Wikipedia

Autostrada A18 (Polska)

autostrada w Polsce, łącząca autostradę A4 z Niemcami
Ten artykuł dotyczy autostrady A18 w Polsce. Zobacz też: artykuły o autostradach A18 w innych krajach.

Autostrada A18 – polska autostrada w południowo-zachodniej części kraju, w województwach lubuskim i dolnośląskim. Biegnie w osi NW–SE[3] III transeuropejskim drogowym korytarzem transportowym, w ciągu drogi międzynarodowej E36, od granicy z Niemcami Olszyna–Forst (łączy się tutaj z niemiecką A15 w kierunku Berlina), przez obszar Borów Dolnośląskich aż do węzła Krzyżowa k. Bolesławca, gdzie łączy się z autostradą A4. Odcinek Olszyna–Krzyżowa ma długość 76,8 km[3].

A18
Początek drogi

Granica Olszyna (PL-D)
51°40′00,671″N 14°45′09,878″E/51,666853 14,752744

Koniec drogi

Węzeł WA Krzyżowa
51°19′42,647″N 15°38′40,189″E/51,328513 15,644497

Długość

76,8 km

Województwa

lubuskie,
dolnośląskie

Mapa
Mapa A18
A18

     Odcinki istniejące

Zdjęcie
Multimedia w Wikimedia Commons

Droga ma przekrój dwujezdniowy, czteropasowy. Jezdnia północna została ukończona w roku 2006. Jezdnia południowa została wybudowana w latach 1935–1938 przez III Rzeszę i została zamknięta dla ruchu (zależnie od odcinka) w 2020 oraz 2021 roku. Jej przebudowa do standardu autostrady zakończyła się w 2023 roku[4][5]. Do czasu ukończenia przebudowy jezdni południowej obie jezdnie były oznakowane jako droga krajowa nr 18.

W 2015 drogą przejeżdżało 7,5–10 tys. pojazdów na dobę, w tym 3 tys. pojazdów ciężarowych z przyczepą.

Węzły z drogami klasy A i S

edytuj
Nazwa Drogi Miejscowość Schemat Typ Wiadukty Otwarto
Krzyżowa A4E40 Bolesławiec   trąbka ze zmodyfikowaną łącznicą 2 2009

Historia

edytuj
 
Płyty dawnej RAB 9 z lat 30. XX wieku

Pod administracją niemiecką (budowa jezdni południowej)

edytuj

Zbudowana została przez władze III Rzeszy jako fragment autostrady Reichsautobahn (RAB) 9 mającej połączyć Berliner Ring z Chociebużem, Wrocławiem i niemiecką wówczas częścią Górnego Śląska, w granicach której znajdowały się takie miasta jak Bytom, Gliwice, Zabrze i Opole. 27 września 1936 nastąpiło otwarcie pierwszego odcinka autostrady od Wrocławia (obecnie węzeł Bielany Wrocławskie) do Krzywej o długości niespełna 91 km. Fragment ten miał przekrój dwóch jezdni, każda o szerokości 7,5 m oddzielonych od siebie pasem zieleni o szerokości 5 m[6]. Pierwsze dwa odcinki obecnej DK 18 zostały oddane do użytku w 1937 po dwuletniej budowie. Były to odcinki Żagań – Lipiany o długości 33,2 km oraz liczący 17,1 km odcinek Lipiany – Krzywa. W 1938 oddano do ruchu odcinek Forst – Żagań o długości niespełna 50 km – po polskiej stronie liczy on 37,5 km. Na wszystkich trzech fragmentach autostrady, oprócz fragmentu pomiędzy Lipianami i Krzywą, który był zbudowany podobnie jak odcinek z Krzywej do Wrocławia[7], wybudowano jedynie południową jezdnię z nawierzchnią betonową[8][9]. Powstały wszystkie bezkolizyjne węzły, mosty, wiadukty, kładki i przepusty, pozostawiając jedynie miejsce na dobudowanie drugiej, północnej jezdni[10].

1945–2000

edytuj
Osobny artykuł: Autostrada A12 (Polska).

W 1985 roku planowano nadanie arterii kategorii drogi ekspresowej[11]. W 1993 roku trasa została zaliczona do grupy planowanych autostrad i nadano jej oznaczenie A12[12] oraz dobudowano drugą jezdnię na odcinku od przejścia granicznego w Olszynie do węzła Królów (9,5 km). W 1995 zmodernizowano 7-kilometrowy odcinek Golnice – Krzyżowa, gdzie została wybudowana dwujezdniowa autostrada z betonową nawierzchnią (dawna A12 o długości 18 km). Odcinek ten nie spełnia jednak wszystkich norm autostradowych, m.in. brakuje na nim pasa awaryjnego.

2001–2006 (budowa jezdni północnej)

edytuj
 
Zdjęcie satelitarne z 2006 r. ukazujące pozostałości przedwojennej budowy autostrady A4 oraz autostradę A18 w okolicy Bolesławca

Oddział GDDKiA w Zielonej Górze, któremu podlega całość inwestycji, rozpoczął przygotowania projektu dobudowy jezdni północnej w 2001. W czerwcu 2003 oszacowano koszt modernizacji drogi krajowej nr 18 do klasy autostrady na ok. 550 mln złotych. Projekt wraz z pozwoleniem na budowę gotowy był w I kwartale 2004. Budowa północnej jezdni odcinka Olszyna – Golnice została podzielona na cztery kontrakty:

  • Olszyna – Królów (8,92 km),
  • Królów – Żary (15,38 km),
  • Żary – Iłowa (12,57 km),
  • Iłowa – Golnice (34,03 km).

17 marca tego samego roku został ogłoszony międzynarodowy przetarg, a otwarcie ofert nastąpiło 29 czerwca. Na przełomie września i października 2004 podpisano umowy z wykonawcami (łączna wartość 65,278 mln €) i 25 listopada 2004 rozpoczęto budowę jednocześnie na wszystkich czterech ww. etapach.

23 września 2004 Dariusz Skowroński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Generalny Dyrektor GDDKiA zadeklarował realizację budowy północnej jezdni odcinka Olszyna – Golnice w 2006 roku (etap Olszyna – Królów do października 2005 i Królów – Golnice do sierpnia 2006). Prace ukończono w połowie roku 2006.

2006–2017

edytuj

Po oddaniu do ruchu jezdni północnej, przebudowę (polegającą na rozbiórce i ponownym wykonaniu) 70-letniej jezdni południowej na odcinku Olszyna – Golnice zaplanowano na lata 2007–2009. 18 maja 2006 zielonogórski oddział GDDKiA ogłosił przetarg na wykonanie projektu przebudowy jezdni południowej przyszłej A18. Oferty otwarto 10 lipca tego samego roku, a 2 października 2006 podpisano umowę z Biurem Projektowo-Badawczym Dróg i Mostów Transprojekt–Warszawa Sp. z o.o. na przygotowanie dokumentacji w ciągu 13 miesięcy.

29 czerwca 2009 ogłoszono przetarg na przebudowę południowej jezdni, został on jednak unieważniony 23 lutego 2011. Decyzja podyktowana była brakiem środków na zrealizowanie inwestycji. W 2011 roku Oddział GDDKiA w Zielonej Górze informował[13], że przebudowa jezdni południowej znalazła się w Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2011–2015, jednak i w tym terminie nie została zrealizowana. W 2014 A18 nie znalazła się w Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025) na liście zadań przeznaczonych do realizacji w ramach zakładanego limitu finansowego, planowane było natomiast pozyskanie środków na jej realizację w ramach drogowej spółki specjalnego przeznaczenia (dssp)[14].

2018–2023 (przebudowa jezdni południowej)

edytuj

Na początku sierpnia 2018, po analizie priorytetów inwestycyjnych i zaplanowaniu środków finansowych w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025), zapadła decyzja o skierowaniu do realizacji przebudowy południowej jezdni do parametrów autostrady[15].

We wrześniu 2019 ogłoszony został przetarg na przebudowę jezdni południowej na odcinku 1 – od granicy państwa do węzła Żary Zachód (wraz z przebudową ostatniego fragmentu jezdni północnej w obrębie węzła Olszyna) o długości 10,4 km. W styczniu 2020 jako najkorzystniejszą wybrano ofertę firmy Strabag. Po odwołaniu firmy PORR złożonym do Krajowej Izby Odwoławczej, które zostało uwzględnione i po ponownej ocenie ofert jako najkorzystniejszą wybrano ofertę firmy PORR[16]. 24 kwietnia podpisano umowę na realizację tego odcinka w systemie „zaprojektuj i zbuduj”[17]. Odcinek został udostępniony do ruchu 27 lipca 2023.

W grudniu 2018 zielonogórski oddział GDDKiA ogłosił przetarg na przebudowę południowej jezdni na odcinku 2 – od węzła Żary Zachód (bez węzła) do węzła Iłowa (bez węzła) – o długości 21,9 km[18]. Z uwagi na przekroczenie założonego budżetu inwestycji (303 mln zł) o 5 mln zł, przetarg został unieważniony w maju 2019. Powtórny przetarg ogłoszony został w czerwcu[19], zaś najniższa oferta opiewała na 254 mln zł[20]. Umowa z konsorcjum firm Kobylarnia oraz Mirbud została podpisana w listopadzie 2019[21]. Odcinek został udostępniony do ruchu 21 września 2022.

21 stycznia 2021 podpisano umowę na przebudowę jezdni południowej na odcinku 3 o długości 33,76 km – od okolic węzła Iłowa (z węzłem) do granicy województw lubuskiego i dolnośląskiego. Wykonawcą została firma Budimex, która wyceniła prace na kwotę 175,1 mln zł[22]. Odcinek został udostępniony do ruchu 18 września 2023.

27 stycznia 2021 podpisano umowę na przebudowę jezdni południowej na odcinku 4 od granicy województw lubuskiego i dolnośląskiego do węzła Golnice o długości ponad 21 km. Za najkorzystniejszą ofertę opiewającą na kwotę 258,7 mln zł uznano ofertę konsorcjum firm Kobylarnia, Mirbud oraz Budpol[23]. Odcinek został udostępniony do użytku 13 października 2023[5].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ km 1 300, [w:] Dostosowanie DK18 do parametrów autostrady [online] [dostęp 2023-07-28]. – zdjęcie lotnicze datowane na 18 lipca 2023
  2. ↑ a b Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025 r.) – Stan Realizacyjny i Planowany. gddkia.gov.pl, 2021-4-27. [dostęp 2021-05-01]. (pol.).
  3. ↑ a b wg Google Maps
  4. ↑ Kolejny odcinek A18 do remontu. Kiedy koniec prac nad „patatajką”? [online], Trans.INFO [dostęp 2021-04-30] (pol.).
  5. ↑ a b Wrocław bliżej Berlina. Autostrada A18 już gotowa i uroczyście otwarta [online], TuWroclaw.com, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-13].
  6. ↑ Autostrada. liegnitz.pl. [dostęp 2017-07-01]. (pol.).
  7. ↑ Ausser Deutsche Strecke. autobahn-online.de. [dostęp 2017-07-01]. (niem.).
  8. ↑ Autostrada A18 węzeł „Olszyna” - węzeł „Golnice”. gddkia.gov.pl. [dostęp 2017-07-01]. (pol.).
  9. ↑ Autostrada A18. siskom.waw.pl. [dostęp 2017-07-01]. (pol.).
  10. ↑ Polska Atlas samochodowy 1:300 000. oprac. kartogr.: Robert Janaszek, Piotr Kamiński, red. wyd.: Anna Nadstawna, Piotr Wójcik. Warszawa: Demart, 2012, s. 152. ISBN 978-83-89239-56-3.
  11. ↑ Nowe Drogi - Postanowienie nr 55/85 Prezydium Rządu z dnia 14 czerwca 1985 r.. nowedrogi.pl. [dostęp 2016-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-18)]. (pol.).
  12. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 r. w sprawie ustalenia kierunkowego układu autostrad i dróg ekspresowych. (Dz.U. z 1993 r. nr 92, poz. 424).
  13. ↑ GDDKiA.
  14. ↑ Załączniki do Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025 r.) [online].
  15. ↑ GDDKiA, Południowa jezdnia A18 zostanie przebudowana! [online], www.gddkia.gov.pl, 9 sierpnia 2018 [dostęp 2021-05-01].
  16. ↑ Redakcja Regioneo, Autostrada A18 gotowa do 2025. Oferta PORR korzystniejsza niż Strabag [online], Regioneo.pl, 30 marca 2020 [dostęp 2020-04-20] (pol.).
  17. ↑ Kolejna umowa na przebudowę A18 została podpisana [online], GDDKiA, 24 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-29] (pol.).
  18. ↑ Przetarg na budowę A18 ogłoszony :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny [online], www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-05-25] (pol.).
  19. ↑ Ogłosiliśmy ponowny przetarg na A18 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny [online], www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-09-05] (pol.).
  20. ↑ Osiem podmiotów chętnych do budowy A18 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny [online], www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-09-05].
  21. ↑ Podpisaliśmy pierwszą umowę na przebudowę A18 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny [online], www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-11-21] (pol.).
  22. ↑ GDDKiA, Podpisaliśmy kolejną umowę na przebudowę A18 [online], www.gddkia.gov.pl [dostęp 2021-04-30].
  23. ↑ GDDKiA, Umowa na ostatni odcinek A18 podpisana [online], www.gddkia.gov.pl [dostęp 2021-04-30].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Oznakowanie zapowiadające MOP nie podaje informacji o hotelu[1]

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Autostrada_A18_(Polska)&oldid=74397079”