Sportingu, a w zwycięskim spotkaniu z Moreirense na własnym stadionie strzelił dwie bramki, w 34. i 90. minucie meczu[23].

Ze względu na rosnącą pozycję w krajowym futbolu, podczas Międzynarodowego Festiwalu „Nadzieje” w Tulonie i w Var chęć zakupu Ronaldo wyraziły czołowe, europejskie kluby, w tym Arsenal, Liverpool, Chelsea, Inter Mediolan, Juventus, FC Barcelona i Atlético Madryt[24]. Prezes Liverpoolu miał oferować piłkarzowi 7,5 mln euro za przejście do klubu[24], a Real Madryt – 12 mln euro[25]. Ostatecznie za 15 mln euro zakupił go Alex Ferguson, trener Manchesteru United, który wypatrzył go w przedsezonowym meczu Sportingu z Manchesterem, rozegranym w sierpniu 2003 z okazji otwarcia stadionu Estádio José Alvalade[26], dzięki czemu wówczas 18-letni Ronaldo stał się najdroższym nastolatkiem w historii angielskiej piłki nożnej[27].

Manchester United

edytuj

13 sierpnia 2003 na stadionie Old Trafford odbyła się oficjalna prezentacja Ronaldo jako zawodnika Manchesteru United – jednocześnie poinformowano, że będzie występował z numerem „7” na koszulce meczowej[28]. Trzy dni później debiutował jako gracz klubu w wygranym 4:0 meczu ligowym 1. kolejki przeciwko Boltonowi Wanderers[29] – wszedł na boisko w 60. minucie spotkania, a po meczu został uznany najlepszym graczem wieczoru[30]. 1 listopada strzelił swoją pierwszą bramkę Manchesteru, podczas meczu ligowego z Portsmouth[31]. W maju 2004 w 84. minucie spotkania z Aston Villą otrzymał swoją pierwszą w karierze czerwoną kartkę, wcześniej będąc ukaranym dwiema żółtymi – najpierw za symulowanie faulu w polu karnym, a następnie za wykopanie piłki w publiczność[31]. 22 maja zdobył jedną bramkę w wygranym 3:0 meczu finałowym z Millwall o Puchar Anglii[31]. W sezonie 2003/2004 zagrał łącznie w 39 meczach i strzelił cztery gole, poza tym otrzymał od kibiców klubu tytuł Piłkarza Roku Manchesteru United[31].

 
Ronaldo jako piłkarz Manchesteru United (2006)
 
Ronaldo (2008)
 
Ronaldo jako piłkarz Realu Madryt (2010)

29 października 2005 podczas przegranego 1:4 spotkania z Middlesbrough zdobył bramkę, która była 1000. bramką Manchesteru United w Premiership[32]. Sezon 2005/2006 Premiership zakończył z ośmioma golami oraz tytułem najlepszego młodego gracza ligi na koncie.

W sezonie 2006/2007 zagrał w 52 meczach we wszystkich rozgrywkach, strzelając w nich 23 gole[33] i zaliczając 20 asyst. W klasyfikacji strzelców Premier League uplasował się na drugim miejscu, za Didierem Drogbą z Chelsea. Został także okrzyknięty piłkarzem roku ligi angielskiej i Młodym Piłkarzem Roku[33]. 13 maja z drużyną zdobył tytuł mistrza Anglii[33]. W sezonie 2007/2008 strzelił 42 gole[34], a z drużyną wygrał finał Ligi Mistrzów, pokonując 21 maja 2008 w rzutach karnych Chelsea[35]. Po sezonie otrzymał tytuł Piłkarza roku FIFA oraz odebrał Złotą Piłkę[36].

11 czerwca 2009 Manchester United zaakceptował ofertę kupna Ronaldo przez Real Madryt za 80 mln funtów (93,2 mln euro) po tym, jak piłkarz wyraził chęć odejścia z klubu[37]. Przedstawiciel rodziny Glazerów potwierdził, że Alex Ferguson zezwolił na transakcję[38]. Po tym, jak transfer został zakończony, Ronaldo wyraził swoją wdzięczność Fergusonowi i określił go „swoim ojcem w sporcie i najbardziej wpływową osobą w karierze”[39].

Real Madryt

edytuj

26 czerwca 2009 Real Madryt potwierdził, że Ronaldo dołączy do zespołu 1 lipca po podpisaniu sześcioletniego kontraktu oraz uzgodnieniu warunków umowy[40], na której mocy ma zarabiać 13 mln euro na sezon, przy klauzuli wykupu wynoszącej 1 mld euro[41]. Prezentacja Ronaldo jako gracza Realu Madryt odbyła się 6 lipca[42], zawodnik otrzymał koszulkę z numerem „9”[43], którą przed nim nosił Javier Saviola[44]. Na Estadio Santiago Bernabéu w czasie prezentacji Ronaldo było obecnych 80 tys. kibiców, co pobiło rekord należący do Diego Maradony, którego witało 75 tys. fanów po tym, jak w 1984 przeszedł z FC Barcelona do SSC Napoli[45].

16 kwietnia 2011 podczas ligowego El Clásico na Estadio Santiago Bernabéu w 82. minucie spotkania strzelił z rzutu karnego swojego pierwszego gola w meczach z Barceloną. Kolejną bramkę dla drużyny strzelił 20 kwietnia 2011 podczas finału Copa del Rey – w 103. minucie spotkania otrzymał podanie z lewego skrzydła od Ángela Di Maríí i skuteczną główką pokonał José Manuela Pinto. Gol ten zapewnił Królewskim zwycięstwo, dzięki czemu po 18 latach zdobyli swój 18. Puchar Hiszpanii. W sezonie 2010/2011 w ramach trzeciej kolejki La Liga w wyjazdowym meczu Real Madryt podejmował Real Sociedad. Po strzale Ronaldo piłka trafiła do bramki, zmieniając tor po rykoszecie od pleców Pepego. Gazeta „Marca” zaliczyła tę bramkę, dzięki czemu w klasyfikacji Marki Portugalczyk zakończył rozgrywki z 41 golami i zdobył Trofeo Pichichi, poza tym otrzymał Europejski Złoty But za 40 trafień. Kończąc sezon z 53 golami we wszystkich rozgrywkach (40 w lidze), poprawił dwa klubowe rekordy skuteczności strzeleckiej – Ferenca Puskása z 47 golami w całym sezonie 1959/1960 i Hugo Sáncheza z 38 golami w sezonie ligowym 1989/1990.

 
Ronaldo w meczu z Atlético Madryt (2013)

Sezon 2011/2012 zakończył z 46 bramkami w Primera División, ustępując pierwszego miejsca Leo Messiemu z 50 bramkami, ale także zdobył z Realem Madryt mistrzostwo Hiszpanii. Wtedy też po raz pierwszy od sezonu 1950/1951 zaliczył trafienia przeciwko każdemu zespołowi występującemu w lidze, wyrównując też osiągnięcie Ronaldo, który strzelał do bramek 19 z 21 przeciwników w sezonie 96/97. Dwa strzelone przez niego gole w dwumeczu z FC Barceloną (23 i 29 sierpnia 2012) o Superpuchar Hiszpanii, po jednym na Santiago Bernabéu i Camp Nou, zakończonego wynikiem 4:4 zapewniły Realowi pierwsze w sezonie 2012/2013 trofeum (dzięki przewadze goli na wyjeździe). Po zremisowanym 2:2 meczu ligowym z Barceloną 7 października 2012, w którym zdobył obie bramki dla Królewskich, ustanowił serię sześciu kolejnych El Clásico w których strzelał gola (dwa półfinały Pucharu Króla, dwa mecze ligowe i dwa o Superpuchar). Inna trwająca od 17 sierpnia 2011 seria to sześć kolejnych meczów wyjazdowych na Camp Nou z wpisaniem się na listę strzelców (łącznie 8 razy)[46]. W meczu wyjazdowym z Galatasaray SK 9 kwietnia 2013 poprawił klubowy rekord 10 goli strzelonych w jednym sezonie Ligi Mistrzów, który od poprzedniego sezonu dzielił z Raúlem i po raz pierwszy od 2008 był królem strzelców tych rozgrywek.

15 września 2013 przedłużył kontrakt z Realem Madryt do 2018. 17 września w pierwszej kolejce Ligi Mistrzów 2013/2014 strzelił hat-tricka w meczu przeciwko Galatasaray SK wygranym 6:1. W całym 2013 zdobył 69 goli w 59 oficjalnych występach klubowych i reprezentacyjnych, o sześć więcej niż w 2012. Ustanowił także dwa nowe rekordy strzeleckie Ligi Mistrzów: 9 goli w fazie grupowej oraz 15 goli w jednym roku kalendarzowym[47].

13 stycznia 2014 otrzymał Złotą Piłkę FIFA. 18 marca w swoim 236. występie dla klubu zdobył łącznie 242 gole, co uczyniło go czwartym strzelcem wszech czasów Realu, na równi z Ferencem Puskásem (ten jednak potrzebował 262 występów, by osiągnąć taki dorobek). 2 kwietnia w meczu ćwierćfinałowym LM z Borrusią trafił do siatki po raz 14. w sezonie, wyrównując rekord strzelecki Leo Messiego z sezonu 2011/2012. 29 kwietnia w półfinale z Bayernem dołożył dublet, ustanawiając nowy rekord 16 goli w sezonie[48], jednocześnie wyprzedzając dorobek 49 goli Alfredo Di Stéfano, drugiego po Raúlu najlepszego strzelca Realu w Europie. 25 maja w wygranym finale z Atlético Madryt świętował zdobycie 10. Pucharu Europy Realu Madryt, prawie 10 lat po tym, jak na tym samym Estádio da Luz w Lizbonie przegrał swój finał Euro 2004[49]. W końcowych minutach spotkania udało mu się przypieczętować sukces drużyny golem z rzutu karnego na 4:1[50], śrubując swój rekord do 17 goli w sezonie. W 2014 jako pierwszy piłkarz Realu zaliczył cztery sezony ligowe z rzędu, w których zdobył przynajmniej 30 goli[51], ponadto został pierwszym piłkarzem w historii, który zdobył bramki w meczach finałowych dla dwóch triumfatorów Ligi Mistrzów – Manchesteru United w sezonie 2007/2008 oraz Realu Madryt w sezonie 2013/2014. W obu przypadkach został królem strzelców rozgrywek[52]. Jako pierwszy piłkarz wpisał się na listę strzelców w każdej minucie meczu.

5 października 2014 wyrównał rekord La Liga w liczbie zdobytych hat-tricków, wynoszący łącznie 22 na równi z Zarrą i Di Stefano, z czego trzy ostatnie zaliczył w czterech meczach ligowych w czasie 15 dni[53]. 18 października pobił rekord sprzed 71 lat najlepszego startu sezonu ligowego pod względem strzelonych bramek, wówczas Echevarría w pierwszych ośmiu kolejkach sezonu zdobył 14 bramek. Portugalczyk zdobył 15 goli w siedmiu spotkaniach, ale opuścił starcie drugiej kolejki z Realem Sociedad[54]. 6 grudnia pobił rekord La Liga w liczbie zdobytych hat-tricków, notując 23. hat-tricka w starciu 14 kolejki ligowej pomiędzy Realem Madryt, a Celtą Vigo, jednocześnie przyczyniając się do wyrównania rekordu drużynowego Barcelony z sezonu 2005/06 – wygrania 18 meczów z rzędu, przy tym dobijając do 200 goli w La Liga. Osiągnął taki dorobek bramkowy, rozgrywając 178 meczów w hiszpańskiej lidze, co jest najlepszym wynikiem w historii[55].

 
Ronaldo ze Złotą Piłką na Estadio Santiago Bernabéu (2015)
 
Ronaldo w meczu z Schalke (2015)
 
Ronaldo w meczu z Celta Vigo (2016)

12 stycznia 2015 drugi raz z rzędu otrzymał Złotą Piłkę FIFA, było to jego trzecie wyróżnienie dla najlepszego piłkarza na świecie[56]. W 2015 Real nie zdobył żadnego trofeum, ale Ronaldo poprawił dwa rekordy życiowe z sezonu 2011/2012 – najwięcej goli zdobytych we wszystkich rozgrywkach w sezonie (61) i goli w sezonie ligowym (48), za co otrzymał trzeciego Trofeo Pichichi i czwartego Europejskiego Złotego Buta[57]. Wyśrubował także dwa własne rekordy w Hiszpanii – najwięcej hat-tricków (27) i najwięcej hat-tricków w sezonie (8). W klasyfikacji strzelców Realu Ronaldo wyprzedził Santillana i Di Stéfano; w 300 oficjalnych spotkaniach zaliczył 313 trafień, ustępując tylko Raúlowi, a w 200 występach w La Liga – 225 goli.

13 września 2015 zdobył pięć goli w meczu La Liga z Espanyolem, zostając najlepszym ligowym strzelcem Realu, przed Raúlem z 228 trafieniami[58]. 30 września zaliczył dwa trafienia z Malmö FF w LM, z czego pierwszy gol był jego 500. golem w oficjalnych meczach klubowych i reprezentacyjnych (w 753 występach), a drugi 323. golem dla Realu, czym zrównał się z rekordem Raúla[59] oraz został najlepszym strzelem Realu w Europie z 67 golami, wyprzedzając rekord 66 goli Raula. 8 grudnia podbił własny rekord liczby zdobytych bramek w fazie grupowej Ligi Mistrzów, śrubując swój wynik do liczby 11 goli, tym samym poprawił również swój inny rekord Ligi Mistrzów, goli zdobytych w danym roku kalendarzowym, zdobywając 16 goli w 2015[60].

12 kwietnia 2017 zdobył dublet w 1/4 finału LM z Bayernem Monachium i jako pierwszy osiągnął 100 goli w europejskich pucharach (w tym jeden w kwalifikacjach Ligi Mistrzów i dwa w Superpucharze Europy)[61]. Dzięki hat-trickowi w meczu rewanżowym 17 kwietnia w Madrycie poprawił swój rekord, przekraczając granicę 100 goli w Lidze Mistrzów[62]. 29 kwietnia pobił 40-letni rekord Jimmy’ego Greavesa, który wynosił 366 goli, najlepszego ligowego strzelca spośród sześciu czołowych europejskich lig[63]. 3 maja zaliczył hat-tricka w półfinale Ligi Mistrzów z Atlético Madryt, dzięki czemu osiągnął jako pierwszy 50 goli w fazie pucharowej Ligi Mistrzów. Klub pogratulował mu także zdobycia 400 goli w barwach Realu (wliczając nieoficjalny gol zaliczony Pepe w 2010)[64]. 14 maja zdobył dublet w meczu z Sevillą, osiągając oficjalne 400 goli[65]. 3 czerwca sięgnął czwarty raz po puchar Ligi Mistrzów, dzięki dubletowi w finale z Juventusem jako pierwszy piłkarz zaliczył gola w trzech różnych finałach tych rozgrywek (dla dwóch klubów), piąty rok z rzędu został królem strzelców edycji LM oraz zdobył 600. bramkę w karierze (także 500. gola Realu w LM[66]). Real jako pierwszy klub obronił tytuł Ligi Mistrzów od powstania rozgrywek w tym formacie.

6 grudnia 2017 jako pierwszy zdobył gola w każdym z sześciu spotkań fazy grupowej Ligi Mistrzów[67], wyrównał także rekord 60 goli Leo Messiego w fazach grupowych LM[68]. 7 grudnia wygrał piątą Złotą Piłkę przyznawaną przez France Football[69]. 14 lutego 2018 osiągnął 100 goli w Lidze Mistrzów dla jednego klubu[70]. 3 marca w 286. występie przekroczył granicę 300 goli w lidze hiszpańskiej[71]. Do 6 marca strzelał gola w dziewięciu kolejnych występach w LM od finału w 2017 przeciwko Juventusowi, wyrównując rekord Ruud van Nistelrooya z 2003 (obaj po 14 goli)[72]. 3 kwietnia poprawił ten rekord, zdobywając łącznie 16 goli w 10 spotkaniach z rzędu[73], a 11 kwietnia zakończył serię ze stanem 17 goli w 11 spotkaniach. 25 kwietnia ustanowił inny rekord, występując ogółem w 96 wygranych spotkaniach w Lidze Mistrzów. Real zakończył sezon z trzecią z rzędu wygraną w Lidze Mistrzów, a Ronaldo zdobył puchar po raz piąty co jest rekordem od czasu Ligi Mistrzów[74] (Francisco Gento wygrał sześć Pucharów Europy). Ronaldo szósty sezon z rzędu był królem strzelców Ligi Mistrzów (w 2015 ex aequo z Messim i Neymarem Jr).

10 lipca 2018 ogłoszono transfer Ronaldo do Juventusu[75][76].

 
Ronaldo jako piłkarz Juventusu (2019)

Juventus

edytuj

W Juventusie zadebiutował w ligowym meczu z Chievo Verona[77]. Swoją pierwszą bramkę dla tego klubu zdobył 16 września 2018 w meczu przeciwko Sassuolo[78]. 16 stycznia 2019 sięgnął po swoje pierwsze trofeum w nowej drużynie – w meczu przeciwko AC Milan, zakończonym wygraną 1:0, strzelił zwycięską bramkę, czym zapewnił zwycięstwo Juventusowi w Superpucharze Włoch. W swoim pierwszym sezonie w Serie A zdobył także mistrzostwo Włoch. Zdobywszy Scudetto, stał się jedynym piłkarzem na świecie, który zdobył mistrzostwo w Anglii, Hiszpanii i we Włoszech.

W debiutanckim sezonie dla Juventusu zdobył 21 bramek w 31 meczach. W całym sezonie 2018/19, we wszystkich rozgrywkach, wliczając mecze Ligi Mistrzów i Pucharu Włoch, rozegrał 43 spotkania i zanotował 28 trafień. W drugim sezonie wystąpił w 33 spotkaniach w Serie A i zdobył w nich 31 bramek. W całym sezonie 2019/2020 rozegrał 46 występów i zdobył 37 bramek. Z Juventusem wygrał wtedy mistrzostwo Włoch. Łącznie w 134 meczach zdobył 101 goli i zanotował 22 asysty[79], a także został najszybszym strzelcem „setki” dla tego klubu[80].

Powrót do Manchesteru United

edytuj

27 sierpnia 2021 Manchester United ogłosił, że doszedł do porozumienia z Juventusem w sprawie ponownych przenosin Ronaldo do angielskiego klubu[81]. 31 sierpnia 2021 roku podpisując dwuletni kontrakt z opcją przedłużenia o kolejny rok, po 12 latach, znów został zawodnikiem Manchesteru United[82]. Pierwszy mecz po powrocie zagrał 11 września 2021 roku w wygranym 4:1 meczu przeciwko Newcastle United, rozgrywając całe spotkanie i zdobywając dwie bramki[83]. W debiutanckim wrześniu 2022 zdobył nagrodę Piłkarza Miesiąca Premier League[84].

12 marca 2022 Ronaldo zdobył hat-tricka w wygranym 3:2 ligowym meczu z Tottenhamem, bijąc rekord Josefa Bicana (805 bramek) zdobytych goli w oficjalnych seniorskich meczach[85].

Po powrocie Ronaldo strzelił dla Czerwonych Diabłów 27 goli i zdobył 5 asyst w 54 występach. W sezonie 2021/22 trafiał bramki 24 razy w 38 meczach, a w sezonie 2022/23 rozegrał 16 spotkań, w których zanotował 3 gole[86].

22 listopada 2022 Manchester United rozwiązał kontrakt z Ronaldo[87].

Al-Nassr

edytuj

30 grudnia 2022 saudyjski klub Al-Nassr osiągnął porozumienie, zgodnie z którym Ronaldo dołączył do klubu 1 stycznia 2023, podpisując kontrakt do 2025[88]. Jak poinformował Fabrizio Romano, Ronaldo otrzymał najwyższą pensję piłkarską w historii, wartą 200 milionów euro rocznie; obejmowało to roczną gwarantowaną pensję piłkarską w wysokości 90 milionów euro, a umowy handlowe i sponsorskie obejmowały podwyższenie jego całkowitego rocznego wynagrodzenia do 200 milionów euro[89]. 19 stycznia 2023 Ronaldo zagrał po raz pierwszy od czasu przeniesienia się do Arabii Saudyjskiej w meczu pokazowym, w którym połączona drużyna graczy Al-Nassr i Al-Hilal z Rijadu przeciwko Paris Saint-Germain. Strzelił dwa gole, jednak ostatecznie przegrał 4:5[90]. 22 stycznia 2023 zadebiutował w lidze dla Al-Nassr jako kapitan drużyny, grając pełne 90 minut w wygranym 1:0 meczu z Ettifaq FC[91] i strzelił swojego pierwszego gola w remisie 2:2 z Al-Fateh z rzutu karnego w ostatnich minutach meczu[92]. 9 lutego 2023 strzelił cztery gole w wygranym 4:0 meczu z Al-Wehdą, a jego pierwszy gol w meczu był jego 500. ligowym golem w karierze[93][94]. Zdobył nagrodę Piłkarza Miesiąca Roshn Saudi League w lutym 2023[95].

Kariera reprezentacyjna

edytuj

W reprezentacji Portugalii zadebiutował 20 sierpnia 2003 w meczu z Kazachstanem wygranym 1:0.

Lata 2004–2007

edytuj

W maju 2004 dostał od Luiza Felipe Scolariego powołanie do reprezentacji Portugalii na Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2004[96]. Swojego pierwszego gola dla reprezentacji strzelił 12 czerwca w przegranym 1:2 meczu otwarcia z Grecją na Estádio do Dragão[97]. Kolejną bramkę strzelił w rzutach karnych w wygranym 6:5 ćwierćfinałowym spotkaniu z Anglią, a następną – w 26. minucie półfinałowego meczu z Holandią, wygranym 2:1[98]. Ostatecznie zdobył z Portugalią tytuł wicemistrza Europy po finałowej porażce z Grecją 0:1[98]. Po finale został nominowany do Drużyny Gwiazd Euro. W 2004 wystąpił także na Olimpiadzie w Atenach, gdzie jego drużyna zajęła ostatnie miejsce w grupie, wygrywając zaledwie jeden mecz z Marokiem (2:1), w którym Ronaldo zdobył pierwszą bramkę.

 
Ronaldo podczas meczu (2010)

Został wicekrólem strzelców europejskiej strefy kwalifikacyjnej do Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 2006 z siedmioma golami na koncie. W fazie grupowej Portugalia spotkała się z Meksykiem (2:1), Angolą (1:0) i Iranem (2:0)[99], Ronaldo jedyną bramkę zdobył z tym ostatnim zespołem z rzutu karnego. 1 lipca 2006 strzelił bramkę w rzutach karnych w ćwierćfinałowym meczu z Anglią, zapewniając Portugalii awans do półfinałów[100]. Ostatecznie zajęli czwarte miejsce, przegrywając mecz z Francją (0:1) i spotkanie o brązowy medal z Niemcami (1:3)[100], a Ronaldo został nominowany do nagrody dla najlepszego młodego piłkarza, którą wygrał Lukas Podolski.

6 lutego 2007 zadebiutował jako kapitan drużyny Portugalii w towarzyskim meczu z Brazylią.

Lata 2008–2011

edytuj
 
Ronaldo podczas meczu (2012)

Zakończył kwalifikacje do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2008, zdobywając osiem goli. Dobra skuteczność nie była jednak kontynuowana na samym turnieju. Został najlepszym zawodnikiem meczu fazy grupowej z Czechami, w którym strzelił jedynego gola na turnieju. Portugalia jednak odpadła w ćwierćfinale po przegranym meczu z Niemcami 2:3. Po mistrzostwach, gdy drużynę narodową przejął Carlos Queiroz, Ronaldo na stałe został kapitanem.

Swoją jedyną bramkę w Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej 2010 zdobył w wygranym 7:0 meczu z Koreą Północną, było to jego pierwsze od 16 miesięcy trafienie dla reprezentacji. Portugalczycy odpadli w 1/8 finału, przegrywając 0:1 z Hiszpanią. Ronaldo zgarnął trzy nagrody dla zawodnika meczu w spotkaniach fazy grupowej.

Lata 2012–2015

edytuj

Strzelił siedem goli w kwalifikacjach do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2012, włączając w to dwa trafienia z Bośnią w barażach. Następnie zdobył dwa gole w ostatnim meczu fazy grupowej z Holandią (2:1). Także w ćwierćfinale zapewnił zwycięstwo swojej drużynie, strzelając jedyną bramkę w spotkaniu przeciwko Czechom. Portugalia odpadła po rzutach karnych w półfinałowym meczu z Hiszpanią.

Portugalia zajęła drugie miejsce w swojej grupie eliminacyjnej do Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 2014 ze stratą jednego punktu do Rosji, przez co była zmuszona zagrać w barażach z reprezentacją Szwecji. Oba mecze zakończyły się zwycięstwami Portugalii (1:0 i 3:2), wszystkie bramki dla swojej drużyny zdobył Ronaldo. W pierwszej rundzie kwalifikacyjnej zanotował w sumie cztery trafienia, w międzyczasie wyprzedzając pod względem strzelonych goli w reprezentacji Portugalii Eusébio (41) a ostatecznie zrównując się bramkami z rekordzistą, Pauletą (47). Po przegranym meczu z Niemcami (4:0), remisie z USA (2:2) i wygranej z Ghaną (2:1) reprezentacja Portugalii zajęła trzecie miejsce w grupie, ostatecznie odpadając w tej fazie rozgrywek. Ronaldo zagrał we wszystkich trzech meczach, notując asystę w meczu z USA i oraz strzelając bramkę w meczu z Ghaną, co uczyniło go samodzielnym liderem klasyfikacji strzelców reprezentacji Portugalii z dorobkiem 50 goli. Stał się jednocześnie pierwszym piłkarzem w historii, który strzelił bramki na sześciu wielkich turniejach z rzędu – Euro 2004, 2008, 2012 oraz mundialach 2006, 2010 i 2014[101].

Lata 2016–2022

edytuj
 
Ronaldo w meczu z Polską podczas Euro 2016
 
Ronaldo podczas Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Katarze (2022)

Podczas eliminacji do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2016 w spotkaniu 3. kolejki kwalifikacji w meczu z Armenią zdobył swojego 23. gola we wszystkich dotychczasowych spotkaniach rozgrywanych w ramach mistrzostw Europy, biorąc pod uwagę mecze eliminacyjne i finałowe, tym samym stał się samodzielnym liderem klasyfikacji strzelców w historii tych rozgrywek, bijąc rekord Jona Dahla Tomassona[102]. 6 lipca 2016 w meczu z Walią wyrównał rekord strzelecki dziewięciu goli w finałach Mistrzostw Europy, ustanowiony na jednym turnieju w 1984 przez Michela Platiniego. Został także pierwszym piłkarzem, który trafiał do bramki na czterech różnych turniejach ME[103]. Uwzględniając eliminacje, baraże i finały jego nowy rekord Mistrzostw Europy wynosi 29 goli. Wyprzedził także Thurama i Van der Sara w liczbie występów w finałach ME, ustanawiając rekord 21 meczów[104]. Pomógł także w zdobyciu pierwszego tytułu mistrzowskiego dla Portugalii, kończąc turniej z trzema golami i trzema asystami. W meczu finałowym z Francją 10 lipca 2016 doznał kontuzji w 8. minucie spotkania po starciu z Dimitri Payetem, co wyeliminowało go z dalszej gry[105].

15 czerwca 2018 został najstarszym zawodnikiem, który strzelił hat tricka w meczu mistrzostw Świata w Rosji, pomagając Portugalii w pierwszym meczu w zremisowaniu 3:3 z Hiszpanią (jego trzeci gol to rzut wolny na dwie minuty przed końcem). W ten sposób stał się również pierwszym portugalskim graczem, który strzelił gola w czterech mistrzostwach świata i jednym z czterech graczy, którzy tego dokonali. 20 czerwca w drugim meczu strzelił jedynego gola w wygranym 1:0 z Marokiem, bijąc rekord Ferenca Puskása jako najlepszego strzelca Europy w historii, z 85 golami w reprezentacji[106]. W ostatnim meczu grupowym z Iranem 25 czerwca nie wykorzystał rzutu karnego, a Portugalia zremisowała 1:1, awansując do drugiej rundy jako wicemistrzowie grupy za Hiszpanią[107]. 30 czerwca z drużyną zostali wyeliminowani po porażce 2:1 z Urugwajem w 1/8 finałów mistrzostw świata. Za swoje występy w turnieju Ronaldo został później mianowany do drużyny Mistrzostw świata[108].

Opuścił fazę grupową Ligi Narodów, aby skupić się na grze w Juventusie, do reprezentacji dołączył dopiero na fazę pucharową w czerwcu 2019. W meczu przeciwko Szwajcarii w półfinale strzelił trzy bramki, czym wprowadził Portugalię do finału, gdzie ostatecznie udało im się pokonać reprezentację Holandii 1-0. 15 czerwca 2021 w pierwszym meczu na Mistrzostwach Europy strzelił dwa gole w wygranym 3:0 meczu z Węgrami[109]. To dało mu w sumie 11 bramek w Mistrzostwach Europy, dwie przewagi nad Michelem Platinim jako najlepszym strzelcem wszech czasów w historii mistrzostw Europy[110]. Ponadto został pierwszym piłkarzem, który wystąpił i zdobył pięć bramek na Mistrzostwach Europy[111], oraz w 11 kolejnych turniejach międzynarodowych seniorów. Udało mu się też być najstarszym zawodnikiem, który strzelił dwa gole w mistrzostwach Europy, bijąc poprzedni rekord ustanowiony przez Andrija Szewczenkę[112]. 19 czerwca w drugim meczu grupowym strzelił jednego gola w przegranym meczu 2:4 z Niemcami. 23 czerwca wykorzystał dwa rzuty karne w zremisowanym 2:2 meczu z Francją w ostatnim meczu fazy grupowej, co wyrównał rekord irańskiego piłkarza Alego Daeiego z 109 golami w reprezentacji[113]. Został najlepszym strzelcem w finałach turniejów na Mistrzostwach Świata i Mistrzostwach Europy łącznie, a jego 21 bramek pobiło poprzedni rekord Miroslava Klose[114]. 27 czerwca Portugalia odpadła z turnieju po przegranym meczu 0:1 przeciwko Belgii w 1/8[115]. Ronaldo zakończył turniej z pięcioma bramkami (razem z Patrikiem Schickiem) i zdobył koronę króla strzelców mistrzostw Europy, o czym zadecydowało to, że miał na koncie asystę[116].

Zagrał w 7 meczach fazy grupowej i w 2 barażowych podczas eliminacji do Mistrzostw Świata 2022, w których strzelił 6 bramek. 1 września 2021 w ostatnich minutach meczu zdobył dublet przeciwko Irlandii, który pozwolił mu zostać samodzielnym rekordzistą strzelonych bramek dla reprezentacji[117]. 12 października 2021 w wygranym 5:0 spotkaniu z Luksemburgiem zdobył swojego 10. hat-tricka dla Portugalii[118].

Ronaldo znalazł się w kadrze Portugalii na Mistrzostwa Świata 2022 w Katarze, i był to piąty mundial z jego udziałem[119]. 24 listopada, w meczu otwarcia Portugalii przeciwko Ghanie, Ronaldo wykorzystał rzut karny i został pierwszym zawodnikiem, który strzelił gola w pięciu różnych mistrzostwach świata[120], a także został najlepszym zawodnikiem tego spotkania[121]. W ostatnim meczu grupowym z Koreą Południową Ronaldo spotkał się z krytyką ze strony własnego trenera za reakcję na zmianę. Nie pojawił się w wyjściowym składzie na mecz 1/8 finału ze Szwajcarią. Było to pierwsze spotkanie od Euro 2008, kiedy nie rozpoczął meczu dla Portugalii w dużym międzynarodowym turnieju[122]; również po raz pierwszy od Euro 2000 Portugalia rozpoczęła mecz fazy pucharowej bez Ronaldo w wyjściowym składzie[123]. Wchodząc z ławki w meczu 1/4 finału z Marokiem, wyrównał międzynarodowy rekord występów Badera Al-Mutawy, stając się najczęściej występującm piłkarzem wszech czasów, ze 196. występami[124]. Portugalia przegrała ten mecz 0:1 i odpadła z tej edycji MŚ[124].

Od 2023

edytuj

Ronaldo znalazł się w pierwszym składzie reprezentacji Portugalii na marcowe mecze kwalifikacji kwalifikacji Euro 2024 przeciwko Liechtensteinowi i Luksemburgowi, bijąc rekord rozegranych meczów dla reprezentacji. W obu spotkaniach zdobył po 2 gole[125]. 20 czerwca 2023 w czwartej kolejce kwalifikacji Euro 2024 przeciwko Islandii strzelił bramkę w 89. minucie meczu która dała zwycięstwo 1:0[126], w swoim 200. występie dla reprezentacji Portugalii[127]. 11 czerwca 2024 w meczu towarzyskim przeciwko Irlandii strzelił dwa gole, tym samym strzelając 129. i 130. gola dla swojej reprezentacji[128]. 18 czerwca 2024 w swoim pierwszym meczu Grupy F na Mistrzostwach Europy 2024 w Niemczech przeciwko Czechom zagrał pełne 90 minut wygrywając 2:1 i tym samym bijąc rekord jako jedyny piłkarz który wystąpił na sześciu edycjach Mistrzostw Europy[129]. 22 czerwca w drugim meczu fazy grupowej przeciwko Turcji zanotował asystę przy golu Bruno Fernandesa na 3:0, i tym samym wyrównał rekord Karela Poborský'ego z ośmioma asystami na Mistrzostwach Europy)[130]. 26 czerwca w ostatnim meczu grupowym przegranym 0:2 z Gruzją został pierwszym europejskim zawodnikiem, który wystąpił 50 razy na najważniejszych międzynarodowych turniejach[131]. 5 lipca w ćwierćfinale Portugalia przegrała z Francją 3:5 w rzutach karnych, gdzie wykorzystał pierwszą jedenastkę w serii rzutów karnych[132]. Zakończył turniej z jedną asystą i nie zdobywając gola żadnym ze swoich 23 strzałów na turnieju (w tym niewykorzystanym rzutem karnym w 1/8 finału przeciwko Słowenii). To najwięcej prób zawodnika bez trafienia do siatki na Mistrzostwach Europy od czasu Euro 2004, kiedy Deco oddał 24 strzały, nie zdobywając gola dla Portugalii[133][134].

5 września 2024 zdobył swoją 900. bramkę w karierze w wygranym 2:1 meczu z Chorwacją w pierwszej kolejce Ligi Narodów UEFA[135].

Styl gry

edytuj

Jest prawonożnym piłkarzem ofensywnym, który może grać na lewym skrzydle, a także jako środkowy napastnik. Znany jest ze swoich rzutów karnych oraz strzałów głową[136][137][138].

Statystyki klubowe

edytuj

Aktualne na 21 października 2024.

Klub Sezon Liga Puchar kraju Puchar ligi Kontynentalne[a] Inne[b] Łącznie
Mecze Gole Asysty Mecze Gole Asysty Mecze Gole Asysty Mecze Gole Asysty Mecze Gole Asysty Mecze Gole Asysty
Sporting B 2002/03 2 0 0 – – – – 2 0 0
Sporting 2002/03 25 3 5 3 2 0 – 3 0 1 – 31 5 6
Łącznie 27 3 5 3 2 0 – 3 0 1 – 33 5 6
Manchester United 2003/04 29 4 4 5 2 4 1 0 0 5 0 1 – 40 6 9
2004/05 33 5 4 7 4 3 2 0 0 8 0 2 – 50 9 9
2005/06 33 9 7 2 0 0 4 2 1 8 1 1 – 47 12 9
2006/07 34 17 16 7 3 1 1 0 0 11 3 5 – 53 23 22
2007/08 34 31 7 3 3 0 0 0 0 11 8 1 1 0 0 49 42 8
2008/09 33 18 7 2 1 1 4 2 0 12 4 3 2 1 1 53 26 12
Łącznie 196 84 45 26 13 9 12 4 1 55 16 13 3 1 1 292 118 69
Real Madryt 2009/10 29 26 10 0 0 0 – 6 7 1 – 35 33 11
2010/11 34 40 13 8 7 1 – 12 6 4 – 54 53 18
2011/12 38 46 12 5 3 0 – 10 10 3 2 1 0 55 60 15
2012/13 34 34 11 7 7 1 – 12 12 1 2 2 0 55 55 13
2013/14 30 31 11 6 3 1 – 11 17 5 – 47 51 17
2014/15 35 48 17 2 1 0 – 12 10 4 5 2 2 54 61 23
2015/16 36 35 11 0 0 0 – 12 16 4 0 0 0 48 51 15
2016/17 29 25 6 2 1 0 – 13 12 6 2 4 0 46 42 12
2017/18 27 26 5 0 0 0 – 13 15 3 4 3 0 44 44 8
Łącznie 292 311 96 30 22 3 – 101 105 31 15 12 2 438 450 132
Juventus 2018/19 31 21 9 2 0 0 – 9 6 2 1 1 0 43 28 11
2019/20 33 31 6 4 2 0 – 8 4 1 1 0 0 46 37 7
2020/21 33 29 2 4 2 0 – 6 4 2 1 1 0 44 36 4
2021/22 1 0 0 0 0 0 – 0 0 0 0 0 0 1 0 0
Łącznie 98 81 17 10 4 0 – 23 14 5 3 2 0 134 101 22
Manchester United 2021/22 30 18 3 1 0 0 0 0 0 7 6 0 – 38 24 3
2022/23 10 1 0 0 0 0 0 0 0 6 2 2 – 16 3 2
Łącznie 236 103 48 27 13 9 12 4 1 68 24 15 3 1 1 346 145 74
Al-Nassr 2022/23 16 14 2 2 0 0 – – 1 0 0 19 14 2
2023/24 31 35 10 4 3 0 – 9 6 1 7 6 0 51 50 11
2024/25 7 6 2 0 0 0 – 1 1 0 2 2 1 10 9 3
Łącznie 54 55 14 6 3 0 – 10 7 1 10 8 0 80 73 16
Łącznie w karierze 707 553 180 76 44 12 12 4 1 205 150 53 31 23 4 1031 774 250

Sukcesy

edytuj

Sporting CP

edytuj

Manchester United

edytuj

Real Madryt

edytuj

Juventus

edytuj

Al-Nassr

edytuj

Reprezentacyjne

edytuj

Indywidualne

edytuj

Wyróżnienia

edytuj

Rekordy

edytuj
  • Najskuteczniejszy zawodnik w historii reprezentacji Portugalii: 123 gole
  • Najskuteczniejszy zawodnik w historii reprezentacji narodowych: 123 gole[145]
  • Najskuteczniejszy zawodnik w historii piłki nożnej: 901 goli[146]
  • Najskuteczniejszy zawodnik w historii Realu Madryt: 450 goli
  • Najskuteczniejszy zawodnik w historii Ligi Mistrzów UEFA: 140 goli[147]
  • Najskuteczniejszy zawodnik w historii Ligi Mistrzów UEFA, wliczając kwalifikacje: 141 goli
  • Najwięcej asyst w historii Ligi Mistrzów UEFA: 42 asysty[148]
  • Najskuteczniejszy zawodnik w historii Ligi Mistrzów UEFA w jednym sezonie: 17 goli (2013/2014)[149]
  • Najskuteczniejszy zawodnik w historii mistrzostw Europy: 14 goli[150]
  • Najskuteczniejszy zawodnik w historii mistrzostw Europy, wliczając eliminacje: 45 goli[151]
  • Najskuteczniejszy zawodnik w historii Klubowych Mistrzostw Świata: 7 goli[152]
  • Najskuteczniejszy portugalski zawodnik w historii Primera División: 311 goli
  • Najskuteczniejszy portugalski zawodnik w historii występów klubowych i reprezentacyjnych w jednym roku kalendarzowym: 69 goli (rok 2013, Real Madryt (59), reprezentacja Portugalii (10))
  • Najwięcej występów w historii reprezentacji Portugalii: 201 meczów
  • Najwięcej występów w historii reprezentacji narodowych: 201 meczów[153]
  • Najwięcej występów w historii reprezentacji europejskich: 201 meczów[c]
  • Najwięcej występów w historii Ligi Mistrzów UEFA: 182 mecze[154]
  • Najwięcej występów w historii Ligi Mistrzów UEFA, wliczając kwalifikacje: 186 meczów
  • Najwięcej występów w finałach mistrzostw Europy: 22 mecze[155]
  • Najwięcej występów na Mistrzostwach Europy, wliczając kwalifikacje: 60 meczów[156]
  • Najwięcej zdobytych hat-tricków w seniorskiej karierze: 63 hat-tricków[d][157]
  • Najwięcej zdobytych hat-tricków dla reprezentacji narodowych: 10 hat-tricków[158].
  • Najwięcej zdobytych hat-tricków w historii Ligi Mistrzów UEFA: 8 hat-tricków[e]
  • Najwięcej zdobytych hat-tricków w jednym sezonie Ligi Mistrzów UEFA: 3 hat-tricki (2015/2016)[147]
  • Pierwszy piłkarz, który zdobył bramkę na pięciu edycjach Mistrzostw Świata (2006, 2010, 2014, 2018, 2022)[159]
  • Pierwszy piłkarz, który zagrał na pięciu finałowych edycjach Mistrzostw Europy (2004, 2008, 2012, 2016, 2020)[156]
  • Pierwszy piłkarz, który zdobył bramkę na pięciu finałowych edycjach Mistrzostw Europy (2004, 2008, 2012, 2016, 2020)[156]
  • Pierwszy piłkarz, który zdobył pięć tytułów Lig Mistrzów[160]
  • Najwięcej meczów bez porażki w historii piłki nożnej: 1001[161]

Odznaczenia

edytuj

Życie prywatne

edytuj

W trakcie swojej kariery spotykał się m.in. z angielskimi modelkami Alice Goodwin i Gemmą Atkinson. W 2010 zaczął spotykać się z rosyjską modelką Iriną Shayk, z którą pojawił się na okładce majowego numeru hiszpańskiego wydania magazynu „Vogue” w 2014. W styczniu 2015 para rozstała się. Obecnie jest związany z hiszpańską modelką, Georginą Rodriguez, z którą ma córkę, Alanę Martinę (ur. 12 listopada 2017)[166], 18 kwietnia 2022 urodziły się im bliźnięta, córka Bella Esmeralda i syn Angelo[167], który zmarł krótko po porodzie[168]. Ma także troje dzieci: syna Cristiano juniora (ur. 17 czerwca 2010) oraz bliźniaki – Mateo i Evę Marię (ur. 8 czerwca 2017), jednak tożsamość ich matki nie jest powszechnie znana.

Majątek

edytuj

Zarobki piłkarza początkowo były dość niewielkie: za grę w Sportingu początkowo pobierał 200 euro miesięcznie, po podpisaniu zawodowego kontraktu z klubem latem 2001 pensja wzrosła do 2 tys. euro miesięcznie[20], a w 2003 wynosiła już 15 tys. euro[169]. Po przejściu do Manchesteru United zarabiał 150 tys. euro miesięcznie[169].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Uwzględniono:
    Liga Mistrzów UEFA – 182 (140)
    Liga Europy UEFA – 6 (2)
    Puchar UEFA – 2 (0)
    kwalifikacje do Ligi Mistrzów UEFA – 4 (1)
    Liga Mistrzów AFC – 8 (6)
    kwalifikacje do Ligi Mistrzów AFC – 1 (0)
  2. ↑ Uwzględniono:
    Tarcza Wspólnoty – 1 (0)
    Superpuchar Hiszpanii – 7 (4)
    Superpuchar Włoch – 3 (2)
    Superpuchar Arabii Saudyjskiej – 2 (0)
    Superpuchar UEFA – 2 (2)
    Klubowe mistrzostwa świata – 8 (7)
    Arabski Puchar Mistrzów Klubowych – 6 (6)
  3. ↑ Pobity rekord Sergio Ramosa – 180 meczów.
  4. ↑ Pobity rekord Lionela Messiego – 55 hat-tricków.
  5. ↑ Ex aequo – Lionel Messi.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Cristiano Ronaldo (CR7). realmadrid.com. [dostęp 2018-07-03]. (ang.).
  2. ↑ Cristiano Ronaldo oficjalnie w Realu Madryt! – RealMadryt.pl, „RealMadryt.pl” [dostęp 2018-07-17] (pol.).
  3. ↑ Cristiano Ronaldo ra mắt trước 80.000 khán giả: Kiếm tiền, hay kiếm cúp?, „thethaovanhoa.vn” [dostęp 2018-07-17] (wiet.).
  4. ↑ Ronaldo oficjalnie odchodzi z Manchesteru United [online], polskieradio24.pl, 22 listopada 2022.
  5. ↑ Ronaldo oficjalnie piłkarzem Al-Nassr [online], sport.tvp.pl, 31 grudnia 2022.
  6. ↑ a b c Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 24–25.
  7. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 35.
  8. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 27.
  9. ↑ Tim Lewis: He’s got the world at his feet. The Observer, 8 czerwca 2008. [dostęp 2010-03-21]. (ang.).
  10. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 30.
  11. ↑ Sportowcy, którzy nie mają matury [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2024-10-11] (pol.).
  12. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 32.
  13. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 36.
  14. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 38–39.
  15. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 59.
  16. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 63–65.
  17. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 67.
  18. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 68–70.
  19. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 73.
  20. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 77.
  21. ↑ Żółtowska-Darska ↓, s. 81–82.
  22. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 79.
  23. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 84.
  24. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 86.
  25. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 89.
  26. ↑ Man Utd sign Ronaldo. BBC Sport, 12 sierpnia 2003. [dostęp 2008-09-13]. (ang.).
  27. ↑ Sam Wallace: United fork out record £12m fee to land teenager. The Telegraph, 2003-08-13. [dostęp 2017-04-22]. (ang.).
  28. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 110.
  29. ↑ Man Utd stroll past Bolton. BBC Sport, 16 sierpnia 2003. [dostęp 2008-09-13]. (ang.).
  30. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 113.
  31. ↑ a b c d Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 122–123.
  32. ↑ Middlesbrough 4-1 Man Utd. BBC Sport. [dostęp 2014-01-07]. (ang.).
  33. ↑ a b c Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 144–145.
  34. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 147.
  35. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 148–152.
  36. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 153.
  37. ↑ Man Utd accept £80m Ronaldo bid. BBC Sport, 2009-06-11. [dostęp 2009-07-16]. (ang.).
  38. ↑ Glazers to fund Fergie spree. Sky Sports, 2009-06-12. [dostęp 2009-07-16]. (ang.).
  39. ↑ Ronaldo vows to justify price tag. BBC Sport, 2009-07-04. [dostęp 2009-07-16]. (ang.).
  40. ↑ Real Madrid and Manchester United seal the transfer of Cristiano Ronaldo. Oficjalna strona Realu Madryt, 2009-06-26. [dostęp 2009-07-16]. (ang.).
  41. ↑ Cristiano Ronaldo ya es Real. Marca, 2009-06-26. [dostęp 2009-07-16]. (hiszp.).
  42. ↑ Seen around the world. Oficjalna strona Realu Madryt, 2009-07-04. [dostęp 2009-07-16]. (ang.).
  43. ↑ Cristiano to wear the number '9'. Oficjalna strona Realu Madryt, 2009-07-06. [dostęp 2009-07-16]. (ang.).
  44. ↑ Ronaldo welcomed by 80,000 fans. BBC Sport, 2009-07-06. [dostęp 2009-07-16]. (ang.).
  45. ↑ Cristiano Ronaldo welcomed by 80,000 fans at Real Madrid unveiling. The Guardian, 2009-07-06. [dostęp 2009-07-16]. (ang.).
  46. ↑ Cristiano Ronaldo deserve to be called a legend of El Clasico.. [dostęp 2013-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-22)].
  47. ↑ Ronaldo equals group stage goals record.
  48. ↑ Ronaldo sets new European Cup goal record.
  49. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 176–177, 184.
  50. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 184.
  51. ↑ Cristiano Ronaldo przeszedł do historii Realu Madryt.
  52. ↑ Gole Ronaldo w zwycięskich finałach dwóch klubów.
  53. ↑ Real Madryt zmiażdżył Athletic, Ronaldo wyrównał rekord. ligamistrzow.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
  54. ↑ Ronaldo pobił 71-letni rekord.
  55. ↑ Ronaldo bije rekord hat-tricków, Real wyrównuje rekord zwycięstw z rzędu.
  56. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 202.
  57. ↑ Ronaldo z fenomenalnym rekordem. Ale ten sezon to dla niego wielki cios.. [dostęp 2015-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-31)].
  58. ↑ Ronaldo się przełamał i pobił rekord Raula. 5 goli i CR7 jest już najlepszy w Realu!.. [dostęp 2015-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-04)].
  59. ↑ Rekord Ronaldo, zwycięstwa obu Manchesterów, historyczny punkt Astany.
  60. ↑ Rekordy Ronaldo w Lidzie Mistrzów.
  61. ↑ Król Europy. Ronaldo najszybszy do setki. onet.pl, 14 kwietnia 2017.
  62. ↑ Liga Mistrzów: Real Madryt wyeliminował Bayern Monachium, trzy gole Cristiano Ronaldo. onet.pl, 17 kwietnia 2017.
  63. ↑ Watch Cristiano Ronaldo set the record for most career goals in Europe’s top leagues.
  64. ↑ Szymon Mierzyński: Real Madryt celebruje 400 goli Cristiano Ronaldo. Angielskie media twierdzą, że przedwcześnie. sportowefakty.wp.pl. [dostęp 2017-05-04]. (pol.).
  65. ↑ Sevilla miała pomysł, ale Nacho wpadł na lepszy. I ustawił Realowi mecz. 14 maja 2017.
  66. ↑ Cristiano Ronaldo zdobył 600. gola w swojej karierze i został królem strzelców LM.
  67. ↑ Cristiano Ronaldo becomes first to score in all six UCL group games.
  68. ↑ Ronaldo equals Messi’s group stage goals record.
  69. ↑ Cristiano Ronaldo ze Złotą Piłką „France Football”.
  70. ↑ Ronaldo makes Champions League history with 100th Real Madrid goal.
  71. ↑ Kolejny jubileusz Ronaldo. Meczu nie dokończył (www.tvn24.pl).
  72. ↑ Cristiano Ronaldo equals INCREDIBLE Champions League record with PSG opener.
  73. ↑ Niewiarygodna skuteczność i kolejny rekord Cristiano Ronaldo. sportowefakty.wp.pl.
  74. ↑ Five titles: what records does Ronaldo hold? uefa.com, 26 maja 2018.
  75. ↑ Official Announcement: Cristiano Ronaldo. realmadrid.com, 10 lipca 2018. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
  76. ↑ Cristiano Ronaldo signs for Juventus!. juventus.com, 2018-07-10. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
  77. ↑ Chievo thriller on CR7 debut. football-italia.net, 2018-08-18. [dostęp 2018-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-18)]. (ang.).
  78. ↑ Cristiano Ronaldo scores His first Serie A goal for Juventus [online], beinsports.com, 16 września 2018 (ang.).
  79. ↑ wywiad z CR7 – wspominanie dotychczasowej kariery [online] (pol.).
  80. ↑ CR7 najszybszym strzelcem 100 goli dla Juventusu [online] (pol.).
  81. ↑ UNITED CONFIRM RONALDO AGREEMENT [online], www.manutd.com, 27 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-27] (ang.).
  82. ↑ RONALDO IS COMING HOME [online], manutd.com, 31 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  83. ↑ Premier League: United 4-1 Newcastle. Dublet Ronaldo i komplet punktów! [online], devilpage.pl, 11 września 2021 [dostęp 2021-09-11] (ang.).
  84. ↑ Ronaldo wins Premier League POTM award [online], manutd.com (ang.).
  85. ↑ Wielki Rekord CR7 [online] (pol.).
  86. ↑ Cristiano Ronaldo, [w:] baza Transfermarkt (zawodnicy–występy) [dostęp 2023-03-05].
  87. ↑ Oficjalnie: Cristiano Ronaldo nie jest już piłkarzem Manchesteru United [online], devilpage.pl, 22 listopada 2022 [dostęp 2022-11-22] (ang.).
  88. ↑ Szaleństwo w Arabii Saudyjskiej. Ronaldo zaprezentowany [online], eurosport.tvn24.pl [dostęp 2023-01-06] (pol.).
  89. ↑ Cristiano Ronaldo completes deal to join Saudi Arabian club Al Nassr [online], The Guardian, 30 grudnia 2022 [dostęp 2023-01-06] (ang.).
  90. ↑ Paul Reidy, Riyadh Season XI 4-5 PSG summary: Messi and Ronaldo score, goals, highlights [online], Diario AS, 19 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-11] (ang.).
  91. ↑ Ronaldo makes competitive debut in Al Nassr win, „BBC Sport” [dostęp 2023-02-11] (ang.).
  92. ↑ Ronaldo scores late penalty for first Al Nassr goal, „BBC Sport” [dostęp 2023-02-11] (ang.).
  93. ↑ Reuters, Ronaldo scores four goals to pass 500 in club career, „Reuters”, 9 lutego 2023 [dostęp 2023-02-11] (ang.).
  94. ↑ Polsat Sport, Cztery gole Ronaldo w jednym meczu w Arabii Saudyjskiej! Pierwszy był historyczny (WIDEO) [online], polsatsport.pl [dostęp 2023-02-11] (pol.).
  95. ↑ Ronaldo zawodnikiem miesiąca ligi saudyjskiej [online] (ang.).
  96. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 124.
  97. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 126.
  98. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 128–129.
  99. ↑ Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 134.
  100. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 138–139.
  101. ↑ Cristiano Ronaldo przeszedł do historii futbolu.
  102. ↑ Cristiano Ronaldo najlepszym strzelcem mistrzostw Europy.
  103. ↑ Cristiano Ronaldo equals Platini scoring record. uefa.com.
  104. ↑ Ronaldo sets record for all-time EURO appearances. uefa.com.
  105. ↑ Ronaldo natchnął w przerwie kolegów swoją przemową. „Był po prostu niesamowity”.
  106. ↑ Cristiano Ronaldo just made history with one of his first touches of the ball against Morocco. The Independent, 2018-06-20. [dostęp 2021-06-17]. (ang.).
  107. ↑ Portugal through after dramatic Iran draw. BBC Sport. [dostęp 2021-06-17].
  108. ↑ 2018 FIFA World Cup™ – News – Fan Dream Team and prize winners revealed! – FIFA.com [online], fifa.com [dostęp 2021-06-17] (ang.).
  109. ↑ Cristiano Ronaldo puts historic stamp on Portugal’s late victory over Hungary at Euro 2020. The Independent, 2021-06-16. [dostęp 2021-06-17]. (ang.).
  110. ↑ Comparing Cristiano Ronaldo with the other European Championship sharp-shooters. The Independent, 2021-06-15. [dostęp 2021-06-17]. (ang.).
  111. ↑ The Athletic Staff: Cristiano Ronaldo becomes top scorer in European Championship history. The Athletic. [dostęp 2021-06-17]. (ang.).
  112. ↑ Portugal legend Ronaldo breaks Euros goal record and becomes first player to feature at five finals tournaments | Goal.com. goal.com. [dostęp 2021-06-17].
  113. ↑ Relentless Ronaldo equals international goals world record | UEFA EURO 2020 | UEFA.com [online], uefa.com [dostęp 2021-08-23] (ang.).
  114. ↑ Cristiano Ronaldo equals men’s international goalscoring record – BBC Sport [online], bbc.com [dostęp 2021-08-23] (ang.).
  115. ↑ Euro 2021: Cristiano Ronaldo on Portugal exit: We gave it our all | Marca [online], marca.com [dostęp 2021-08-23] (ang.).
  116. ↑ Cristiano Ronaldo wins EURO 2020 Alipay Top Scorer award | UEFA EURO 2020 | UEFA.com [online], uefa.com [dostęp 2021-08-23] (ang.).
  117. ↑ Ronaldo pobił rekord bramek dla reprezentacji [online], eurosport.tvn24.pl, 2 września 2021.
  118. ↑ CR7 zdobywa hat-tricka przeciwko Luksemburgowi [online], 13 października 2021.
  119. ↑ MŚ Katar 2022: Cristiano Ronaldo pojedzie na piąty mundial. Tak wygląda skład Portugalii [online], polskieradio24.pl, 11 listopada 2022 [dostęp 2023-01-06] (pol.).
  120. ↑ Ronaldo is first man to score at 5 World Cups [online], ESPN.com, 24 listopada 2022 [dostęp 2023-01-06] (ang.).
  121. ↑ Ronaldo zawodnikiem meczu przeciwko Ghanie [online], 24 listopada 2022 [dostęp 2023-03-04] (ang.).
  122. ↑ 'Ronaldo reduced to role of superstar nobody wants’, „BBC Sport” [dostęp 2023-01-06] (ang.).
  123. ↑ Ali Humayun, Ronaldo named on bench against Switzerland [online], The Athletic [dostęp 2023-01-06] (ang.).
  124. ↑ a b Wielki wyczyn Cristiano Ronaldo! Portugalczyk wyrównał niebotyczny rekord [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2023-01-06] (pol.).
  125. ↑ Portugalia bezlitosna dla Luksemburga! Cristiano Ronaldo znów trafia [online], Przegląd Sportowy Onet (pol.).
  126. ↑ Portugalia wymęczyła wygraną na Islandii. Ronaldo z piekła do nieba [online], wp.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  127. ↑ Cristiano Ronaldo przebił wszystkich. Niesamowity wyczyn. Jest pierwszy Piłka nożna – Sport.pl [online], sport.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  128. ↑ https://www.bbc.com/sport/football/live/c3gger4dxl6t
  129. ↑ Cristiano Ronaldo zrobił to jako pierwszy. Przeszedł do historii na Euro 2024 – Polsat Sport [online], polsatsport.pl [dostęp 2024-06-19] (pol.).
  130. ↑ Piłkarskie jaja na Euro 2024! Rekordowa asysta Cristiano Ronaldo. Portugalia deklasuje [online], sport.pl [dostęp 2024-06-25] (pol.).
  131. ↑ [1]
  132. ↑ [2]
  133. ↑ [3]
  134. ↑ [4]
  135. ↑ Portugalia wygrała z Chorwacją. Cristiano Ronaldo z 900. golem w karierze!. sport.tvp.pl. [dostęp 2024-09-10]. (pol.).
  136. ↑ Dan Talintyre, Ranking the 15 Best Penalty Takers in World Football [online], Bleacher Report [dostęp 2021-07-20] (ang.).
  137. ↑ Most penalty goals since 2000: Cristiano Ronaldo first – Rooney least effective [online], transfermarkt.com [dostęp 2021-07-20] (ang.).
  138. ↑ The stats behind Cristiano Ronaldo’s header are astounding [online], SportsJOE.ie [dostęp 2021-07-20] (ang.).
  139. ↑ Top 10 Goal Scorers In Arab Club Champions Cup 2023! – SportsUnfold [online], sportsunfold.com [dostęp 2024-04-22] (ang.).
  140. ↑ a b Bendoni Consulting, Wall of fame [online], Globe Soccer Awards [dostęp 2021-12-27] (ang.).
  141. ↑ Radosław Przybysz: Drużyna roku IFFHS. Są w niej Lewandowski, Messi i Ronaldo. sport.tvp.pl, 2021-12-07. [dostęp 2021-12-08]. (pol.).
  142. ↑ IFFHS MEN’S WORLD TEAM OF THE YEAR 2021. iffhs.com, 2021-12-07. [dostęp 2021-12-08]. (ang.).
  143. ↑ IFFHS MEN’S UEFA TEAM OF THE YEAR 2021. iffhs.com, 2021-12-22. [dostęp 2021-12-22]. (ang.).
  144. ↑ Globe Soccer Awards. Kylian Mbappe wybrany piłkarzem roku. sport.tvp.pl, 2021-12-27. [dostęp 2021-12-27]. (pol.).
  145. ↑ CR7 ślubuje rekordy. gol24.pl. [dostęp 2023-03-26]. (pol.).
  146. ↑ Wszystkie bramki Cristiano Ronaldo [online] [dostęp 2023-03-04].
  147. ↑ a b Real – Wolfsburg: Cristiano Ronaldo z dwoma rekordami Ligi Mistrzów [online], sport.interia.pl [dostęp 2016-04-13] (pol.).
  148. ↑ Luka Pawlik, Ranking piłkarzy z największą liczbą asyst w LM [online], 6 października 2022 [dostęp 2023-03-04].
  149. ↑ Liga Mistrzów: Cristiano Ronaldo idzie po nowy rekord!. sportowefakty.wp.pl. [dostęp 2016-04-13]. (pol.).
  150. ↑ Cristiano Ronaldo najlepszym strzelcem w historii mistrzostw Europy – Polsat Sport [online], polsatsport.pl [dostęp 2021-07-12] (pol.).
  151. ↑ Rekordy Ronaldo na ME [online], 1 sierpnia 2021 (ang.).
  152. ↑ Ranking strzelców Klubowych Mistrzostw Świata [online] [dostęp 2023-03-04] (pol.).
  153. ↑ Ronaldo śrubuje rekordy w reprezentacji.. gol24.pl. [dostęp 2023-04-01].
  154. ↑ Liga Mistrzów: Cristiano Ronaldo rekordzistą pod względem występów. polsatsport.pl, 2021-09-29. [dostęp 2021-10-22]. (pol.).
  155. ↑ Euro 2016: 21. występ Cristiano Ronaldo. eurosport.onet.pl. [dostęp 2016-07-11]. (pol.).
  156. ↑ a b c Rekordy Ronaldo na ME [online], 1 sierpnia 2021 (ang.).
  157. ↑ Cristiano Ronaldo hat-tricki: Ile CR7 ma w swojej karierze? [online], 26 lutego 2023 [dostęp 2023-03-04] (pol.).
  158. ↑ CR7 pierwszym strzelcem 10 hat-tricków dla reprezentacji [online], 13 listopada 2021 (pol.).
  159. ↑ Kolejny rekord Cristiano Ronaldo [online], 24 listopada 2022 (pol.).
  160. ↑ Players with most Champions League titles: Benzema, Carvajal, Modrić and Cristiano Ronaldo [online], 28 maja 2022 (ang.).
  161. ↑ [./Https://sportowefakty.wp.pl/amp/pilka-nozna/1083815/historyczny-wynik-cristiano-ronaldo-zaden-pilkarz-tego-nie-dokonal Historyczny wynik Ronaldo. Żaden zawodnik tego nie dokonał!]
  162. ↑ Cristiano Ronaldo é Grande-Oficial da Ordem do Infante D. Henrique. visao.sapo.pt, 2014-01-20. [dostęp 2014-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-23)]. (port.).
  163. ↑ Presidente da República condecorou Cristiano Ronaldo. ordens.presidencia.pt, 2014-01-20. [dostęp 2014-01-25]. (port.).
  164. ↑ a b c Cidadãos Nacionais Agraciados com Ordens Portuguesas. ordens.presidencia.pt. [dostęp 2014-03-04]. (port.).
  165. ↑ Selecção distinguida pelo Duque de Bragança. Cristiano Ronaldo News. [dostęp 2013-12-31]. (port.).
  166. ↑ Cristiano Ronaldo po raz czwarty został ojcem. Piłkarz pochwalił się córeczką, Alaną Martiną, „gol24.pl” [dostęp 2018-10-11] (pol.).
  167. ↑ Cristiano Ronaldo nie chce nawet słyszeć o pogrzebie zmarłego pół roku temu synka. W poruszającym wywiadzie zdradził, co zrobił z jego ciałem
  168. ↑ Nina Brzozowska, Syn Cristiano Ronaldo nie żyje. Chłopczyk zmarł przy porodzie [online], styl.fm, 18 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-19] (pol.).
  169. ↑ a b Żółtowska-Darska 2015 ↓, s. 90.


Bibliografia

edytuj
  • Yvette Żółtowska-Darska, Ronaldo. Chłopiec, który wiedział, czego chce, Egmont, 2015, ISBN 978-83-281-0512-6.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cristiano_Ronaldo&oldid=75395959”