Artur Lamecki
Artur Lamecki (ur. 15 kwietnia 1899 w Tomaszowie Mazowieckim, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
por. Artur Lamecki | |
kapitan piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
15 kwietnia 1899 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
kwiecień 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1918–1940 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
28 pułk piechoty |
Stanowiska |
dowódca kompanii |
Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-czechosłowacka |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUrodzony w Tomaszowie Mazowieckim – syn Jana i Michaliny z Remiszów[a]. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej, w listopadzie 1918 roku był dowódcą niewielkiego oddziału żandarmerii w Tomaszowie Mazowieckim[1].
Do odrodzonego Wojska Polskiego wstąpił pod koniec od 1918 roku. Początkowo wcielony został do 28 pułku piechoty. W 1919 roku walczył na froncie czeskim i ukraińskim[2] .
Na przełomie lipca i sierpnia 1920 roku został odesłany z frontu i skierowany na 3-miesięczny kurs do Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. Szkolił się w klasie VI (kompania I/VI), której komendantem był ppor. Józef Skrzydlewski. W związku ze zbliżaniem się bolszewików do linii Wisły, szkoła otrzymała do ewentualnej obrony most i przyczółek mostowy w Fordonie. W dniu 16 sierpnia batalion szkolny (kompanie: IV, V i VI) pod komendą kpt. Stefana Kosseckiego wymaszerował na wyznaczone stanowiska i przystąpił do umacniania przydzielonego odcinka. Kompania Artura Lameckiego stanowiła odwód dowództwa batalionu i rozlokowana była w Małym Kapuścisku. Dnia 20 sierpnia 1920 r., wobec załamania się sowieckich planów, cały batalion powrócił do Bydgoszczy, gdzie kontynuowano przerwane zajęcia[3]. Po zdaniu egzaminów, które odbywały się w dniach od 1 do 5 grudnia 1920 r., Artur Lamecki ukończył kurs z 90. lokatą i otrzymał nominację na podchorążego. Po czternastodniowym urlopie wypoczynkowym skierowany został do nowo wyznaczonej jednostki[4]. Jego oddziałem macierzystym został wówczas 14 pułk piechoty[5] , w którym służył od dnia 21 grudnia 1920 r.
Dekretem Naczelnego Wodza marszałka Józefa Piłsudskiego L.2778 z 26 marca 1921 r. jako absolwent 6 klasy Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty został mianowany podporucznikiem w piechocie z dniem 1 kwietnia 1921 roku i 90. lokatą. Wykazany został wówczas jako oficer baonu zapasowego 14 pułku piechoty[6].
Na dzień 1 czerwca 1921 roku, w randze podporucznika, pełnił służbę w 4 pułku strzelców konnych[7], pozostając w tym czasie nadal etatowym oficerem 14 pułku piechoty[8]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w stopniu podporucznika, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1921 roku i 1208. lokatą łączną w korpusie oficerów piechoty (była to zarazem 27. lokata w starszeństwie)[9]. Do stopnia porucznika awansowany został w dniu 12 lutego 1923 roku[b] przez Prezydenta Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1923 roku i 21. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10][11].
We włocławskim 14 pułku piechoty (po zakończeniu działań wojennych 14 pułk piechoty został dyslokowany do Włocławka, do którego to miasta przybył w maju 1921 roku) służył do końca lat trzydziestych XX wieku[12][13][14][15], zajmując w 1923 roku – 15. lokatę wśród poruczników w swoim starszeństwie[11]. W roku 1924 była to już 11. lokata w starszeństwie[16], a w roku 1928 – 10. lokata wśród poruczników korpusu piechoty ze swego starszeństwa[17]. Ukończył kurs doskonalenia młodszych oficerów piechoty w Warszawie (w latach 1923–1924[c]), kurs w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu (w roku 1924[d]) oraz kurs wf w Poznaniu (w roku 1929[e]). Na dzień 19 września 1928 r. piastował stanowisko oficera instrukcyjnego Przysposobienia Wojskowego na powiat lipnowski. W roku 1930 zajmował 1317. lokatę łączną pośród poruczników korpusu piechoty (była to jednocześnie 8. lokata w starszeństwie)[18].
Na mocy Rozkazu Dowódcy 14 Pułku Piechoty nr 209 z 1929 roku, od dnia 26 września 1929 roku pełnił funkcję komendanta Przysposobienia Wojskowego na powiat lipnowski. Oficjalne zatwierdzenie na tym stanowisku, w korpusie oficerów piechoty, nastąpiło na podstawie zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych (sygnatura B.P.L. 14901-I-Piech. 16500-31) marszałka Józefa Piłsudskiego, ogłoszonego w dniu 3 sierpnia 1931 roku[19][20]. Na tym stanowisku został wykazany również w dniu 21 września 1933 r. W listopadzie tegoż roku dowodził już 9 kompanią strzelecką w III batalionie. To samo stanowisko zajmował we wrześniu 1934 roku[21]. Następnie dowodził (co najmniej od dnia 22 listopada 1934 roku) 7 kompanią strzelecką w III batalionie. Funkcję tę sprawował również w dniu 21 września 1936 roku[22], po czym ponownie objął stanowisko powiatowego komendanta Przysposobienia Wojskowego - tym razem na powiat nieszawski[f]. Funkcję tę piastował co najmniej już od dnia 16 czerwca 1937 roku.
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 9 listopada 1931 roku, za prace w dziele odzyskania niepodległości, nadano por. Lameckiemu Medal Niepodległości[23][24]. Pozostając w randze porucznika[25] zajmował w 1932 roku – 7. lokatę w swoim starszeństwie[26], a na dzień 1 lipca 1933 r. była to już 5. lokata w swoim starszeństwie (a zarazem 753. lokata łączna pośród poruczników korpusu piechoty)[27]. Na rok 1934 porucznik Lamecki wyznaczony został członkiem Sądu Honorowego 14 pułku piechoty[28]. W dniu 5 czerwca 1935 roku Artur Lamecki zajmował 561. lokatę łączną wśród poruczników korpusu piechoty, a jednocześnie 4. lokatę w swoim starszeństwie[29]. Do rangi kapitana został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku i 154. lokatą w korpusie oficerów piechoty[30].
Na dzień 16 marca 1938 roku zajmował nadal stanowisko komendanta powiatowego PW na powiat nieszawski[31], a następnie - na mocy rozkazu Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych z grudnia 1938 roku[g] - został przeniesiony z 14 pułku piechoty do Korpusu Ochrony Pogranicza i przydzielony do pułku KOP „Sarny”. Z dniem 16 stycznia 1939 roku objął definitywnie obowiązki komendanta powiatowego PW Kostopol[h].
Na dzień 23 marca 1939 roku pełnił służbę w pułku KOP „Sarny”[32], piastując nadal stanowisko powiatowego komendanta Przysposobienia Wojskowego w Kostopolu, znajdującego się w strukturach 302 Rejonu Przysposobienia Wojskowego „Polesie” (z siedzibą w Sarnach, przy pułku KOP „Sarny”)[33]. W tym czasie zajmował 111. lokatę wśród kapitanów korpusu piechoty w swoim starszeństwie[34]. Po agresji ZSRR na Polskę, w bliżej nieznanych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli. Przetrzymywany był w obozie kozielskim. Wiosną 1940 roku został zamordowany w Katyniu.
Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z dnia 5 października 2007 roku awansował go pośmiertnie do stopnia majora[35] . Awans został ogłoszony w dniu 9 listopada 2007 r. w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Rodzina
edytuj19 września 1928 roku w kościele parafialnym pw. św. Jana we Włocławku wziął ślub z Izabelą Marią Wąsowską (urodzoną w 1907 r. w Kijowie), córką lekarza pułkowego – ppłk. Ewarysta Wąsowskiego (zmarłego w 1932 roku) i Marii Joanny z domu Walickiej (zmarłej w 1935 roku). Sakramentu małżeństwa udzielił im kapelan garnizonu włocławskiego - ks. kpt. Stanisław Murasik.
Upamiętnienie
edytujKatyński Dąb Pamięci poświęcony majorowi Arturowi Lameckiemu zasadzony został w 2010 roku we włocławskim Parku im. Władysława Łokietka[36] . Symboliczna tablica nagrobna zamordowanego przez NKWD oficera znajduje się na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku, na grobie jego teściów – Marii i Ewarysta Wąsowskich (sektor 84D, rząd 1, grób 13).
Odznaczenia
edytuj- Medal Niepodległości[26]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[5]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[5]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r. – 1 stycznia 1986 r. (pośmiertnie)[37]
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ Nazwisko matki zapisywane było początkowo w formie Remich.
- ↑ Dekret L. 3330.O.V.
- ↑ Kurs odbywał się w dniach od 27 września 1923 r. do dnia 14 marca 1924 roku.
- ↑ Kurs przeprowadzony został w okresie od 30 kwietnia 1924 r. do 12 grudnia 1924 roku.
- ↑ Kurs odbywał się od dnia 15 sierpnia 1929 roku do dnia 25 września 1929 r.
- ↑ Siedziba komendy powiatowej PW na powiat nieszawski znajdowała się w Aleksandrowie Kujawskim.
- ↑ Rozkaz L. dz. 3362/Tj.II-1 z dnia 29 grudnia 1938 roku (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
- ↑ Rozkaz Dzienny batalionu KOP „Bereźne” Nr 8 z dnia 25 stycznia 1939 roku (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
Przypisy
edytuj- ↑ Jarno 2015 ↓, s. 152.
- ↑ Nekropole ↓.
- ↑ Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty ↓, s. 31, 32.
- ↑ Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty ↓, s. 77-82.
- ↑ a b c Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej ↓.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojskowych ↓, Nr 14 z 9 IV 1921, s. 663.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 63.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 730.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922 ↓, s. 144.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. ↓, Nr 9 z 15 II 1923, s. 99.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 459.
- ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 164.
- ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 156.
- ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 30.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 103.
- ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 401.
- ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 263.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 120.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 VIII 1931, s.230.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 281.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 289, 292.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 295.
- ↑ Monitor Polski ↓, Nr 260 z 10 XI 1931, poz. 352, s. 19.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 III 1932, s. 203.
- ↑ Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 544.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 97.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933 ↓, s. 104.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 137.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 103, 185-187, 194.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 351.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 296.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 48, 943.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 943.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 48.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON ↓.
- ↑ Salon 24 ↓.
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej ↓, Nr 2 poz. 7 z 10 IV 1986, s. 30.
Bibliografia
edytuj- Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918–1939. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w wojsku polskim 1935 – 1939. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939: stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Rocznik oficerski 1923. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1923. [dostęp 2017-02-18].
- Rocznik oficerski 1924. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1924. [dostęp 2017-02-18].
- Rocznik oficerski 1928. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1928. [dostęp 2017-02-18].
- Rocznik oficerski 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1932. [dostęp 2017-02-18].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty opublikowana w „Przeglądzie Piechoty”. Zeszyt 10, październik 1930 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930. [dostęp 2017-03-03].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 1 lipca 1933 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1933. [dostęp 2017-02-18].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 5 czerwiec 1935 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1935. [dostęp 2017-02-18].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921: dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z dnia 24 września 1921 r.. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie – spis zamieszczony na stronie Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego, 1921. [dostęp 2017-10-23].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922: załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 1922 r.. Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1922. [dostęp 2017-02-18].
- Witold Jarno. Zarys wojskowych dziejów Tomaszowa Mazowieckiego w latach II Rzeczypospolitej. „Przegląd Nauk Historycznych”. 2, 2015. Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego. ISSN 1644-857X. [dostęp 2017-03-02].
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie – decyzja nie ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON. Portal Policja.pl – Katyń – lista osób zamordowanych mianowanych pośmiertnie na wyższe stopnie, poz. 1453. [dostęp 2017-02-18].
- Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej.. Muzeum Wojska Polskiego. [dostęp 2018-05-19].
- portal Nekropole. [dostęp 2017-02-24].
- portal Salon24 – Włocławskie Forum Rozwoju. [dostęp 2017-02-24].
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2018-12-01].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 1923 roku. [dostęp 2019-07-16].
- Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 z 1 stycznia 1986 r.. [dostęp 2022-06-22].
- Monitor Polski z roku 1931. [dostęp 2019-03-15].
- Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty (szkic historyczny). Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Bibljoteka Polska”. Bydgoszcz, 1924. [dostęp 2019-11-24].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 1921 roku. [dostęp 2020-02-13].