Cortinarius dionysae

gatunek grzybów

Cortinarius dionysae Rob. Henry – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Cortinarius dionysae
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak biskupi

Nazwa systematyczna
Cortinarius dionysae Rob. Henry
Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 49(2): 230 (1933)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go Robert Henry w 1933 r.[1] Synonimy[2].

  • Cortinarius dionysae var. avellanus Rob. Henry ex Bidaud & Carteret 2008
  • Phlegmacium dionysae (Rob. Henry) M.M. Moser 1953
  • Phlegmacium dionysae (Rob. Henry) M.M. Moser 1960

Polską nazwę nadał Andrzej Nespiak w 1975 r.[3]

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 5–7 cm, początkowo wypukły z podwiniętym brzegiem, płaskowypukły. Brzeg prosty. Jest niehigrofaniczny. Powierzchnia lepka, pokryta ciemnymi i przy- legającymi włókienkami o barwie ochrowobrązowej z oliwkowym odcieniem[4].

Blaszki

Średnio gęste, wąsko przyrośnięte, początkowo niebieskoliliowe, potem brązowiejące od zarodników. Ostrza ząbkowane[4].

Trzon

Wysokość 7–9 cm, grubość 1–1,3 cm, cylindryczny z obrzeżoną bulwą o średnicy do 1,5 cm. Powierzchnia niebieskofioletowa, w podstawie z czasem ochrowa. Występują na niej ochrowe resztki osłony całkowitej[4].

Miąższ

Jędrny, białawy, tylko na szczycie trzonu liliowy. Ma silny mączny zapach. Brak reakcji z płynem Lugola[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki cytrynkowate, brązowe, grubo brodawkowane, silnie dekstrynoidalne, 8,5–10 × 0,6 μm. Brak cheilocystyd[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Znane jest występowanie tego gatunku w wielu krajach Europy i w kilku miejscach w USA w Ameryce Północnej[5]. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony, ale tylko mw niektórych miejscach częsty. Brak go w Krytycznej liście wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski Władysława Wojewody z 2003 r.[3] Pierwsze jego stanowisko w Polsce podał Tomasz Ślusarczyk w 2011 r. w Bieszczadach na zboczach Kosowca. Nie podał nazwy polskiej[4]

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje głównie w górskich lasach iglastych, rzadziej liściastych, pod jodłami, bukami, dębami[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-10-11].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-10-11].
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g T. Ślusarczyk, Nowe stanowiska grzybów z rodzaju zasłonak (Cortinarius) w Polsce, „Przegląd Przyrodniczy”, 24 (4), 2013, s. 42–68.
  5. Mapa zasięgu Cortinarius dionysae [online] [dostęp 2021-10-11].