Cmentarz ewangelicko-mennonicki w Trylu

Cmentarz ewangelicko-mennonicki w Trylu – cmentarz ewangelicki zlokalizowany w Trylu (powiat świecki, województwo kujawsko-pomorskie) przy drodze lokalnej z Lubienia Małego do Nowego.

Cmentarz ewangelicko-mennonicki w Trylu
Ilustracja
Tablica informacyjna
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Tryl

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

ewangelicki

Stan cmentarza

nieczynny

Liczba grobów

60

Data otwarcia

XVIII w.

Data ostatniego pochówku

1945

Położenie na mapie gminy Nowe
Mapa konturowa gminy Nowe, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicko-mennonicki w Trylu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicko-mennonicki w Trylu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicko-mennonicki w Trylu”
Położenie na mapie powiatu świeckiego
Mapa konturowa powiatu świeckiego, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicko-mennonicki w Trylu”
Ziemia53°36′32,8″N 18°44′41,4″E/53,609111 18,744833

Historia

edytuj
 
Centralna część z krzyżem

Nekropolię, która jest najstarszym zabytkiem we wsi, założono w pierwszej połowie XVIII wieku. Założycielami byli potomkowie osadników olęderskich, sprowadzonych na te tereny w 1638. Służył zarówno lokalnym mennonitom, którzy mieli zbór w Mątawach, jak i protestantom z parafii w Nowem. Był używany do 1945, a obecnie jest nieczynny. W 2012 dokonano usunięcia i uporządkowania roślinności, a potem był pod opieką miejscowej szkoły podstawowej, której uczniowie okresowo go porządkowali. W 2015 wykonany został generalny remont obiektu. Zrealizowano go w ramach projektu Odkrywamy przeszłość Tryla. Odsłonięto wówczas ponad 60 nagrobków, głównie obmurowanych, czasem w kształcie pnia dębu[1].

Architektura

edytuj

Zachowana jest ceglana brama wejściowa, aleja lipowa[2], a także obelisk upamiętniający Heinricha Balzera. Podczas remontu odkopano żeliwne tabliczki imienne z podobiznami aniołów, czy liści koniczyny. Detal na nagrobkach to przede wszystkim wieńce laurowe, liście palmowe, krzyże, kotwice i serca. Wyryto też kilka sentencji żałobnych, m.in. z wiersza Ludwiga Jacobowskiego: Dem Auge fern, dem Herzen (ewig) nah (pol. oczom daleki, sercu wiecznie bliski. Twórcy nagrobków są nieznani, ale wiadomo, że jeden został zamówiony w Gdańsku, w pracowni Dreylinga. Prawdopodobne jest, że część wykonano w betoniarni Thielemanna w Nowem[1].

Galeria

edytuj
Brama wejściowa
Pomnik ku czci pochowanych na cmentarzu
Jeden z nagrobków z sentencją

Przypisy

edytuj