Ashley Judd

Ashley Judd
	; Ashley Judd (2012)
Imię i nazwisko	Ashley Tyler Ciminella
Data i miejsce urodzenia	19 kwietnia 1968 ; Los Angeles
Zawód	aktorka, producentka telewizyjna, reżyserka
Współmałżonek	Dario Franchitti; (2001–2013; rozwód)
Lata aktywności	od 1991
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Ashley Judd, właściwie Ashley Tyler Ciminella^[1]^[2] (ur. 19 kwietnia 1968 w Los Angeles) – amerykańska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna.

Życiorys

Wczesne lata

Urodziła się w Los Angeles w stanie Kalifornia^[3] jako córka Michaela Charlesa Ciminelli Jr., specjalisty od marketingu w wyścigach konnych, i Naomi Judd (Diana Ellen Judd)^[4], piosenkarki country zespołu The Judds. Jej rodzina była pochodzenia włoskiego^[5]. Dorastała w Los Angeles. Po rozwodzie rodziców w 1972, wychowywała się wraz ze starszą siostrą Wynonną (ur. 30 maja 1964) pod opieką matki w stanach Kalifornia, Kentucky i Tennessee^[6]. Podróżowała ze swoją matką i siostrą w związku z koncertami w Stanach Zjednoczonych – w ciągu trzynastu lat uczęszczała do dwunastu różnych szkół (była cheerleaderką), zanim w 1986 roku ukończyła szkołę średnią Franklin High School^[7]. W latach 1986–90 studiowała język francuski na University of Kentucky w Lexington^[8].

Kariera

W 1990 przeniosła się do Los Angeles, gdzie dorabiała jako kelnerka w popularnej restauracji „The Ivy”, gdy uczęszczała na zajęcia aktorstwa do Playhouse West School and Theater Company. Rok później debiutowała na scenie w przedstawieniu Witaj w domu, żołnierzu (Welcome Home, Soldier) oraz trafiła przed kamery telewizyjne w dwóch odcinkach serialu CBS Star Trek: Następne Pokolenie (Star Trek: The Next Generation, 1991) jako chorąży Robin Lefler. Po raz pierwszy na kinowym ekranie pojawiła się w sensacyjnej komedii kryminalnej Kuffs (1992) z Christianem Slaterem w roli tytułowej.

W sitcomie NBC Siostry (Sisters, 1991–94) wystąpiła w roli zepsutej córki głównej bohaterki. W 1994 wystąpiła na scenie Broadwayu w sztuce Williama Inge'a Piknik (Picnic). Została dostrzeżona w roli Ruby Lee Gissing, dziedziczki Tennessee, która osiedla się na Florydzie w niezależnym dramacie Ruby w krainie szczęśliwości (Ruby in Paradise, 1993), za którą została uhonorowana nagrodą przez krytyków w Chicago i zdobyła nagrodę Independent Spirit na festiwalu filmowym kina niezależnego w Santa Monica, w stanie Kalifornia. Ma na swoim koncie różnorodne kreacje aktorskie; obelżywa narkomanka w dramacie komediowym Dym (Smoke, 1995), żona złodzieja w dramacie sensacyjnym Gorączka (Heat, 1995), sfrustrowana żona prawnika z południa w dreszczowcu Czas zabijania (A Time to Kill, 1996). Za rolę Normy Jean w telewizyjnym dramacie HBO Norma Jean i Marilyn (Norma Jean and Marilyn, 1996) była nominowana do nagrody Emmy i Złotego Globu. Kolejne filmy to role silnych, ambitnych, nieustępliwych kobiet, przebojem zdobywających sobie miejsce w świecie mężczyzn w thrillerach sensacyjnych, m.in. niedoszła ofiara seryjnego mordercy-psychopaty, kryjącego się pod pseudonimem Casanova w Kolekcjonerze (Kiss the Girls, 1997), niesłusznie oskarżona o zabójstwo męża w Podwójnym zagrożeniu (1997), seryjna morderczyni w Oku obserwatora (Eye of the Beholder, 1997) i inspektor policji po niedawnym awansie, szukająca seryjnego zabójcy w Amnezji (Twisted, 2004)^[9] – potwierdziły jej status wszechstronnej aktorki. Znalazła się w obsadzie dramatu biograficznego Frida (2002) w drugoplanowej roli fotograf Tiny Modotti. W 2005 roku pojawiła się na scenie Broadwayu jako Maggie w sztuce Tennessee Williamsa Kotka na gorącym blaszanym dachu (Cat On a Hot Tin Roof) u boku Jasona Patrica.

Życie prywatne

Spotykała się z aktorem Davidem Duchovnym, zawodnikiem, występującym w polu (outfielder) w drużynie baseballowej Baltimore Orioles – Bradym Andersonem, muzykiem country Lyle Lovettem (1991-92), komikiem Jonem Stewartem (1992), aktorem Robertem De Niro (1995), piosenkarzem Michaelem Englishem (1995), aktorem Matthew McConaugheyem (1996), aktorem Joshem Charlesem (w styczniu 1996) i piosenkarzem Michaelem Boltonem (od września 1996 do grudnia 1997)^[10]. W 1998 roku poznała szkockiego kierowcę wyścigowego Dario Franchittiego, z którym się związała w grudniu 1999 roku. Pobrali się 12 grudnia 2001 roku. Jednak w 2013 roku doszło do rozwodu.

Nagrody i nominacje

Rok	Nagroda	Kategoria	Tytuł	Rezultat
1994	Chicago Film Critics Association Award	Najbardziej obiecująca aktorka	Ruby w krainie szczęśliwości (Ruby in Paradise, 1993)	Wygrana
1994	Independent Spirit Award	Najlepsza aktorka	Ruby w krainie szczęśliwości (Ruby in Paradise, 1993)	Wygrana
1996	Nagroda Emmy	Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie TV	Norma Jean & Marilyn (1996)	Nominacja
1997	Złoty Glob	Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie TV	Norma Jean & Marilyn (1996)	Nominacja
1998	Lone Star Film & Television Award	Najlepsza aktorka drugoplanowa	Upalne lato (The Locusts, 1997)	Wygrana
2000	MTV Movie Award	Najlepsza rola kobieca	Podwójne zagrożenie (Double Jeopardy, 1999)	Nominacja
2005	Złoty Glob	Najlepsza aktorka w musicalu lub komedii	De-Lovely (2004)	Nominacja
2005	Blockbuster Entertainment Award	Ulubiona aktorka	De-Lovely (2004)	Wygrana
2012	Nagroda Emmy	Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie TV	Rebecca Winstone w miniserialu Missing (2012)	Nominacja

Filmografia

Ashley Judd (2014)

1991: Star Trek: Następne pokolenie (Star Trek: The Next Generation) jako chorąży Robin Lefler
1991–1994: Sisters jako Reed Halsey
1992: I nie opuszczę cię aż do śmierci (Till Death Us Do Part) jako Gwen Fox
1992: Kuffs jako żona właściciela sklepu z farbami
1993: Ruby w krainie szczęśliwości (Ruby in Paradise) jako Ruby Lee Gissing
1994: Urodzeni mordercy (Natural Born Killers) jako Grace Mulberry
1995: Gorączka (Heat) jako Charlene Shiherlis
1995: Naomi & Wynonna: Love Can Build a Bridge jako narratorka
1995: Dym (Smoke) jako Felicity
1995: Las namiętności (The Passion of Darkly Noon) jako Callie
1996: Desperaci (Normal Life) jako Pam Anderson
1996: Czas zabijania (A Time to Kill) jako Carla Brigance
1996: Norma Jean & Marilyn jako Norma Jean Dougherty
1997: Kolekcjoner (Kiss the Girls) jako Kate Mctiernan
1997: Upalne lato (The Locusts) jako Kitty
1998: Simon Birch jako Rebecca Wenteworth
1999: Podwójne zagrożenie (Double Jeopardy) jako Libby Parsons
1999: Oko obserwatora (Eye of the Beholder) jako Joanna Eris
1999: Nasz przyjaciel, Martin (Our Friend, Martin) jako pani Dale (głos)
2000: Killing Priscilla jako ona sama
2000: Gdzie serce twoje (Where the Heart Is) jako Lexie Coop
2000: The Ryan Interview jako Fredricka Rose
2001: Serce nie sługa (Someone Like You...) jako Jane Goodale
2002: Frida jako Tina Modotti
2002: Bez przedawnienia (High Crimes) jako Claire Kubik
2002: Boskie sekrety siostrzanego stowarzyszenia Ya-Ya (Divine Secrets of the Ya-Ya Sisterhood) jako młoda Vivi
2004: Amnezja (Twisted) jako Jessica
2004: De-Lovely jako Linda Porter
2006: Come Early Morning jako Lucy
2007: Robak (Bug) jako Agnes White
2009: Ścigani (Crossing Over) jako Denise Frankel
2009: Helen jako Helen Leonard
2010: Dobra wróżka (Tooth Fairy) jako Carly
2011: Lep na muchy (Flypaper) jako Kaitlin
2011: Mój przyjaciel Delfin (Dolphin Tale) jako Lorraine Nelson
2012: Missing: Zaginiony (Missing) jako Becca Winstone
2013: Olimp w ogniu (Olympus Has Fallen) jako Margaret Asher
2014: Niezgodna (Divergent) jako Natalie Prior
2014: Salvation jako Jennifer Strickland
2014: The Identical jako Louise Wade
2014: Mój przyjaciel delfin 2: Ocalić Mandy (Dolphin Tale 2) jako Lorraine Nelson
2014: Big Stone Gap jako Ave Maria Mulligan
2015: Zbuntowana (Insurgent) jako Natalie Prior
2016: Wierna (Allegiant) jako Natalie Prior
2016: Trafficked jako Diane
2016: Good Kids jako Gabby
2016: Barry jako Ann Dunham

Przypisy

↑ Personalidade:Ashley Judd (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-03-30]. (port.).
↑ Ashley Judd. Listal. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).
↑ Ashley Judd – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2017-03-30]. (węg.).
↑ Ashley Judd Biography (1968-). Filmreference.com. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).
↑ Ashley Judd — What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).
↑ Ashley Judd. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).
↑ Filmografia Ashley Judd. MYmovies.it. [dostęp 2017-03-30]. (wł.).
↑ Ashley Judd – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2017-03-30]. (rum.).
↑ Ashley Judd. AdoroCinema. [dostęp 2017-03-30]. (port.).
↑ Ashley Judd Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).

Bibliografia

Ashley Judd w bazie IMDb (ang.)
Ashley Judd w bazie Filmweb
Ashley Judd w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Personalidade:Ashley Judd (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-03-30]. (port.).

[2] Ashley Judd. Listal. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).

[3] Ashley Judd – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2017-03-30]. (węg.).

[4] Ashley Judd Biography (1968-). Filmreference.com. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).

[5] Ashley Judd — What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).

[6] Ashley Judd. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).

[7] Filmografia Ashley Judd. MYmovies.it. [dostęp 2017-03-30]. (wł.).

[8] Ashley Judd – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2017-03-30]. (rum.).

[9] Ashley Judd. AdoroCinema. [dostęp 2017-03-30]. (port.).

[10] Ashley Judd Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]