Goździeńczyk ametystowy

(Przekierowano z Clavulina amethystina)

Goździeńczyk ametystowy (Clavulina amethystina (Bull.) Donk) – gatunek jadalnych grzybów z rodziny kolczakowatych (Hydnaceae)[1].

Goździeńczyk ametystowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieprznikowce

Rodzina

kolczakowate

Rodzaj

goździeńczyk

Gatunek

goździeńczyk ametystowy

Nazwa systematyczna
Clavulina amethystina (Bull.) Donk
Rev. Niederl. Homob. Aphyll. 2: 23 (1933)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clavulina, Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1780 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Clavaria cinerea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. Marinus Anton Donk[1].

Synonimy:

  • Cladaria amethystina (Bull.) Doty 1950
  • Clavaria amethystina Bull. 1780
  • Ramaria amethystina (Bull.) Gray 1821[2].

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako kozia broda fioletowa (Feliks Berdau 1876), goździeniec fioletowy (Stanisław Chełchowski 1898) i gałęziak liliowaty (J. Teodorowicz 1933)[3].

Morfologia

edytuj
Owocnik

O wysokości i szerokości kilku cm, rozgałęziony zwykle umiarkowanie i nieregularnie, czasami oszczędnie lub wcale. Gałązki dość gładkie lub delikatnie chropowate (ale nagie); o barwie ametystowej. Końcówki ubarwione jak boki o ostrych końcach. Podstawa o szerokości do około 3 cm, aksamitna i teksturowana jak gałązki[4].

Miąższ

W gałązkach kruchy, w podstawie twardszy, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].

Gatunki podobne

Goździeniec fioletowy (Clavaria zollingeri) charakteryzuje się bardziej spiczastymi końcówkami i jest słabiej rozgałęziony. Do pewnego rozróżnienia tych gatunków niezbędne jest mikroskopowe badanie zarodników[5]. W Ameryce Północnej występuje bardzo podobny gatunek Clavulina amethystinoides odróżniający się jaśniejszą barwą[4]. Goździeńczyk ametystowy może być pomylony także z goździeńczykiem popielatym (Clavulina cinerea)[3].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Notowany jest w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie, Azji i Australii[6]. W Polsce do 2003 r. podano kilkanaście stanowisk, niektóre dawne. Według W. Wojewody prawdopodobnie jest rzadki i zagrożony wyginięciem[3].

Naziemny grzyb saprotroficzny. Występuje wśród mchów i traw w lasach, zaroślach i na polanach. W Polsce notowany od sierpnia do września[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-09] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-09] (ang.).
  3. a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c Michael Kuo, Clavulina amethystinoides [online], Mushroom Expert [dostęp 2022-11-09] (ang.).
  5. Goździeniec fioletowy [online], Przyroda Dolnego Śląska [dostęp 2022-11-09] (ang.).
  6. Występowanie Clavulina amethystina na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-09] (ang.).