Bauhinia zmienna

(Przekierowano z Bauhinia variegata)

Bauhinia zmienna (Bauhinia variegata) – tropikalne drzewo z rodziny bobowatych (podrodzina Cercidoideae), według dawniejszej klasyfikacji zaliczane do brezylkowatych (Caesalpiniaceae). Strefy mrozoodporności: 10-11[5]. Pochodzi z Półwyspu Indyjskiego (Indie, Bhutan, Nepal) i południowych Chin[3], gdzie indziej sadzone często jako roślina ozdobna. Ze względu na swe kwiaty nazywane popularnie "drzewem orchideowym" (ang. Orchid tree), ale nie jest spokrewniona ze storczykami.

Bauhinia zmienna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

Cercidoideae

Rodzaj

bauhinia

Gatunek

bauhinia zmienna

Nazwa systematyczna
Bauhinia variegata L.
Sp. pl. 1:375. 1753
Synonimy
  • Bauhinia alba hort[3].
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

`Candida`
Owoce i nasiona

Morfologia

edytuj
Pokrój
Drzewo osiągające do 12 m wysokości, znacznie rzadziej krzew. W wilgotnym i tropikalnym klimacie jest częściowo zimozielone, uprawiane w chłodniejszych rejonach okresowo zrzuca liście[6].
Liście
naprzemianległe, o długości 5-20 cm, nasada najczęściej sercowata, na wierzchołku wcięte.
Kwiaty
pojedyncze, różowe lub bladofioletowe (podobny gatunek Bauhinia purpurea ma ciemniejsze kwiaty), ok. 10 cm, z pięcioma łukowato wygiętymi ku górze pylnikami. Kwiaty mają odcień od niemal białego do różowego, przy czym dwa górne płatki są szersze i ciemniejsze[6]. Kwitnie wczesną wiosną.
Owoce
duże i płaskie strąki, przez niektórych ogrodników uważane za brzydkie i szpecące drzewo[6].

Zastosowanie

edytuj
  • W krajach o ciepłym klimacie (strefy 9-12) jest uprawiana w parkach i ogrodach jako roślina ozdobna[6]. Odmiana `Alba` ma pachnące, białe kwiaty z cytrynowożółtymi wybarwieniami[6].
  • Kwiaty bauhinii stanowią składnik kuchni indyjskiej[7].
  • W ajurwedzie ma zastosowanie medyczne[8].

Znaczenie w hinduizmie

edytuj
  • W hinduizmie drzewo kaćnar uznawane za święte.
  • Kwiaty związane z kultem boga Śiwy.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-29] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].
  4. Bauhinia variegata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Albrecht Llamas, Kirsten: Tropical Flowering Plants. Portland: Timber Press, 2008, s. 199. ISBN 978-0-88192-585-2.
  6. a b c d e Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  7. Kachnar – B. variegata – Bauhinieae – Flora – Tree – Haryana Online [online], www.haryana-online.com [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-01-30].
  8. Z100A107 – Kachnar Guggulu Powder Traditional Ayurvedic Formula Wildcrafted Bulk – Ayurvedic – Herbs – Supplements – Supplements – herbalhut – a natural approach to a vibrant ...

Bibliografia

edytuj
  • Jens G. Rohwer, Atlas roślin tropikalnych, Małgorzata Świdzińska (tłum.), Warszawa: HORYZONT, 2002, ISBN 83-7311-378-9, OCLC 68634821.
  • Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. Portland: Timber Press, 2008. ISBN 978-0-88192-585-2.