Claire Clémence de Maillé

Claire Clémence de Maillé, Mademoiselle de Brézé (ur. 25 lutego 1628 w Brézé, zm. 16 kwietnia 1694 w Châteauroux) – francuska arystokratka pochodząca z rodziny Brézé i siostrzenica kardynała Richelieu. Wyszła za mąż za Ludwika II Burbona, księcia Condé, znanego jako „Le Grand Conde” (Wielki Kondeusz). Jako jego żona księżną Condé i Fronsac.

Claire Clémence de Maillé

Księżna Condé
Jako żona	Ludwik II Burbon, książę Condé
Dane biograficzne
Dynastia	de Brézé Kondeusze (przez małżeństwo)
Data urodzenia	25 lutego 1628
Data śmierci	16 kwietnia 1694
Ojciec	Urbaina de Maillé, markiz de Brézé
Matka	Nicole du Plessis de Richelieu
Mąż	Ludwik II Burbon, książę Condé
Dzieci	Henryk Juliusz, książę Condé Ludwik

Życiorys

Urodziła się w departamencie Maine i Loara we Francji jako Claire Clémence de Maillé-Brézé, córka Urbaina de Maillé, markiza de Brézé, pana de Milly i de Thévalles, Marszałka Francji i Nicole du Plessis de Richelieu, siostry kardynała i pierwszego ministra Armanda Jeana Richelieu. Miała młodszego brata, Jean-Armanda de Maillé, który był Pierwszym Admirałem francuskiej marynarki wojennej.

Gdy miała pięć lat, jej wuj kardynał zaplanował jej zaręczyny z francuskim księciem Ludwikiem de Bourbon, którego historia zapamiętała pod imieniem le Grand Condé - „Wielki Kondeusz.” Pod pretekstem dania jej odpowiedniego wykształcenia, została zabrana z domu rodzinnego i powierzona pani de Boutillier, żonie Superintendenta Finansów Królewskich, która dała jej przeciętne wykształcenie.

Po uzyskaniu pełnoletności i zdolności do zawarcia związku małżeńskiego w wieku trzynastu lat, małżeństwo pomiędzy siostrzenicą wpływowego kardynała a księciem krwi zostało zawarte w Milly-le-Meugon. Ludwik, a następnie książę d'Enghien miał wówczas zaledwie dwadzieścia lat chociaż do tej pory miał już kilka kochanek. W czasie przygotowań do ślubu i na długo po nim był zakochany w Marthe Poussard (zwaną też Mademoiselle du Vigean) i na próżno protestował przeciwko niechcianemu małżeństwu, ale jego ojciec, poprzedni książę Condé zmusił go do ślubu z Claire Clemence, zachwycony możliwością spowinowacenia się z niezwykle wpływowym kardynałem.

Ślub odbył się 11 lutego 1641 w Palais-Royal w Paryżu.

Wychodząc za mąż za członka domu panującego, Claire Clemence stała się księżniczką krwi i od tej pory zamieszkała na dworze królewskim. Po śmierci ojca w 1646 jej mąż stał się pierwszym księciem krwi, który to tytuł był najwyższym tytułem (oprócz królewskiego) na dworze i w rodzinie królewskiej.

Chociaż urodziła mężowi trójkę dzieci, Ludwik później twierdził, że jego żona cudzołożyła z wieloma mężczyznami i ostatecznie usunął ją z dworu i z rodowego pałacu Chantilly zsyłając ją na wygnanie do jednego z odległych należących do niej zamku w Châteauroux, a w jego wytłumaczenia uwierzyło wielu dworzan w tym słynnego pamiętnikarza epoki Ludwika XIV, Saint-Simona, który przyznawał jednocześnie, że księżna de Condé była domatorką i niezwykle nudną kobietą, chwalił jej cnoty, pobożność, delikatność i całkowite oddanie mężowi w obliczu jego bezlitosnej przemocy.

Po hańbiącemu aresztowaniu i skazaniu jej męża na długoletnie więzienie w twierdzy Vincennes, które miało miejsce w styczniu 1650 po Frondzie, Claire Clémence wyróżniła się swoim energicznym i lojalnym postępowaniu wobec męża, śmiałym dowodzeniem jego armii, opieką medyczną i udzielaniem pomocy jego poszukiwanym przez króla przyjaciołom, co naraziło ją na nienawiść regentki i kardynała Mazarina.

W 1651 roku ostatecznie Claire Clémence została zmuszona do poddania się regentce, królowej Annie Austriaczce i jej ministrowi Mazarinowi.

W ten sposób z ich synem dołączyła do męża w hiszpańskiej Flandrii. Po uzyskaniu łaski królewskiej w roku 1660, rodzina ponownie zamieszkała w pałacu w Chantilly. Jednak, gdy wybuchł skandal z powodu jej romansu z paziem, książę wysłał ją do zamku w Chateauroux, gdzie pozostała aż do jej śmierci w 1694. Uczestniczyła jeszcze w narodzinach swojej pierwszej wnuczki, Marii Teresy, Mademoiselle de Bourbon; oraz jej pierwszej prawnuczki, Marii Anny, Mademoiselle de Conti, która urodziła się w 1689 roku i przez wiele lat później nosiła tytuł księżnej Condé, ten sam, który tak długo należał do Claire Clémence.

Claire Clémence została pochowana w kaplicy św. Marcina w zamku de Châteauroux.

Potomstwo

• Henryk Juliusz de Bourbon (29 lipca 1643, Paryż - 1 kwietnia 1709, Paryż), książę de Condé.
• Louis de Bourbon, książę Burbon (20 września 1652, Bordeaux - 11 kwietnia 1653, Bordeaux) zmarł w dzieciństwie.
• córka, Mademoiselle de Bourbon (1657, Breda - 28 września 1660, Paryż), zmarła w niemowlęctwie.

W kulturze popularnej

W filmie Vatel z 2000 roku z Gérardem Depardieu i Umą Thurman, opartym na życiu François Vatela – wybitnego francuskiego kucharza, który był szefem kuchni i zarządcą dworu na zamku w Chantilly, rolę Claire Clémence zagrała Arielle Dombasle.

Bibliografia

• Maria de Rabutin-Chantal: Listy pani de Sévigné, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981.
• Louis de Rouvroy, książę de Saint-Simon, Pamiętniki, PIW Warszawa

Linki zewnętrzne

• Artykuł o Claire Clémence. histoire-et-secrets.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-01)].
• Artykuł na temat książki o Claire Clémence