Chrobotek siwy (Cladonia glauca Flörke) – gatunek grzybów należący do rodziny chrobotkowatych (Cladoniaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Chrobotek siwy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

miseczniaki

Rząd

misecznicowce

Rodzina

chrobotkowate

Rodzaj

chrobotek

Gatunek

chrobotek siwy

Nazwa systematyczna
Cladonia glauca Flörke
Clad. Comm.: 140 (1828)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cladonia, Cladoniaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonim naukowy: Cladonia cenotea var. glauca (Flörke) Leight[3]:

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].

Morfologia

edytuj

Plecha pierwotna składająca się z drobnych łusek, trwała lub zanikająca. Plecha wtórna to białawe, szare, zielonkawo-szare, rzadziej brunatne podecja o wysokości 2–8 cm i grubości 0,8–2 mm. Są nierozgałęzione, lub słabo, dichonomicznie rozgałęzione i zakończone szydłowato, tępo, lub niewielkimi kieliszkami. W dolnej części występują łuseczki, lub w ogóle brak łuseczek. Na podecjum zazwyczaj posiadają otworek. Pokryte są na całej długości drobnymi, ziarenkowatymi urwistkami, czasami jednak urwistki występują tylko na górnej ich części, a wówczas dolna jest pokryta korą. W plesze występują glony protokokkoidalne i cefalodia z sinicami[4][5].

Brązowe apotecja pojedynczo, lub po kilka powstają rzadko na szczycie podecjów. Mają średnicę 0,3–0,6 mm. Powstają w nich jednokomórkowe, bezbarwne zarodniki o rozmiarach 7–10 × 2–3 μm. Ponadto na szczycie podecjów występują brązowe pyknidia[4].

Reakcje barwne: K-, Pd-[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji, Afryce i Nowej Gwinei. W Europie na północy sięga na Półwyspie Skandynawskim po 64 stopień szerokości geogr[6]. W Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju[2].

Rośnie głównie na ziemi, zwłaszcza w lasach sosnowych, poza tym na drewnie i u podstawy pni drzew. Preferuje miejsca nasłonecznione[4].

Gatunki podobne

edytuj

Chrobotek siwy łatwo może być pomylony z kilkoma innymi gatunkami chrobotków. Najbardziej podobny jest chrobotek szydlasty (Cladonia coniocraea), chrobotek rożkowaty (Cladonia cornuta) i chrobotek rdzawy (Cladonia ochrochlora).

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2015-06-15]. (ang.).
  2. a b c Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum. [dostęp 2015-06-15]. (ang.).
  4. a b c d Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2015-06-12].
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2015-06-15].