Boeing 314 Clipper
Boeing 314 Clipper – łódź latająca budowana przez firmę Boeing Company w latach 1938–1941 na zamówienie firmy lotniczej Pan American. W tamtym okresie był jednym z największych samolotów. Z dwunastu zbudowanych egzemplarzy trzy zostały w ramach Lend-Lease Act przekazane BOAC, które używały ich do przelotów nad Atlantykiem i Pacyfikiem[1].
 Boeing 314 Clipper | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
łódź latająca pasażerska |
| Konstrukcja |
metalowa |
| Załoga |
6–10 |
| Historia | |
| Data oblotu |
7 czerwca 1938 |
| Lata produkcji |
1938–1941 |
| Liczba egz. |
12 |
| Liczba wypadków • w tym katastrof |
1 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
4 silniki gwiazdowe Wright GR-2600-A2 Double Cyclone |
| Moc |
każdy |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
46,3 m |
| Długość |
32,31 m |
| Wysokość |
8,41 m |
| Powierzchnia nośna |
358,25 m² |
| Masa | |
| Własna |
22.801 kg |
| Startowa |
37.422 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
320 km/h |
| Prędkość przelotowa |
296 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
3,2 m/s |
| Pułap |
6030 m |
| Pułap praktyczny |
4085 m |
| Zasięg |
5600 km |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| 74 miejsc siedzących, które mogły być przekomponowane na 40 miejsc leżących podczas lotów nocnych | |
| Użytkownicy | |
| Pan American World Airways | |
| Rzuty | |
| |
Była pierwszym transatlantyckim samolotem pasażerskim i przez 30 lat największym samolotem cywilnym.
Historia
edytujW lipcu 1936 Pan American podpisał z Boeingiem kontrakt na wykonanie sześciu samolotów z opcją na sześć następnych. W sumie zbudowano 12 egzemplarzy – sześć Boeinga 314 oraz sześć modelu B-314A. 7 czerwca 1938 pierwszy z nich wzbił się w powietrze[2]. Z początku w lotach transatlantyckich przewoziły jedynie pocztę. Z czasem, gdy okazało się, że samoloty są bezpieczne, uruchomiono również loty pasażerskie. Pan American z Boeingiem 314 28 czerwca 1939 otworzył pierwszą linię przelotów przez Atlantyk. Lot między Southampton i Nowym Jorkiem trwał ok. 24 godzin. Posiłki były przygotowywane przez kucharzy czterogwiazdkowych hoteli. Kobiety i mężczyźni posiadali oddzielne przebieralnie. Loty transatlantyckie z Anglii po trzech miesiącach z powodu wybuchu wojny wstrzymano[1].
Po wybuchu II wojny światowej dziewięć maszyn przekazano siłom zbrojnym USA. Jedna z nich, Dixie Clipper, w styczniu 1943 wiozła prezydenta Roosevelta na konferencję w Casablance. 22 lutego 1943 Yankee Clipper rozbił się w Lizbonie. Wypadek pociągnął za sobą dwadzieścia cztery ofiary śmiertelne i był jedynym w historii tego modelu samolotu[3].
Trzy maszyny, których linie Pan American nie przekazały lotnictwu wojskowemu, trafiły do rąk Brytyjczyków i również były wykorzystywane do przewożenia przez Atlantyk ważnych osobistości. Dwiema z nich – Berwickiem i Bristolem latał Winston Churchill.
Zaletą łodzi latających było wówczas to, że nie potrzebowały bardzo kosztownych, długich, betonowych pasów startowych. Jednak podczas wojny w wielu częściach świata zbudowano właśnie takie pasy, dostosowane do wymagań ciężkich bombowców, tym samym ta cecha hydroplanów przestała mieć znaczenie[1][4].
Po wojnie eksploatacja B-314 okazała się nieopłacalna i samoloty jeden po drugim były kierowane do kasacji. Nie ocalał ani jeden egzemplarz. Ostatni wycofano ze służby w 1951 kończąc ważną erę w rozwoju lotnictwa i komunikacji lotniczej[4]. Ken Follett wykorzystał samolot w swojej powieści Noc nad oceanem.
Boeing 314 Clipper w eksploatacji
edytujSamoloty Pan American Airways - Model B-314
- NC-18601 - Honolulu Clipper
- NC-18602 - Clipper Kalifornia (przemianowany na Clipper Pacyfik w 1941 r.)
- NC-18603 - Yankee Clipper (rozbił się w Lizbonie w 1943 r.)
- NC-18604 - Atlantic Clipper
- NC-18605 - Dixie Clipper
- NC-18606 - American Clipper
Samoloty Pan American Airways - Model B-314A
- NC-18609 - Clipper Pacyfik (przemianowany na Clipper Kalifornia w 1941 r.)
- NC-18611 - Clipper Anzac
- NC-18612 - Clipper Cape Town
Samoloty British Overseas Airways Corporation BOAC) Model B-314A
- NC-18607/G-AGBZ - Bristol
- NC-18608/G-AGCA - Berwick
- NC-18610/G-AGCB - Bangor
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Boeing 314 Clipper - So luxuriös waren Flugreisen früher. www.stern.de. [dostęp 2021-11-21].
- ↑ Samoloty niezapomniane modele 2013 ↓, s. 145.
- ↑ CRASH OF A BOEING 314A CLIPPER OFF LISBON: 24 KILLED. www.baaa-acro.com. [dostęp 2021-11-21].
- ↑ a b How The Pan Am Clippers Crossed The Oceans. simpleflying.com. [dostęp 2021-11-21].
Bibliografia
edytuj- Samoloty niezapomniane modele. Warszawa: Grupa Wydawn. Foksal, 2013. ISBN 978-83-280-0077-3. OCLC 881384238.
- Boeing 314 na stronie The Flying Clippers (ang.)