Zobacz też kategorię: bale.

Bal (z łac. ballare – tańczyć[1]) – zabawa taneczna, zazwyczaj o poważnym charakterze. Bale najczęściej organizuje się w okresie karnawału. Odbywają się wieczorem i mogą trwać do późnych godzin nocnych, a ich większą część stanowi taniec towarzyski.

Bal z okazji Mardi Gras w Nowym Orleanie (Lata 30. XX wieku)
Bal w operze w Grazu (2006)
Uczestnicy amerykańskiego balu szkolnego, tzw. prom (2005)
Bal w Ratuszu w Wiedniu (1900)

Wyróżnia się wiele rodzajów takich imprez, m.in.:

  • bal kostiumowy i maskowy, zwany także maskaradą; (z wł. mascara ‘maska’, od mascherone ‘morda, pysk’, fr. mascarade ‘zabawa, której uczestnicy noszą maski’)[2]
  • reduta - publiczny bal maskowy, na który nabywano bilety, (z fr. redoute, z wł. ridotta, ridotto)[3]
  • bal charytatywny, na który sprzedawano bilety-cegiełki na cele społeczne (na biednych, chorych, inwalidów wojennych etc)
  • bal debiutantów
  • bal absolwentów

Do typowych elementów klasycznego balu należą[4]:

  • obecność wodzireja, czyli osoby odpowiedzialnej za zabawy taneczne i konkursy podczas balu, m.in. kotylion, biorący w nich czynny udział, noszący charakterystyczny pęk wstążek przypięty do ramienia,
  • polonez otwierający bal,
  • stroje wieczorowe, czyli frak lub smoking dla panów i długa suknia balowa dla pań.

Do rzadko spotykanych dzisiaj elementów tradycyjnych należą:

  • mazur tańczony przez gości, w tym biały mazur, po północy,
  • karneciki dla pań, w których zapisywano partnerów kolejnych tańców,
  • walc figurowy.

Bale w II RP

edytuj

W międzywojennej Polsce bale odbywały się przede wszystkim w okresie karnawału. Organizowały je środowiska ziemiańskie, arystokratyczne, wojskowi, dyplomaci i artyści. Największe bale w Warszawie odbywały się w Hotelu Europejskim, Hotelu Bristol, Resursie Kupieckiej, Resursie Obywatelskiej, w salonach Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Opery Warszawskiej, a także w Szkole Sztuk Pięknych i oficerskim kasynie garnizonowym w alei Szucha[5].

Współczesność

edytuj

Wyrazem bal określa się dzisiaj, nie do końca słusznie, wszystkie większe imprezy towarzyskie przy muzyce. Po okresie Polski Ludowej powoli odradzają się w Polsce bale w tradycyjnej formule. Organizują je środowiska ziemiańsko–arystokratyczne (Warszawski Bal Debiutantów, Bal Ziemiański) oraz korporacje akademickie (Czarna Kawa Konwentu Polonia i Bal Arkonii)[6]. Niektóre elementy tradycyjnego balu występują także w tzw. studniówce, dla młodzieży przygotowującej się do matury.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Maciej Malinowski: Maszkary, maskarady, reduty. [dostęp 2009-01-15]. (pol.).
  2. M. Możdżyńska-Nawotka, Od zmierzchu do świtu. Historia mody balowej, Wrocław 2007, s. 159.
  3. Maszkary, maskarady, reduty – Porady językowe [online], Obcy język polski, 9 stycznia 2008 [dostęp 2020-11-11] (pol.).
  4. M. i J. Łozińscy, Bale i bankiety Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa 1998, s. 12.
  5. M. i J. Łozińscy, op. cit., s. 11.
  6. Tygodnik Akademicki “Auditorium“ – XLI Bal Arkonii – rzecz o pierwszym, po wojnie, Balu Arkonii