Artur Hajzer
Artur Henryk Hajzer (ur. 28 czerwca 1962 w Zielonej Górze, zm. 7 lipca 2013 na stoku Gaszerbrum I w Karakorum[1]) – polski taternik, alpinista i himalaista, twórca i szef programu Polski Himalaizm Zimowy 2010–2015, kierownik wypraw działających w ramach tego projektu[2], współzałożyciel i były prezes (wraz z Januszem Majerem) nieistniejącej już firmy ADD będącej właścicielem marki Alpinus produkującej odzież outdoorową oraz sprzęt turystyczny i wspinaczkowy, współtwórca (również z Majerem) firmy w tej samej branży: HiMountain. Był członkiem Kapituły Nagrody Środowisk Wspinaczkowych „Jedynka”[3] aż do jej rozwiązania w 2011[4]. Mieszkał przez 9 ostatnich lat życia w Mikołowie, w dzielnicy Kamionka[5].
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
przedsiębiorca, taternik, alpinista, himalaista |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujWspinanie rozpoczął w 1976 od Tatr. Przeszedł wiele dróg na Kazalnicy Mięguszowieckiej, Ganku i innych ścianach. W Alpach przeszedł kilka trudnych dróg w masywie Mont Blanc, m.in. na Petit Dru i Mont Blanc du Tacul.
W górach wysokich zadebiutował w 1982 wspinaczką na szczyt Daplipangdi-Go (wówczas Gaurishanka-Go) w Himalajach Nepalu (6126 m n.p.m.). W kolejnym roku zdobył Tiricz Mir, najwyższy wierzchołek Hindukuszu (7706 m). 9 listopada 1986 z Jerzym Kukuczką i Carlosem Carsolio zdobył Manaslu East. Było to pierwsze wejście, dodatkowo w stylu alpejskim i bez wspomagania tlenem. Z Jerzym Kukuczką 3 lutego 1987 dokonał pierwszego zimowego wejścia na Annapurnę. Spośród ośmiotysięczników zdobył też Sziszapangmę 18 września 1987 wraz z Wandą Rutkiewicz, Ryszardem Wareckim i Jerzym Kukuczką, Dhaulagiri w 2008[6] i Nanga Parbat w 2010, oba z Robertem Szymczakiem[7]. W 2011 wraz z Adamem Bieleckim i Tomaszem Wolfartem zdobył kolejny ośmiotysięcznik, Makalu[8].
Wspólnie z Krzysztofem Wielickim trzykrotnie szturmował południową ścianę Lhotse. W 1989 był głównym organizatorem akcji ratunkowej po lawinie pod Mount Everest, dzięki której udało się sprowadzić jedynego ocalałego Andrzeja Marciniaka.
10 lutego 2008 r. miał wypadek lawinowy w Tatrach Zachodnich[9]. Po urwaniu nawisu śnieżnego na Tomanowych Stołach został porwany przez lawinę. Udało mu się utrzymać blisko jej powierzchni i dzięki szybkiej akcji ratowników TOPR z użyciem helikoptera udało się go odnaleźć i uratować[10]. Za złamanie obowiązującego w Tatrzańskim Parku Narodowym zakazu poruszania się poza wyznaczonymi szlakami turystycznymi został ukarany przez jego dyrekcję symbolicznym upomnieniem[11].
Był kierownikiem wyprawy na Gaszerbrum I, zorganizowanej w ramach programu Polski Himalaizm Zimowy, podczas której w 9 marca 2012 r. Adam Bielecki i Janusz Gołąb dokonali pierwszego zimowego wejścia[12]. Podczas kolejnej, trwającej od czerwca 2013 wyprawy na Gaszerbrum I[13][14], wycofując się z obozu III do II 7 lipca 2013 odpadł od jednej ze ścian Kuluaru Japońskiego[15] i spadł około 500 m. Zostało to potwierdzone przez towarzyszącego mu Marcina Kaczkana, który widział spadającego Hajzera, a następnie odnalazł i zidentyfikował jego ciało[1][16].
Miał dwóch synów: Filipa i Jakuba oraz żonę Izabelę. Jego nazwisko zostało upamiętnione na Pomniku Alpinistów w Katowicach, odsłoniętym 28 października 2015 roku[17].
Miesiąc po jego śmierci, 7 sierpnia 2013 roku odbył się w Parku Śląskim „Bieg dla Słonia”, memoriał upamiętniający Hajzera[18]. Impreza odbywa się cyklicznie, co roku w czerwcu. Jej pomysłodawcą i organizatorem jest Marcin Rudzki, dziennikarz radiowy[19] i miłośnik gór.
Zdobyte ośmiotysięczniki
edytujPublikacje
edytuj- 1996 – Atak rozpaczy, Gliwice, Explo 1994.
- 2011 – Korona Ziemi: nie-poradnik zdobywcy, Katowice, Wydawnictwo Stapis 2011.
Odznaczenia
edytuj- Złoty Krzyż Zasługi – 2012[20]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Potwierdziły się tragiczne informacje: Artur Hajzer nie żyje. onet.pl, 2013-07-10. [dostęp 2013-07-10]. (pol.).
- ↑ Polski Himalaizm Zimowy.
- ↑ Zasady działalności Kapituły Nagrody Środowisk Wspinaczkowych „Jedynka”. wspinanie.pl. [dostęp 2012-03-21].
- ↑ Komunikat Kapituły Jedynki w sprawie wyprawy Golden Lunacy. [dostęp 2012-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-23)].
- ↑ Artur Hajzer mieszkał w Mikołowie – Kamionce. Jak wspominają go sąsiedzi? – Dziennikzachodni.pl [online], dziennikzachodni.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ a b Klub Wysokogórski Trójmiasto. [dostęp 2009-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-30)].
- ↑ a b Nanga Parbat zdobyta! PZA.org.pl. [dostęp 2010-06-23].
- ↑ a b Makalu – sukces! Polski Himalaizm Zimowy 2010–2015. [dostęp 2011-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-06)].
- ↑ Lawina w Tatrach porwała znanego himalaistę. wp.pl, 11 lutego 2008. [dostęp 2013-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-10)].
- ↑ Artur Hajzer: Lawina na Ciemniaku – pełny raport Artura. Wspinanie.pl, 11 lutego 2008. [dostęp 2013-07-10].
- ↑ Artur Hajzer dostał naganę od TPN. Onet.pl, 12 lutego 2008. [dostęp 2013-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-09)].
- ↑ Wielki sukces polskich himalaistów – Gasherbrum (8068 m n.p.m.) po raz pierwszy zdobyty zimą. polskihimalaizmzimowy.pl. [dostęp 2012-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-12)].
- ↑ Hajzer i Kaczkan na Gaszerbrumach. polskihimalaizmzimowy.pl, 2013-06-24. [dostęp 2013-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-13)]. (pol.).
- ↑ Hajzer i Kaczkan na Gaszerbrumach – kuluar japoński zaporęczowany, aklimatyzacja zakończona. polskihimalaizmzimowy.pl, 2013-07-01. [dostęp 2013-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-08)]. (pol.).
- ↑ Artur Hajzer nie żyje. pza.org.pl, 2013-07-10. [dostęp 2013-07-10]. (pol.).
- ↑ Tragedia na Gaszerbrum I. Majer: Hajzer dzwonił do mnie, mówił, że Marcin spadł. Kaczkan: Hajzer przeleciał obok mnie. gazeta.pl, 2013-07-10. [dostęp 2013-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-14)]. (pol.).
- ↑ Odsłonięto pomnik tragicznie zmarłych alpinistów Klubu Wysokogórskiego w Katowicach. wspinanie.pl, 2015-10-28. [dostęp 2015-12-22]. (pol.).
- ↑ Bieg dla Słonia.
- ↑ Radio Katowice, Polskie Radio Katowice | Ludzie radia [online], radio.katowice.pl [dostęp 2018-07-15] (ang.).
- ↑ M.P. z 2012 r. poz. 869 – pkt 4.
Bibliografia
edytuj- Janusz Kurczab: Leksykon polskiego himalaizmu. Warszawa: Agora SA – Biblioteka Gazety Wyborczej, 2008, s. 48–49, seria: Polskie Himalaje. ISBN 978-83-7552-383-6.