Boeing P-26 Peashooter

Boeing P-26 Peashooter
	Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Boeing Airplane Company
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	jednosilnikowy dolnopłat o konstrukcji całkowicie metalowej, usterzenie klasyczne, podwozie – stałe
Załoga	1
	Historia
Data oblotu	20 marca 1932
Lata produkcji	1932–1936
Wycofanie ze służby	1955
	Dane techniczne
Napęd	1 x 9-cylindrowy silnik gwiazdowy Pratt & Whitney R-1340-27 Wasp
Moc	600 KM (442 kW)
	Wymiary
Rozpiętość	8,51 m
Długość	7,20 m
Wysokość	2,85 m
Powierzchnia nośna	13,89 m²
	Masa
Własna	993 kg
Startowa	1336 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	378 km/h
Prędkość przelotowa	320 km/h
Prędkość wznoszenia	11,9 m/s
Pułap	8630 m
Zasięg	1000 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	2 karabiny maszynowe Colt-Browning kal. 7,62 mm (stałe, zsynchronizowane w kadłubie); 90 kg bomb
	Użytkownicy
	Stany Zjednoczone, Hiszpania, Chiny, Panama, Gwatemala, Filipiny
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Boeing P-26 Peashooter – amerykański samolot myśliwski zaprojektowany i zbudowany w 1932 roku w wytwórni Boeing Airplane Corporation.

Historia

Pod koniec lat dwudziestych XX wieku w amerykańskiej wytwórni Boeing przystąpiono do opracowania projektu samolotu myśliwskiego w układzie jednopłata, które miał zastąpić stosowane wówczas powszechnie dwupłatowe samoloty myśliwskie. Takim samolotem było zainteresowane amerykańskie dowództwo lotnictwa armii USAAC.

We wrześniu 1931 roku wytwórnia Boeing przedstawiła projekt samolotu myśliwskiego w układzie dolnopłata, o konstrukcji całkowicie metalowej, który otrzymał oznaczanie fabryczne Model 248. 5 grudnia 1931 roku dowództwo USAAC zamówiło trzy prototypy zbudowane według tego projektu i oznaczone jako XP-936. Do ich napędu zastosowano silnik gwiazdowy 9-cylindrowy Pratt & Whitney R-1340-21 o mocy 550 KM (405 kW). Uzbrojenie miało składać się z 2 karabinów maszynowych Colt-Browning kal. 7,62 mm, zsynchronizowanych, strzelających przez obracające się śmigło. Karabiny umieszczono po bokach przedniej części kadłuba.

Pierwszy z tych prototypów oblatano 20 marca 1932 roku, Podczas prób w locie wykazał on dobre właściwości pilotażowe i bardzo dobrą zwrotność. W dniu 25 kwietnia 1932 roku trzy prototypy XP-936 przekazano do przebadania pilotom wojskowym. W testach próbnych oznaczono je symbolem wojskowym Y1P-26. Na jednym z nich osiągnięto prędkość 360 km/h, była ona aż o 43 km/h wyższa od prędkości stosowanego dotychczas dwupłatowego samolotu myśliwskiego Boeing P-12F. Ponadto samolot Y1P-26 był lżejszy o 1263 kg.

Po wniesieniu poprawek i zmian konstrukcyjnych w wytwórni Boeing zbudowano prototyp Model 266, który stał się samolotem wzorcowym dla samolotów seryjnych, których produkcję rozpoczęto w grudniu 1933 roku w liczbie 111 egzemplarzy. Samoloty seryjne otrzymały wojskowe oznaczenie P-26A. Dowództwo USAAC zamówiło najpierw 3 prototypy XP-26, aby sprawdzić je w różnych warunkach. Sprawdzian wypadł pozytywnie i przystąpiono do produkcji seryjnej.

Pierwszy samolot seryjny P-26A został oblatany 10 stycznia 1934 roku, a ostatni z zamówionych 111 samolotów w dniu 30 czerwca 1934 roku.

W 1934 roku zbudowano również 25 samolotów w wersji P-26B, napędzanych silnikiem Pratt & Whitney R-1340-33 o mocy 600 KM (442 kW) i nieco zmodernizowanych, o zmienionej instalacji paliwowej. Z powodu okresowego braku tych silników, ostatecznie dostarczono tylko w dniach 20 i 21 czerwca 1934 roku tylko 2 samoloty w wersji P-26B, a pozostałe 23 zmodernizowane samoloty dostarczono z silnikiem Pratt & Whitney R-1340-27 tak jak w wersji P-26A. Powstała tak wersja została oznaczona jako P-26C i była ona prawie identyczna jak wersja P-26A. Pierwszy samolot wersji P-26C został zbudowany 10 lutego 1936 roku, a ostatni w dniu 7 marca 1936 roku.

Budowano również samoloty Boeing P-26 na eksport i wersja ta była identyczna jak wersja P-26A a miała oznaczenie P-26s. Łącznie w latach 1932 – 1936 zbudowano około 180 samolotów Boeing P-26 wszystkich wersji.

Użycie w lotnictwie

Samoloty myśliwskie Boeing P-26A zaczęto dostarczać lotnictwu USAAC od stycznia 1934 roku. Piloci nadali mu nazwę Peashooter. Był to pierwszy amerykański samolot myśliwski o konstrukcji całkowicie metalowej i podstawowy samolot myśliwski w latach 1934 – 1939.

W latach 1934 – 1939 znalazły się one na uzbrojeniu 7 amerykańskich grup myśliwskich: 1, 16, 17, 18, 20, 32 i 37. Ogółem w lotnictwie USAAC użytkowano 151 samolotów myśliwskich P-26A, B, C.

Podczas II wojny światowej samoloty Boeing P-26 Peashooter zostały użyte bojowo przez lotnictwo amerykańskie w pierwszej fazie wojny w walkach z samolotami japońskimi nad Pearl Harbor oraz w 1942 roku. Potem zostały wycofane z działań bojowych i były stosowane jako samoloty szkolne.

Oprócz lotnictwa amerykańskiego używany był także przez lotnictwo innych państw. W 1934 roku wyprodukowano 12 samolotów w wersji P-26C (Model 281) przeznaczonych na eksport z czego 1 zakupiło lotnictwo Hiszpanii, gdzie w czasie wojny domowej walczył on z niemieckimi samolotami myśliwskimi Messerschmitt Bf 109, a we wrześniu 1934 roku 11 samolotów P-26C otrzymało lotnictwo Chin, które używało ich w walkach z japońskimi samolotami myśliwskimi Mitsubishi A6M Reisen.

Ponadto już po wycofaniu ich z lotnictwa amerykańskiego 3 samoloty P-26C zakupiła Panama i 2 – Gwatemala. W Gwatemali samoloty te użytkowano jako szkolne do 1955 roku.

Opis konstrukcji

Samolot Boeing P-26A Peashooter był jednomiejscowym samolotem myśliwskim, dolnopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej, kabina odkryta. Podwozie klasyczne – stałe. Napęd: silnik gwiazdowy, osłonięty pierścieniem Townenda, śmigło dwułopatowe, drewniane. Wyposażony był w radiostację.

Uzbrojenie:

2 karabiny maszynowe Colt-Browning kal. 7,62 mm – stałe, zsynchronizowane w kadłubie
90 kg bomb

Bibliografia

David Mondey: The Concise Guide to American Aircraft of World War II. Londyn: Chancellor Press, 1996. ISBN 1-85152-706-0.