Cmentarz ewangelicko-mennonicki w Trylu
Cmentarz ewangelicko-mennonicki w Trylu – cmentarz ewangelicki zlokalizowany w Trylu (powiat świecki, województwo kujawsko-pomorskie) przy drodze lokalnej z Lubienia Małego do Nowego.
Tablica informacyjna | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Typ cmentarza |
wyznaniowy |
Wyznanie |
ewangelicki |
Stan cmentarza |
nieczynny |
Liczba grobów |
60 |
Data otwarcia |
XVIII w. |
Data ostatniego pochówku |
1945 |
Położenie na mapie gminy Nowe | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu świeckiego | |
53°36′32,8″N 18°44′41,4″E/53,609111 18,744833 |
Historia
edytujNekropolię, która jest najstarszym zabytkiem we wsi, założono w pierwszej połowie XVIII wieku. Założycielami byli potomkowie osadników olęderskich, sprowadzonych na te tereny w 1638. Służył zarówno lokalnym mennonitom, którzy mieli zbór w Mątawach, jak i protestantom z parafii w Nowem. Był używany do 1945, a obecnie jest nieczynny. W 2012 dokonano usunięcia i uporządkowania roślinności, a potem był pod opieką miejscowej szkoły podstawowej, której uczniowie okresowo go porządkowali. W 2015 wykonany został generalny remont obiektu. Zrealizowano go w ramach projektu Odkrywamy przeszłość Tryla. Odsłonięto wówczas ponad 60 nagrobków, głównie obmurowanych, czasem w kształcie pnia dębu[1].
Architektura
edytujZachowana jest ceglana brama wejściowa, aleja lipowa[2], a także obelisk upamiętniający Heinricha Balzera. Podczas remontu odkopano żeliwne tabliczki imienne z podobiznami aniołów, czy liści koniczyny. Detal na nagrobkach to przede wszystkim wieńce laurowe, liście palmowe, krzyże, kotwice i serca. Wyryto też kilka sentencji żałobnych, m.in. z wiersza Ludwiga Jacobowskiego: Dem Auge fern, dem Herzen (ewig) nah (pol. oczom daleki, sercu wiecznie bliski. Twórcy nagrobków są nieznani, ale wiadomo, że jeden został zamówiony w Gdańsku, w pracowni Dreylinga. Prawdopodobne jest, że część wykonano w betoniarni Thielemanna w Nowem[1].
Galeria
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Gmina Nowe, tablica informacyjna in situ
- ↑ Radio PiK, "Odkrywamy przeszłość Tryla" - mieszkańcy sprzątają stary cmentarz