Wikipedia

Anghel Iordănescu

rumuński trener piłkarski

Anghel „Puiu” Iordănescu (wym. [ˈanɡel jordəˈnesku][1]; ur. 4 maja 1950 w Bukareszcie) – rumuński piłkarz, występujący na pozycji pomocnika lub napastnika, oraz trener piłkarski, generał[2][3][4] i senator. Z wykształcenia jest ekonomistą, absolwentem Akademii Ekonomicznej w Bukareszcie[5].

Anghel Iordănescu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1950
Bukareszt, Rumunia

Pozycja

pomocnik, napastnik

Kariera juniorska
Lata Klub
1962–1968 Steaua Bukareszt
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
1968–1982 Steaua Bukareszt 317 (155)
1982–1984 OFI 1925 34 (6)
1985–1986 Steaua Bukareszt 0 (0)
W sumie: 351 (161)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1971–1981  Rumunia 64 (26)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
1984–1986 Steaua Bukareszt (asystent)
1986–1990 Steaua Bukareszt
1990–1992 Anorthosis Famagusta
1992–1993 Steaua Bukareszt
1993–1998 Rumunia
1998–1999 Grecja
1999–2000 Al-Hilal
2000 Rapid Bukareszt
2001–2002 Al-Ain FC
2002–2004 Rumunia
2004–2006 Ittihad FC
2006 Al-Ain FC
2014–2016 Rumunia
  1. ↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Dorobek medalowy
Steaua Bukareszt
złoto Puchar Mistrzów Sewilla 1986
złoto Superpuchar Europy Monaco 1986
srebro Puchar Interkontynentalny Tokio 1986
srebro Puchar Mistrzów Barcelona 1989
Al-Hilal
złoto Azjatycka Liga Mistrzów 2000
Ittihad FC
złoto Arabska Liga Mistrzów 2005
złoto Azjatycka Liga Mistrzów 2005
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Na przestrzeni dwudziestu trzech lat trzykrotnie był selekcjonerem reprezentacji Rumunii, którą doprowadził do ćwierćfinału Mundialu 1994 (najlepszy wynik w historii). Ponadto brał z nią udział w Euro 1996 (runda grupowa), Mundialu 1998 (1/8 finału) i Euro 2016 (runda grupowa). W drugiej połowie lat 80. ze Steauą Bukareszt, czyli klubem, w którym spędził niemal całą karierę piłkarską, zdobył cztery tytuły mistrza Rumunii, Superpuchar Europy oraz awansował do finału Pucharu Europejskich Mistrzów Krajowych. W przerwach w pracy z rumuńską kadrą prowadził – z sukcesami – zespoły klubowe z krajów Zatoki Perskiej, a także krótko reprezentację Grecji.

W rankingu IFFHS na najlepszego trenera piłkarskiego na świecie w latach 1996–2010 zajął 46. miejsce, ex aequo ze swoim rodakiem Mirceą Lucescu[6]. Został też uwzględniony w rankingu trenerów pierwszej dekady XXI wieku[7]. Często przedstawiany jako najlepszy rumuński trener piłkarski XX wieku[5][8][9][10].

Kariera piłkarska

edytuj

Kariera klubowa

edytuj

Iordănescu urodził się w Bukareszcie[5] i jest wychowankiem stołecznej Steauy, w której barwach grał niemal przez całą piłkarską karierę[11] Zapisał się do tego klubu w wieku dwunastu lat[12]. Tu także rozpoczynał w drugiej połowie lat 80. pracę szkoleniową[13].

Rekordziści Steauy Bukareszt
Najwięcej meczów Najwięcej goli
Tudorel Stoica 369 Anghel Iordănescu 155
Marius Lăcătuș 357 Gheorghe Constantin 145
Anghel Iordănescu 317 Victor Pițurcă 137

Po raz pierwszy w zespole Steauy wystąpił w listopadzie 1968, w spotkaniu ligowym z Politehniką Jassy (1:2), kiedy trenerem klubu był Ștefan Kovács[5][14]. Jako młody zawodnik grał u boku ówczesnych lub przyszłych reprezentantów Rumunii, m.in. bramkarza Vasile’a Iordache’a (wiele lat później będzie on członkiem sztabu szkoleniowego Iordănescu[15]), obrońców Lajosa Sătmăreanu i Teodora Angheliniego oraz napastnika Marcela Răducanu[16]. Mimo iż był nominalnym pomocnikiem, to należał do najskuteczniejszych graczy w lidze rumuńskiej: raz – w sezonie 1981–1982 – wywalczył koronę króla strzelców (20 bramek)[17], a łącznie w ekstraklasie strzelił 155 goli[18][19]. Jest tym samym najlepszym strzelcem Steauy w jej historii, a pod względem liczby meczów – 317 – plasuje się w klubowej klasyfikacji na trzecim miejscu[20]. Był szczególnie znany z precyzyjnego wykonywania rzutów wolnych[21]. Porównując skuteczność Iordănescu z lepszymi dokonaniami Dudu Georgescu i Rodiona Cămătaru, polski dziennikarz napisał: „Wprawdzie strzelił mniej goli od zdobywców Złotego Buta redakcji „France Football”, ale w odróżnieniu od nich nie była to reżyserowana sztuka dla sztuki, wątpliwej zresztą reputacji. Każda z jego bramek dawała Steaule punktowe zyski”[16]. W latach 1980–1982 Iordănescu był kapitanem Steauy[22].

 
Piłkarze Steauy po zwycięstwie w PEMK 1985–1986. Iordănescu – asystent trenera – wystąpił w meczu finałowym.

W latach 1968–1982, czyli w czasie występów Iordănescu w drużynie seniorskiej Steauy, klub ten zdobył tylko dwa tytuły mistrza kraju, jedno wicemistrzostwo i cztery Puchary Rumunii[23]. Jednak na początku lat 80. Steauą zainteresowała się rodzina dyktatora Nicolae Ceaușescu (prezesem został jego adoptowany syn Valentin) oraz przedstawiciele rumuńskiego wojska, którzy zainwestowali środki finansowe, aby wzmocnić Steauę i uczynić z niej konkurenta dla – popieranego przez MSW i Securitate – Dinama Bukareszt[24][25].

Iordănescu ostatni mecz ligowy rozegrał w czerwcu 1982, czyli na początku rządów młodego Ceaușescu[26]. Niedługo później zdecydował się na pierwszy w karierze transfer zagraniczny. W greckim OFI 1925 organizował grę i kreował okazje strzeleckie dla napastnika Thalisa Tsirimokosa[16].

W 1984 Iordănescu powrócił do Steauy, gdzie został asystentem Emerica Jeneia[27]. Ma jednak swój piłkarski udział w największym sukcesie Steauy w jej historii, czyli zdobyciu Pucharu Europejskich Mistrzów Krajowych (1985/1986). Bo w finale w końcówce pojawił się na boisku; miało to miejsce dwa lata po oficjalnym zakończeniu kariery piłkarskiej[28]. Polski dziennikarz pisał: „Dzięki doświadczeniu i niezłej technice podporządkował sobie przebieg wydarzeń, zwalniał grę i przetrzymywał piłkę, ile się dało”[29]. W drodze po pierwszy i ostatni triumf na arenie międzynarodowej Steaua pokonała mistrzów Danii (Vejle BK), Węgier (Budapest Honvéd FC), Finlandii (FC Kuusysi), Belgii (RSC Anderlecht), a w rzeczonym finale – po rzutach karnych (0:0, k. 2:0) – FC Barcelonę[30].

Zapytany po latach o ocenę swojej kariery piłkarskiej, Iordănescu powiedział:

Poza talentem trzeba także ciężko pracować. Nigdy nie opuszczałem treningów, zawsze byłem gotowy do maksymalnego wysiłku[31].

Kariera reprezentacyjna

edytuj

„Iordănescu był – obok Cruyffa – piłkarzem, który imponował mi najbardziej, kiedy byłem dzieckiem. Kreatywny i lewonożny, tak jak ja. Później został moim trenerem w Steaule i reprezentacji. Trudno opisać to uczucie.”

piłkarz Gheorghe Hagi[32]

W reprezentacji Rumunii debiutował w 1971 w wieku dwudziestu jeden lat w meczu eliminacyjnym Igrzysk Olimpijskich z Albanią (2:1), chociaż – jako że gry olimpijskie bywają nie uwzględniane w statystykach – za oficjalny debiut uznaje się też mecz eliminacji mistrzostw Europy 1972 z Finlandią w tym samym roku. W obu strzelił zresztą gola[33][34].

W reprezentacji występował przez dziesięć lat, jednak w tym okresie Rumuni ani razu nie awansowali do mistrzostw świata i Europy. Najbliżej byli w 1973, kiedy w walce o Mundial 1974 wyprzedzili ich minimalnie (o jeden punkt) piłkarze ze Wschodnich Niemiec[35]. Eliminacje do kolejnych turniejów przegrywali już wyraźniej z Hiszpanami (1976[36] i 1978[37]), Hiszpanami i Jugosłowianami (1980[38]) oraz Węgrami i Anglikami (1982[39]). Polski dziennikarz zauważył, że piłkarz Iordănescu urodził się nie w porę. „Na Mundial 1970 był za młody, a Euro 1984 przypadło na rok, gdy zawieszał buty na kołku”[16].

Łącznie w reprezentacji Iordănescu rozegrał 64 mecze (w tym siedem w grach olimpijskich[33]). Strzelił w nich 26 goli, co daje mu siódme miejsce (ex-aequo z trzema innymi piłkarzami) w rankingu najskuteczniejszych reprezentantów Rumunii[40]. Wielu z jego boiskowych kolegów również poświęciło się pracy szkoleniowej i odniosło w niej niemałe sukcesy. Dotyczy to choćby Mircei Lucescu[41], Ladislaua Bölöniego[42], Ilie Balaciego[43], Costicy Ștefănescu[44], czy Cornela Dinu[45]. Iordănescu trzykrotnie grał przeciwko Polsce i strzelił jej dwa gole (w latach 1978–1981)[46].

Po raz ostatni wystąpił w reprezentacji w październiku 1981 przeciw Szwajcarii (1:2) w przedostatnim meczu nieudanych eliminacji do Mundialu 1982[47][48]. U następnego selekcjonera (i swojego byłego kolegi) Mircei Lucescu już nie zagrał[47].

Porównując warunki, w jakich sam grał w piłkę w okresie komunizmu, z tym, co nastało po jego obaleniu, Iordănescu ocenił:

Przed obaleniem systemu totalitarnego mieliśmy w Rumunii wielu utalentowanych piłkarzy. Niestety, przystępowaliśmy do większości meczów międzynarodowych z kompleksem kogoś gorszego, słabszego. System narzucał wzorce, schematy, które ograniczały rozwój osobowości. Teraz piłkarze pokazują, na co ich naprawdę stać[49].

Kariera szkoleniowa

edytuj

1984–1993: Steaua Bukareszt i Anorthosis Famagusta

edytuj
 
Steaua Bukareszt przed finałem PEMK 1989, przegranym 0:4 z A.C. Milanem. Trener Iordănescu pierwszy z prawej w drugim rzędzie.

Latem 1984, po powrocie z OFI 1925 do Steauy Bukareszt, 34-letni Iordănescu został włączony do sztabu szkoleniowego przez Emerica Jeneia. Był jego asystentem w jednym z najlepszych okresów w historii klubu; w ciągu dwu lat drużyna dwukrotnie zdobyła mistrzostwo, jeden Puchar kraju, a także – w sezonie 1985–1986 – jako pierwsza z Rumunii wygrała Puchar Europejskich Mistrzów Krajowych[30]. Iordănescu, wspominając to osiągnięcie po dwudziestu pięciu latach, powiedział, że:

Jeśli nie jest to największy sukces w historii rumuńskiej piłki nożnej, to z pewnością taki, który przysporzył najwięcej radości Rumunom[5].

Krótko po tym wydarzeniu Jenei został selekcjonerem reprezentacji Rumunii, a na jego następcę w Steaui wybrano Iordănescu. Kilka miesięcy po objęciu tego stanowiska zdobył – po zwycięstwie 1:0 nad Dynamem Kijów – Superpuchar Europy[50].

Ze starego składu Steauy powoli zaczęli odchodzić najważniejsi piłkarze: z powodów zdrowotnych piłkarską karierę zakończył bramkarz Helmuth Duckadam[51], klub zmienili pomocnicy Ladislau Bölöni[52] i Mihai Majearu[53] oraz obrońcy Miodrag Belodedici[54] i Ilie Bărbulescu[55]. Iordănescu musiał postawić na zdolną młodzież, pokolenie graczy urodzonych w połowie lat 60. Z pomocą władz państwowych, które popierały wojskową Steauę, sprowadzono więc wyróżniających się młodych zawodników ze słabszych klubów: Gheorghe Hagiego ze Sportulu Studențesc[56] oraz Dana Petrescu i Ilie Dumitrescu z wypożyczenia w Olcie Scornicești. Wszyscy trzej byli później liderami trzech formacji (defensywy, pomocy i ataku) w prowadzonej przez Iordănescu reprezentacji Rumunii. Najlepszych piłkarzy Rumunii do Steauy przyciągały wysokie zarobki wynoszące nawet do 50 tysięcy lei miesięcznie przy średniej krajowej 2-3 tysiące oraz parasol polityczny klanu Ceaușescu, pomagający w utrzymaniu dominacji klubu w lidze[57].

Skład Steauy z finału PEMK 1989

Steaua w tym okresie kontynuowała – rozpoczęte w 1985 – pasmo zwycięstw w ekstraklasie rumuńskiej. Zdobyła tytuł mistrza kraju trzy razy z rzędu (1986–1987, 1987–1988 i 1988–1989); za każdym razem kończyła sezon, nie zaznając ani jednej porażki[58][59][60]. W tym czasie wywalczyła także trzy Puchary Rumunii. W finale tych rozgrywek trzykrotnie wygrywała z Dinamem Bukareszt[61]. Chociaż w kolejnych latach wielokrotnie podważano uczciwość tych osiągnięć, a działaczom klubu zarzucano kupno meczów, to nikomu nic nie udowodniono[62][63]. O kradzieży tytułów mistrzowskich mówił otwarcie Mircea Lucescu, który w tamtym okresie był trenerem Dinama[64][65]. Od czerwca 1986 do września 1989 roku Steaua nie przegrała 104 meczów z rzędu w krajowej lidze[66], co jest do dzisiaj rekordem Europy pod tym względem, a do 1994 był to także rekord świata (rekord został wówczas pobity przez zespół z Wybrzeży Kości Słoniowej ASEC Mimosas, który nie przegrał w lidze 108 meczów)[67].

Klub dobrze radził sobie także w meczach o Puchar Europejskich Mistrzów Krajowych: w pierwszych dwóch sezonach pracy Iordănescu dochodził odpowiednio do II rundy (porażka z Anderlechtem, 1986–1987[68]) i półfinału (1987–1988), w którym przegrał z Benfiką Lizbona (0:0 i 0:2)[69]. Najlepiej jednak zaprezentował się w rozgrywkach 1988–1989, kiedy – podobnie jak trzy lata wcześniej – dotarł do finału. Po drodze pokonał Spartę Praga, Spartak Moskwa, IFK Göteborg i Galatasaray SK. W finale uległ jednak 0:4 A.C. Milanowi, w którego barwach grali wówczas m.in. Marco van Basten, Ruud Gullit, Frank Rijkaard, Carlo Ancelotti i Paolo Maldini[70]. Mecz, rozegrany w Barcelonie, oglądało 100 tysięcy widzów[71].

Jeden z piłkarzy ówczesnej Steauy, Ilie Dumitrescu, zapytany po latach o przyczyny jej sukcesów w drugiej połowie lat 80., odpowiedział, że jej największą wartością było połączenie doświadczenia starszych zawodników ze świeżością i energią piłkarskiej młodzieży[72]. Natomiast polski dziennikarz zasugerował, że duży wpływ na osiągnięcia klubu miała sytuacja wewnętrzna w kraju rządzonym przez Nicolae Ceaușescu: „Nie bez znaczenia wydaje się także niski poziom życia i trudności gospodarcze Rumunii. Sprawia to, że uprawianie tak popularnej dyscypliny stanowi dla wielu młodych ludzi nie tylko wielką atrakcję, ale także życiową szansę”[73].

„Iordănescu to doskonały fachowiec. Potrafi wprowadzić żelazną dyscyplinę, ale kiedy trzeba także klimat przyjaźni. Zawsze umiał dobierać sobie najlepszych piłkarzy.”

piłkarz Ilie Dumitrescu[72]

Niedługo po rewolucji 1989 roku, kiedy z Rumunii zaczęli wyjeżdżać najlepsi piłkarze, a Steaua – pierwszy raz od sześciu lat – przegrała rywalizację o mistrzostwo kraju, Iordănescu przyjął propozycję prowadzenia Anorthosisu Famagusta. Dwukrotnie zdobył z tą drużyną, której największą gwiazdą był wówczas Nigeryjczyk Michael Obiku, wicemistrzostwo Cypru (1991 i 1992). W rozgrywkach Pucharu UEFA 1991–1992 Anorthosis spotkał się w pierwszej rundzie ze Steauą; po dwumeczu (1:2 i 2:2) do dalszych gier awansował były klub Rumuna[16].

Ponownie zjawił się w Steaule w 1992, kiedy żadnemu z jego następców (Costică Ștefănescu, Bujor Hălmăgeanu, Emeric Jenei i Victor Pițurcă) nie udało się wywalczyć mistrzostwa kraju. Iordănescu odzyskał tytuł mistrzowski, mimo iż w składzie drużyny nie było już Hagiego i Petrescu, którzy po upadku komunizmu wyjechali za granicę. Trener postawił na innych młodych graczy, którzy później także występowali w prowadzonej przez niego reprezentacji; w kadrze Steauy na sezon 1992–1993 znajdowali się m.in. Daniel Prodan, Anton Doboș, Iulian Filipescu, Constantin Gâlcă i Ion Vlădoiu[74]. W tym okresie Iordănescu kontynuował również współpracę z 48-letnim Dumitru Dumitriu, byłym piłkarzem Steauy, który w latach 1988–1990 i 1992–1993 był jego asystentem[16]. Dumitriu pomagał mu także w pracy z kadrą do Mundialu 1994[16].

1993–1998: reprezentacja Rumunii (I)

edytuj

Po porażce w eliminacjach do Euro 1992 selekcjonerem reprezentacji Rumunii został Cornel Dinu, przed którym postawiono zadanie awansu do Mundialu 1994. Jednak nieudany początek eliminacji, kiedy to Rumuni wygrali tylko z Wyspami Owczymi (7:0), Walią (5:1) oraz Cyprem (4:1 i 2:1), a z najgroźniejszymi rywalami Belgami (0:1) i Czechosłowakami (1:1 i 2:5) wywalczyli zaledwie jeden punkt, sprawił, że w połowie 1993 Dinu został zwolniony[76][77]. Na następcę wybrano 43-letniego Iordănescu, który propozycję Rumuńskiego Związku Piłki Nożnej przyjął dopiero po trzeciej rozmowie; według różnych wersji domagał się albo większych zarobków, albo większej samodzielności w prowadzeniu kadry[78]. Pod jego wodzą Rumuni udanie dokończyli eliminacje, wygrywając trzy ostatnie mecze, w tym z faworyzowanymi Belgami w Bukareszcie (2:1), chociaż akurat o tym meczu Dinu powiedział, że mógł być ustawiony (Iordănescu zaprzeczył)[79]. Komentatorzy podkreślali, że drugi z rzędu awans do mistrzostw świata jest zarówno efektem słabszej postawy Walijczyków i Czechosłowaków, jak i zmiany selekcjonera u Rumunów[80].

Mundial 1994: ćwierćfinał

edytuj
Podstawowe ustawienie reprezentacji Rumunii w czasie Mundialu 1994

Lokalne media pisały, że na Mundialu 1994 „zagra najlepsza ekipa w historii naszego futbolu”[81]. Ów entuzjazm był spowodowany tym, że – w przeciwieństwie do uczestników poprzednich mistrzostw świata czy Europy – najważniejsi zawodnicy występowali na Zachodzie, co zresztą skłoniło niektórych dziennikarzy do nazywania ich „reprezentacją wielkiej emigracji”[82][83][84].

Otóż po upadku komunizmu i otwarciu granic pokolenie urodzone w drugiej połowie lat 60. trafiło do czołowych klubów zagranicznych, na czele z Realem Madryt (Gheorghe Hagi), A.C. Milanem (Florin Răducioiu), PSV Eindhoven (Gheorghe Popescu), Bayerem Leverkusen (Ioan Lupescu), Genoa CFC (Dan Petrescu) czy Valencia CF (Miodrag Belodedici)[85]. Niektórzy gwiazdorzy narzekali na ciężkie treningi na obozie przygotowawczym w Bormio we Włoszech, co niemal skończyło się zwolnieniem Iordănescu[79]. Tenże jednak umocnił autorytet skreślając trzech doświadczonych graczy (Ion Timofte, Dorin Mateuț i Marius Lăcătuș), którzy w tym okresie byli bez formy[86].

Rumuni mieli też zdecydowanego lidera w postaci Hagiego[87]. Nazwany przez polskiego dziennikarza „genialnym rozgrywającym”, a także „przywódcą rumuńskiej kadry i jej talizmanem”[88], wystąpił we wszystkich mundialowych meczach, strzelił w nich trzy bramki, na koniec został wybrany do najlepszej jedenastki mistrzostw[89][90], a w plebiscycie o Złotą Piłkę 1994 France Football zajął czwarte miejsce (ex-aequo z Tomasem Brolinem)[91]. Pisano, że „jego gol strzelony Kolumbii z 35 metrów był najpiękniejszy w turnieju, a w 1/8 finału sam wygrał mecz z Argentyną”[92][93][94].

 
Do porażki w ćwierćfinale MŚ 1994 przyczynił się błąd bramkarza Prunei.

Owe zwycięstwa nad Kolumbijczykami (3:1) i ówczesnymi wicemistrzami świata Argentyńczykami (3:2), a także nad gospodarzami Amerykanami (1:0), doprowadziły podopiecznych Iordănescu do ćwierćfinału, co do dzisiaj jest najlepszym wynikiem reprezentacji Rumunii na mistrzostwach świata. Tamże jednak ulegli Szwedom po rzutach karnych (2:2, k. 4:5), chociaż w dogrywce prowadzili 2:1[95]. Jak relacjonował polski dziennikarz, za wcześnie uwierzyli w zwycięstwo, poza tym błąd na przedpolu popełnił bramkarz Florin Prunea – i w efekcie pięć minut przed końcem zawodów stracili gola, a potem przestrzelili dwa karne[96][97]. Po latach Iordănescu żałował, że na karne nie wprowadził zmiennika Prunei Bogdana Stelei i że na turniej nie zabrał Lăcătușa[79][98].

Rumuni zyskali sympatię wielu obserwatorów umiejętnościami technicznymi i atrakcyjnym stylem gry[99][100]. Ale ich relacje z najbliższym otoczeniem były napięte. Dochodziło do publicznych spięć między Iordănescu a działaczami związku piłkarskiego[101], a lekceważenie rodzimych mediów zaalarmowało FIFA, która zagroziła ukaraniem piłkarzy i sztabu[102]. Iordănescu nie podobało się chociażby to, że dziennikarze krytykują go o faworyzowanie Ilie Dumitrescu, który – chociaż w eliminacjach strzelił osiem z dziewięciu goli – przed mistrzostwami stracił formę. Jednak to selekcjoner miał rację; właśnie Dumitrescu zdobył decydującą bramkę przeciw Argentynie[72][79]. To zwycięstwo Iordănescu uznał za największy sukces Rumunii od rewolucji 1989[72].

Po powrocie do kraju Iordănescu, który był pułkownikiem rumuńskiej armii (stopień otrzymał z rąk Nicolae Ceaușescu), został awansowany przez prezydenta Iona Iliescu na generała[103].

Euro 1996: runda grupowa

edytuj
 
Gheorghe Hagi, lider reprezentacji prowadzonej przez Iordănescu

Z nowymi asystentami u boku (Dumitru Dumitriu, który został trenerem Steauy, zastąpili Costică Ștefănescu[104] i Gavril Balint[105]), Iordănescu poprowadził Rumunów do awansu z pierwszego miejsca na Euro 1996. Tym samym powrócili oni na mistrzostwa Europy po dwunastu latach nieobecności[106].

Chociaż w eliminacjach zanotowali tylko jedną porażkę, a wyprzedzili Francję, Polskę i Słowację[107], obserwatorzy zwracali uwagę, że w ich szeregach grają wciąż piłkarze, którzy błysnęli na Mundialu 1994, i to mimo iż nie zawsze mieszczą się w jedenastkach swoich drużyn klubowych[108]. Wahania formy liderów i brak utalentowanej młodzieży nie były jednak jedynymi problemami Iordănescu. Wraz ze zbliżaniem się turnieju coraz bardziej napięte stawały się jego relacje z działaczami Rumuńskiego Związku Piłki Nożnej. Doszło do tego, że w marcu 1996 publicznie oskarżył ich o przymykanie oka na panującą w piłce ligowej korupcję. Wspominał:

Bolało mnie, że wszyscy wiedzą o przekrętach i matactwach w naszej lidze, a związek udaje, że nie ma sprawy[109].

Od razu też złożył dymisję. Została ona przyjęta, a następca wybrany (miał nim zostać Mircea Lucescu). Wtedy jednak zakończeniem reprezentacyjnej kariery zagroził Hagi, lider i kapitan reprezentacji[110]. W sprawę zaangażował się prezydent Ion Iliescu, który przekonał obie strony, żeby się pogodziły[111][112]. Dziennikarze podkreślali, że cała ta sytuacja wzmocniła autorytet Iordănescu wśród piłkarzy[109].

Nie na wiele się to jednak zdało, bo na mistrzostwach Rumuni jako jedna z dwu drużyn (razem z Turcją) przegrali wszystkie mecze i wrócili do domu po fazie grupowej (po 0:1 z Francją i Bułgarią oraz 1:2 z Hiszpanią)[113].

W komentarzach podkreślano, że do pewnego stopnia Rumunów prześladował pech. Gole bowiem tracili po indywidualnych błędach piłkarzy; tak było kiedy Miodrag Belodedici poślizgnął się przed swoim polem karnym, co skończyło się trafieniem Bułgarów[114], zaś do porażki z Francuzami przyczyniła się zła interwencja na przedpolu bramkarza Bogdana Stelei[115][116][117]. A ich własny gol (z Bułgarią) niesłusznie nie został uznany przez sędziego[118][119]. Inni jednak sugerowali, że problem Rumunów tkwił jeszcze głębiej, to znaczy Iordănescu popełnił błędy w selekcji i przesadnie przywiązał się do weteranów, którzy tym razem byli bez formy[120][121][122]. Sugerowano, że za bardzo skupili się oni na zarabianiu pieniędzy[123].

Po mistrzostwach Iordănescu rozważał odejście do AEK Ateny albo też połączenie pracy w tym klubie z reprezentacją[124]. Ostatecznie został w Rumunii, do czego miał go przekonać nowy kontrakt z pensją 100 tysięcy dolarów rocznie[78].

Mundial 1998: 1/8 finału

edytuj

Rumuni pod wodzą Iordănescu bez większych kłopotów wygrywali eliminacje do dwu poprzednich turniejów. Ale w żadnym z minionych cykli eliminacyjnych nie zanotowali tak dobrego bilansu, jak podczas walki o Mundial 1998. Ani razu bowiem nie przegrali, a w dziesięciu meczach stracili tylko cztery gole[125]. Taka dyspozycja pozwoliła im nie tylko wygrać grupę, w której najgroźniejszymi rywalami byli Irlandczycy, ale i awansować do mistrzostw jako pierwszy zespół z UEFA[126].

Mimo owej skuteczności, docenionej też w rozmaitych rankingach[127][128], obserwatorzy przestrzegali, że prym w reprezentacji nadal wiodą zaawansowani wiekowo uczestnicy poprzedniego mundialu nierzadko pełniący w swoich klubach role rezerwowych[129][123][130], a niektórzy piłkarze są skonfliktowani z Iordănescu, co może negatywnie wpływać na atmosferę wewnątrz drużyny[131][132].

Konfliktów było więcej. Piłkarze zarzucali stronniczość dziennikarzom[133], a Iordănescu oskarżał działaczy Rumuńskiego Związku Piłki Nożnej o sabotowanie jego pracy. Chodziło o to, że zamiast zgrupowania w Szwajcarii zorganizowali oni obóz przygotowawczy w położonej na wysokości 1100 m n.p.m. miejscowości Poiana Brașov i potem w okolicach Bukaresztu w ośrodku federacji, gdzie kadra znajdowała się pod ciągłym nadzorem rodzin i mediów[134][135][136]. Skarżył się też, że choć na towarzyski mecz z Belgią w Brukseli powołał dwudziestu dwu zawodników, to działacze byli w stanie sfinansować pobyt tylko dwudziestu[137].

„Dwóch trenerów traktuję jak ojców. Pierwszym był w reprezentacji Rumunii Anghel Iordănescu, drugim Glenn Hoddle, który sprowadził mnie do Chelsea FC.”

piłkarz Dan Petrescu[138]

Wprawdzie Rumuni nie powtórzyli osiągnięcia sprzed czterech lat, ale – po zwycięstwie w grupie nad Kolumbią (1:0) i Anglią (2:1) oraz remisie z Tunezją (1:1) – awansowali do drugiej rundy z pierwszego miejsca[139][140][141]. Dziennikarze chwalili dobrą atmosferę w zespole i solidność podopiecznych Iordănescu, spośród których wyróżniano młodego napastnika Adriana Ilie[142][143]. Niektórzy pisali też, że Iordănescu należy do najlepszych szkoleniowców na turnieju[144]. W 1/8 finału jego ekipa spotkała się z debiutującą na mistrzostwach świata Chorwacją. Chociaż uchodziła za faworytów, przegrała (0:1), bo – zdaniem polskiego dziennikarza – nie potrafiła narzucić „swojego, tak dobrze poprzednio uporządkowanego stylu gry” i „z każdą minutą grała coraz bardziej nerwowo”[145]. Jedyny gol padł po rzucie karnym podyktowanym za faul własnego zawodnika[146]. Niektórzy wprost oskarżali Rumunów o zlekceważenie niżej notowanego rywala, czego dowodem miało być to, że – jako efekt zakładu – piłkarze przefarbowali włosy na żółto, a Iordănescu ogolił się na łyso[147][148][149][150]. Sam Iordănescu przyznał, że to był błąd[151].

Nerwowa atmosfera i gorszy niż zakładano wynik mundialowy sprawiły, że po turnieju Iordănescu znalazł się w ogniu krytyki dziennikarzy i działaczy; odebrano mu nawet na jakiś czas przywileje związane ze stopniem generalskim[152]. Wydaje się, że pożegnał się z reprezentacją z ulgą, zresztą już pół roku przed mistrzostwami zabezpieczył sobie kontrakt z kadrą Grecji[153]. Powiedział:

Już miałem powyżej uszu prowizorki. Kilka razy chciałem zrezygnować. O tym, że trwałem na stanowisku decydowały względy patriotyczne. Prosił mnie prezydent, kibice. Poza tym, po tylu latach pracy w jednym miejscu człowiek potrzebuje zmian[154].

Podsumowanie

edytuj
 
Od lewej: Gheorghe Popescu, Bogdan Stelea i Gheorghe Hagi, czyli ważne ogniwa reprezentacji Iordănescu, rok 2018.

Pięcioletnia kadencja Iordănescu bywa opisywana jako najlepszy czas w historii reprezentacji Rumunii[155][137][123]. Ani wcześniej, ani później nie awansowała ona na trzy turnieje z rzędu, w tym dwa o mistrzostwo świata. Nigdy nie przekroczyła poziomu ćwierćfinału z Mundialu 1994[156]. Wszystko to działo się w trudnym gospodarczo okresie transformacji pokomunistycznej oraz w atmosferze rozpowszechnionej korupcji i permanentnych konfliktów sztabu szkoleniowego z działaczami Rumuńskiego Związku Piłki Nożnej[101][109][137][123]. Obserwatorzy podkreślali, że Iordănescu miał do dyspozycji utalentowane pokolenie piłkarzy na czele z Hagim, Popescu, Petrescu, Munteanu, Belodecicim, Dumitrescu i Răducioiu, którzy po upadku komunizmu grali w piłkę w klubach zachodnich. Pod koniec lat 90. dołączyli do nich młodsi Ilie, Mutu, Chivu, Contra czy Lobonț[157]. Sami zawodnicy dodawali, że się znali i lubili, a grę w reprezentacji traktowali jako coś więcej niż pracę[158][159]. Z drugiej strony zwracano uwagę, że mimo wszystko Rumuni nie przekroczyli poziomu solidnej przeciętności, nazwano ich nawet ekipą „za mocną dla słabeuszy, za słabą dla faworytów”[155][137]. Ani razu bowiem nie zajęli miejsca medalowego, co niektórzy składali na karb rzekomego braku profesjonalnej mentalności i niskiej odporności psychicznej w kluczowych meczach[160][161][162].

1998–1999: reprezentacja Grecji

edytuj

Kontrakt z reprezentacją Grecji wart około 700 tysięcy dolarów Iordănescu podpisał pół roku przed Mundialem 1998[134]. Kilka lat wcześniej był bliski zatrudnienia w AEK Ateny, ale na przeszkodzie stanęła ważna umowa z reprezentacją Rumunii[124]. Z Grecją związany był już jako piłkarz; wszak piłkarską karierę kończył w OFI 1925. Później, jak twierdził, złożył ustną obietnicę greckim działaczom, że kiedyś poprowadzi ich kadrę i kiedy ponowili propozycję – nie wypadało mu odmówić[154]. W momencie, w którym obejmował stanowisko selekcjonera, Grecy zajmowali 66. miejsce w rankingu FIFA, czyli najgorsze w okresie istnienia owego rankingu[164]. Kilka miesięcy wcześniej przegrali eliminacje do Mundialu 1998 (z Danią i Chorwacją)[125], a na wielkim turnieju nie grali od Mundialu 1994; wówczas zresztą przegrali wszystkie mecze i nie strzelili ani jednego gola[95].

Swoja pierwsze spotkanie z greckimi kadrowiczami Iordănescu wspominał tak:

Ja peroruję, tymczasem jedni rozmawiają przez telefon, drudzy sączą kawę i nie tylko, a w pomieszczeniu kłębi się dym papierosowy. Oświadczyłem: żadnych telefonów, papierosów, alkoholu. Zawodnicy poskarżyli się prezesowi, iż w demokratycznym kraju nie życzą sobie dyktatora, który – i to jak najszybciej – niech wraca do domu[151].

Jego zadaniem był awans do Euro 2000. Przeciwnikami Greków w grupie eliminacyjnej byli Norwegowie, Słoweńcy, Łotysze, Gruzini i Albańczycy. Za jego kadencji zdobyli oni pięć punktów na dwanaście możliwych[165]. Pierwsza eliminacyjna porażka (z Norwegami) sprawiła, że po niespełna siedmiu miesiącach pracy Iordănescu podał się do dymisji. Tłumaczył ją w następujący sposób:

Przegrywający zawsze płaci za swoje błędy. Teraz przyszła moja kolej. Nasze szanse na awans do finałów Euro 2000 zmalały niemal do zera. Dlatego dzisiaj składam rezygnację z funkcji selekcjonera reprezentacji Grecji[166].

Jednak w momencie dymisji Grecy zajmowali czwarte miejsce w tabeli, ze stratą dwu punktów do lidera[167] i korzystne rezultaty w pozostałych sześciu grach mogły przynieść Grekom awans do turnieju. Dlatego dziennikarze spekulowali, że prawdziwym powodem przedwczesnego rozstania był konflikt Rumuna z działaczami związku piłkarskiego. Część z nich od początku była przeciwna zatrudnianiu obcokrajowca[166]. Ponadto kiedy jesienią 1998 Iordănescu otrzymał ofertę z AEK Ateny, gdzie dawano mu dwukrotność pensji z reprezentacji, przełożeni nie zgodzili się, żeby łączył pracę w kadrze z klubem[168][169].

Najkorzystniejszym rezultatem Greków pod wodzą Iordănescu było zwycięstwo towarzyskie z Chorwatami (3:2), ówczesnymi brązowymi medalistami mistrzostw świata[170].

Pięć lat później Grecja zdobędzie nieoczekiwanie mistrzostwo Europy[171]. Spośród triumfatorów tego turnieju sześciu grało także u Rumuna (Teodoros Zagorakis, Demis Nikolaidis, Stelios Janakopulos, Wasilis Tsiartas, Nikos Dambizas i Janis Gumas), a jeden wtedy debiutował (Gumas)[172].

1999–2002: kluby Zatoki Perskiej (I) i Rapid Bukareszt

edytuj

Trener ma być dla zawodników postacią najważniejszą. Ojcem, matką, lekarzem, nauczycielem, dyplomatą, ale – co najważniejsze – musi być wobec nich twardy, wymagający. Od czasu gdy zostałem szefem, czy to w klubie czy reprezentacji, mój stosunek do zawodników zmienił się o sto procent. Owszem, jestem ich przyjacielem poza boiskiem, ale w trakcie treningów i meczów staję się prawdziwym despotą. Dyskusje? Chętnie, lecz nie w trakcie meczowych egzaminów. Ja za nie odpowiadam i muszę mieć rację, jeśli nawet przytrafiają mi się błędy.

–Anghel Iordănescu o roli trenera piłkarskiego[151]

Niedługo po rozstaniu Iordănescu z Grekami zwolniła się posada opiekuna reprezentacji Rumunii; selekcjoner Victor Pițurcă po wywalczeniu awansu do Euro 2000 został zdymisjonowany z inicjatywy Gheorghe Hagiego i innych starszych piłkarzy[173][174]. Iordănescu wyraził chęć powrotu[175], jednak działacze postawili na weterana Emerica Jeneia. W tym samym czasie Rumun był brany pod uwagę jako kandydat na selekcjonera reprezentacji Polski pod zwolnieniu Janusza Wójcika[176].

Brak angażu w którejś z europejskich reprezentacji zmotywował Iordănescu do powrotu po sześcioletniej przerwie do pracy klubowej. Przyjął propozycję z Al-Hilal, jednego z najbardziej utytułowanych klubów w Arabii Saudyjskiej[177]. Z drużyną opartą głównie na reprezentantach Arabii Saudyjskiej wywalczył Azjatycki Puchar Mistrzów[178]. W finale Al-Hilal po dogrywce ograło japoński Júbilo Iwata (3:2), a wcześniej wyeliminowało m.in. mistrzów Kazachstanu (Irtysz Pawłodar 2:0) i Korei Południowej (Suwon Samsung Bluewings 1:0)[179]. W kraju zaś ekipa Rumuna wygrała Puchar Króla Arabii Saudyjskiej i Puchar Federacji Arabii Saudyjskiej[180], a w lidze zajęła piąte miejsce[180]. Komentatorzy żałowali, że Iordănescu, którego nazywali „lakonicznym i godnym zaufania”, spędził tam tylko jeden sezon[181].

Iordănescu był drugim po Ilie Balacim Rumunem na czele Al-Hilal[182]. Po jego udanej, choć krótkiej kadencji, Saudyjczycy chętniej niż do tej pory angażowali trenerów z tego kraju. Bezpośrednim następcą Iordănescu został rzeczony Balaci (2000–01 i 2002–03)[183], a po nim pracowali Cosmin Olăroiu (2007–09)[184], Cătălin Necula (2009, tymczasowo)[185], Laurențiu Reghecampf (2014–15)[186] i Răzvan Lucescu (2019–21)[187].

Przyczyną rozstania z Saudami latem 2000 było przyjęcie oferty prowadzenia Rapidu Bukareszt, co jednak od początku wzbudzało kontrowersje, bo Iordănescu jako piłkarz i trener był związany ze Steauą Bukareszt, czyli głównym rywalem Rapidu[188]. Jego przygoda trwała tylko trzy miesiące, kiedy to wygrał trzy mecze ligowe (na dziesięć)[189], a z Pucharu UEFA odpadł już w pierwszej rundzie po porażce z Liverpoolem (0:1 i 0:0), czyli późniejszym triumfatorem tych rozgrywek[190][191][192]. Po latach trenowanie Rapidu określi mianem „życiowego błędu”[193][194].

Nad Zatokę Perską powrócił w marcu 2001, tym razem do Al-Ain FC ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, ówczesnego mistrza tego kraju[15], gdzie szlaki rumuńskim trenerom także przecierał Ilie Balaci (1998–00)[195][196]. W tym kraju Iordănescu mógł zresztą pracować wcześniej, tyle że w czerwcu 1995 odrzucił propozycję prowadzenia tamtejszej reprezentacji[197]. Z Al-Ain tytułu wprawdzie nie obronił, nie powiodło mu się też w Azjatyckiej Lidze Mistrzów, gdzie w drugiej rundzie uległ Persepolisowi Teheran (0:2 i 2:2)[198]. Aczkolwiek poprowadził go do zwycięstw w mniej prestiżowych Pucharze Zatoki Perskiej i Pucharze Prezydenta ZEA[199].

Pod koniec 2001 sam podał się do dymisji i zobowiązał się do zapłaty klubowi odszkodowania z powodu jednostronnego zerwania kontraktu. Według różnych źródeł jego przełożeni zgodzili się na zmniejszenie sumy odszkodowania i zapewnienie Rumuna, że w przyszłości jeszcze do nich wróci, albo w ogóle zrezygnowali z odszkodowania[200][201]. Iordănescu był tak zdeterminowany, żeby odejść z Al-Ain, bo został poproszony o powrót do kraju na stanowisko selekcjonera reprezentacji Rumunii[152][202][203].

2002–2004: reprezentacja Rumunii (II)

edytuj

Iordănescu miał wyprowadzić na prostą reprezentację, która popadła w poważny kryzys: przegrane baraże do Mundialu 2002 z niżej notowaną Słowenią (1:2 i 1:1) oznaczały bowiem, że Rumunów zabrakło na pierwszym turnieju od Euro 1992, czyli od dekady[205][206][207]. Tak jak w czasie pierwszej kadencji Iordănescu dał się poznać jako zwolennik budowania drużyny narodowej wokół doświadczonych piłkarzy, nawet otwarcie skrytykował poprzedników za rzekomo zbyt radykalne odmładzanie[152]. Nie miał już do dyspozycji Gheorghe Hagiego, który zakończył karierę piłkarską, ale przy ustalaniu jedenastki brał pod uwagę kilku innych weteranów, przede wszystkim Gheorghe Popescu, Dorinela Munteanu, Bogdana Steleę i Viorela Moldovana[207].

Eliminacje do Euro 2004

edytuj

Drugą kadencję na stanowisku selekcjonera Iordănescu zaczął od dwu porażek (z mistrzami świata i Europy Francuzami oraz Grekami, z którymi pracował kilka lat wcześniej) i dwu zwycięstw (z Ukrainą i Polską, przygotowującą się do gier na Mundialu 2002) w meczach towarzyskich[208]. Jednak najważniejszym wyzwaniem przed jakim stanął, były eliminacje do Euro 2004. Rywalami Rumunii były drużyny Norwegii, Danii, Bośni i Hercegowiny oraz Luksemburga[209]. Spośród tej piątki w momencie rozpoczęcia kwalifikacji najwyżej w rankingu FIFA rozstawieni byli Duńczycy, a za nimi drużyna Iordănescu[210]. I to właśnie Skandynawowie okazali się najtrudniejszym przeciwnikiem. Zanim doszło do meczu Dania–Rumunia, podopieczni rumuńskiego szkoleniowca ograli 3:0 Bośnię i Hercegowinę, 7:0 Luksemburg i na własnym stadionie przegrali 0:1 z Norwegią[209]. Jednak to mecze z Duńczykami były decydujące dla rozstrzygnięć w tej grupie[potrzebny przypis].

Obie reprezentacje spotkały się 29 marca 2003 na Stadionie Narodowym w Bukareszcie. Była to ich piętnasta konfrontacja w historii; w większości górą byli Duńczycy, którzy zwyciężali siedmiokrotnie[211]. Podobnie było i tym razem: podopieczni Mortena Olsena wygrali 5:2. Była to najwyższa porażka Rumunów od 1993, kiedy to w meczu eliminacji do Mundialu 1994 przegrali takim samym wynikiem z Czechosłowacją[212]; to zresztą właśnie po tym spotkaniu propozycję prowadzenia reprezentacji otrzymał 43-letni Iordănescu. Dziennikarze przypominali także, że w Bukareszcie po raz ostatni rywale strzelili im pięć goli w 1978[213]. Rumuni prowadzili już 2:1, ale w drugiej połowie dali sobie strzelić lub sami sobie strzelili (bramka samobójcza Cosmina Contry) cztery gole. Wszystkie padły po błędach rumuńskich obrońców lub bramkarza Bogdana Lobonța[214]. Trener Iordănescu powiedział po spotkaniu, że nigdy w swojej karierze nie przeżył tak dziwnego meczu[215]; natychmiast zresztą podał się do dymisji. Rezygnacja nie została przyjęta; selekcjoner po rozmowach z prezesem związku ostatecznie po tygodniu ją wycofał[216]. Wysoka przegrana z Duńczykami wymusiła jednak pewne zmiany kadrowe. W kolejnym spotkaniu eliminacyjnym, z Bośnią, zagrało ośmiu uczestników gry z Danią. Dwu z nieobecnych właśnie po tej porażce zakończyło reprezentacyjną karierę: po piętnastu latach występów w reprezentacji odszedł jej 36-letni kapitan Gheorghe Popescu, a miesiąc później z drużyną narodową pożegnał się inny doświadczony obrońca Iulian Filipescu[217].

Rumunom nie udało się już odrobić strat poniesionych w meczach z Norwegią i Danią. W spotkaniach rewanżowych zanotowali z tymi drużynami remisy (odpowiednio 1:1 i 2:2)[209]. Szczególnie istotny okazał się drugi mecz z Duńczykami; Rumuni po bramkach Adriana Mutu i Daniela Pancu prowadzili długo 2:1 i, gdyby taki rezultat utrzymał się do końca, awansowaliby do gier finałowych. W ostatnich minutach zmarnowali co najmniej cztery sytuacje na strzelenie kolejnych goli[218]. Duńczycy zdobyli bramkę wyrównującą w 95 minucie. Rumuńscy kibice mieli po meczu pretensje do sędziego Ursa Meiera, który podyktował dla Danii kontrowersyjny rzut karny i pozwolił grać do 96 minuty, chociaż druga połowa została przedłużona tylko o cztery[219]. Mimo zwycięstw z pozostałymi rywalami, Rumuni ostatecznie zajęli dopiero trzecie miejsce w swojej grupie. Wprawdzie zdobyli tyle samo punktów, co drudzy Norwegowie i tylko o jeden mniej od Duńczyków, ale mieli gorszy bilans bramkowy od tych pierwszych[209]. Pierwszy raz od 1992 nie zakwalifikowali się do finałów mistrzostw Europy, drugi raz z rzędu – do wielkiego turnieju. Po przegranych eliminacjach Iordănescu, który otrzymał propozycję pracy w rosyjskim FK Rostów, po raz drugi złożył dymisję. Podobno w przekonywanie trenera do pozostania na stanowisku zaangażował się nawet ówczesny premier Rumunii, Adrian Năstase[220]. Ostatecznie Iordănescu zdecydował się poprowadzić drużynę w kolejnych eliminacjach; swoją decyzję uzasadniał następująco:

Praca z reprezentacją bardzo wiele dla mnie znaczy. To moja Biblia i jest warta więcej niż jakiekolwiek pieniądze na świecie[220].

Eliminacje do Mundialu 2006

edytuj
 
Iordănescu stawiał na Adriana Mutu mimo jego problemów z narkotykami i grą w klubie

Przed rozpoczęciem kwalifikacji do Mundialu 2006 Rumuni rozegrali w 2004 sześć meczów towarzyskich: wygrali pięć z nich, zanotowali jedną porażkę (z Irlandią)[221]. Najcenniejszym zwycięstwem sparingowym było 5:1 nad przygotowującą się do występu na Euro 2004 reprezentacją Niemiec, odniesione niemal dokładnie rok po wysokiej przegranej z Duńczykami. Niemiecki kapitan i bramkarz Oliver Kahn przyznał po meczu, że to „wielki wstyd dla niemieckiej piłki”[222], a minister spraw wewnętrznych, Otto Schily, określił spotkanie mianem „mizernego widowiska, blamażu”[223]. Komentatorzy podkreślali, że Rumuni wygrali, mimo iż w ich składzie zabrakło – z powodu kontuzji – najlepszego napastnika Adriana Mutu i obrońcy Cristiana Chivu[224]. Dobre wyniki sprawiły, że Rumunia w ciągu dwu miesięcy awansowała w rankingu FIFA o dziewięć miejsc[225].

Iordănescu dokonał zasadniczych zmian w kadrze: w pierwszych meczach eliminacyjnych grali zawodnicy o niewielkim dorobku reprezentacyjnym (Ionel Dănciulescu, Flavius Stoican, Cosmin Bărcăuan, Adrian Iencsi, Florin Șoavă, Florin Cernat, Nicolae Dică, Ciprian Marica) lub debiutanci (Gabriel Caramarin). Z bardziej doświadczonych graczy selekcjoner postawił na Răzvana Rața, Daniela Pancu, Mariusa Niculae, Bogdana Lobonța oraz Adriana Mutu[221], mimo iż ten z powodu siedmiomiesięcznej dyskwalifikacji za zażywanie kokainy nie mógł występować w klubie[226][227][228]. Taka polityka personalna przyniosła początkowo korzyści: Rumuni wygrali trzy pierwsze spotkania kwalifikacyjne. Pokonali zespoły Finlandii (2:1), Macedonii (2:1) i Andory (5:1)[229]. W czwartym jednak przegrali 0:1 z Czechami, którzy mieli za sobą udane Euro 2004, gdzie zdobyli brązowy medal. Czesi zagrali bez swoich liderów: Karela Poborský’ego, Vladimíra Šmicera (obaj byli kontuzjowani) oraz Pavla Nedvěda (zakończył karierę reprezentacyjną), a jedyną bramkę strzelili po kontrowersyjnym rzucie karnym[230].

Atmosfera wokół kadry stawała się coraz gorsza: prasa rumuńska zarzucała selekcjonerowi nie tylko porażkę z osłabionymi Czechami czy promowanie zawieszonego Mutu, ale także to, że znacznie więcej czasu niż na pracę z reprezentacją poświęcał na przygotowania do wyborów parlamentarnych[231]. Iordănescu postanowił w nich wystartować jako kandydat Partii Socjaldemokratycznej. Miesiąc później Rumuni zanotowali remis 1:1 z Armenią, która wtedy zajmowała 123. miejsce w rankingu FIFA[232]. Po tym spotkaniu Iordănescu przeprosił kibiców za złą grę reprezentacji i – po raz trzeci w tej kadencji – zrezygnował ze stanowiska. Tym razem dymisja została przyjęta[233]. Nowym selekcjonerem, tak jak sześć lat wcześniej, został Victor Pițurcă. Bilans Iordănescu: 30 meczów, 17-4-9.[potrzebny przypis]

2004–2007: kluby Zatoki Perskiej (II) i rezygnacja z pracy szkoleniowej

edytuj

Po rozstaniu z reprezentacją Rumunii nazwisko Iordănescu pojawiło się wśród kandydatów na trenera Legii Warszawa, która przez kilkanaście tygodni szukała następcy Dariusza Kubickiego[234][235][236]. Ostatecznie w marcu 2005 ponownie trafił do Zatoki Perskiej, a dokładnie do Ittihad FC, ówczesnego mistrza Arabii Saudyjskiej i zwycięzcy Azjatyckiej Ligi Mistrzów, którego największymi gwiazdami byli Mohamed Kallon (były napastnik Interu Mediolan i AS Monaco) i reprezentant Kamerunu Joseph-Désiré Job. Zatrudnienie tak znanych zawodników było możliwe dzięki pieniądzom saudyjskich szejków[237]. Sam Iordănescu miał podpisać kontrakt wart 1,2 miliona dolarów[238].

Z kadrą uważaną za doświadczoną i jedną z lepszych jakościowo w regionie Ittihad FC najpierw wygrał mniej prestiżową Arabską Ligę Mistrzów (lipiec), a potem drugi raz z rzędu Azjatycką Ligę Mistrzów (listopad)[239][240][237][241]. W tych ostatnich rozgrywkach jako obrońca trofeum rozpoczął udział od ćwierćfinału[242]. Tamże wyeliminował wicemistrza Chin Shandong Luneng Taishan (1:1 i 7:2), w kolejnej rundzie zdobywcę Pucharu Korei Południowej Busan I’Park (5:0 i 2:0), zaś w dwumeczu finałowym -- mistrza Zjednoczonych Emiratów Arabskich Al-Ain FC (1:1 i 4:2)[243][244]. Iordănescu chwalił swoich podopiecznych za dyscyplinę taktyczną, ciężką pracę na treningach i koncentrację do końca meczów[245]. Zaś komentatorzy podkreślali, że tak jak pierwszy triumf w 2004 był niespodzianką, tak w kolejnym pod wodzą Rumuna Saudowie wyraźnie zdominowali wszystkich rywali[241].

Jako faktyczni mistrzowie Azji ekipa Iordănescu automatycznie zakwalifikowała się do klubowych mistrzostw świata (grudzień). Chociaż pokonała Al-Ahly Kair (1:0), kończąc ich rekordową serię pięćdziesięciu pięciu meczów bez porażki, udział w turnieju zakończyła bez medalów[246][247]. W półfinale silniejsze okazało się bowiem São Paulo FC (2:3), a w meczu o trzecie miejsce Deportivo Saprissa (2:3)[248]. Duże emocje wzbudził szczególnie półfinał; Iordănescu, który nie mógł skorzystać z pięciu podstawowych graczy (zawieszenia), narzekał, że sędzia nie podyktował dwu rzutów karnych, tymczasem rywale dostali jeden, który wykorzystał... bramkarz Rogério Ceni[249][250]. Niemniej rok 2005 okazał się udany dla klubu i to nie tylko z powodu zdobycia dwu trofeów międzynarodowych, a także wyróżnień indywidualnych. Kapitan Muhammad Nur otrzymał nagrodę dla najlepszego piłkarza Ligi Mistrzów[251], Kallon koronę króla strzelców tych rozgrywek[252], a obrońca Hamad Al-Muntaszari został wybrany na najlepszego piłkarza całej Azji[253]. Sam Iordănescu znalazł się na dziesiątym miejscu w rankingu najlepszych trenerów klubowych na świecie IFFHS[5].

Pozycja Rumuna zaczęła słabnąć na początku 2006 po odpadnięciu Ittihad FC w ćwierćfinale Pucharu Korony Księcia po rzutach karnych. Wówczas zwolniono trenera bramkarzy Dumitru Moraru jako odpowiedzialnego za rzekomo złe przygotowanie bramkarza Mabrouka Zaida[254]. Kolejnym niekorzystnym sygnałem było to, że nie doszło do transferu reprezentanta Rumunii Daniela Pancu z Beşiktaşu, który mimo podpisanej umowy miał zostać zablokowany przez działaczy z przyczyn finansowych[255][256][257][258]. Ostatecznie w marcu Iordănescu został zastąpiony przez Francuza Brunona Metsu[259].

Dwa miesiące później ponownie został szkoleniowcem Al-Ain FC ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Była to najkrótsza i najmniej udana z jego azjatyckich przygód. Trwała zaledwie siedem miesięcy i zakończyła się na ćwierćfinale Azjatyckiej Ligi Mistrzów (2:2 i 0:3 z Al Qadsia)[260] oraz jednym zwycięstwie ligowym w siedmiu meczach. Rumun zostawił swoich podopiecznych na dwunastym miejscu w tabeli ekstraklasy[261].

We wrześniu 2007 57-letni Iordănescu ogłosił, że kończy karierę szkoleniową[262]. Przez kolejne lata odrzucał propozycje pracy m.in. w Al-Hilal (2009)[263] i Steaule Bukareszt (2011)[264].

2014–2016: reprezentacja Rumunii (III)

edytuj

W poprzednich latach Iordănescu był kilkakrotnie łączony z reprezentacją Rumunii, w tym jako potencjalny kandydat na dyrektora sportowego w 2011[266][267]. Jednak zbliżył się do niej dopiero po wygaśnięciu mandatu senatorskiego w 2012. Najpierw planował start w wyborach w 2014 na prezesa Rumuńskiego Związku Piłki Nożnej, ale zrezygnował, kiedy taką gotowość zgłosił jego były podopieczny Gheorghe Popescu[268][269]. Jeszcze przed wyborami Iordănescu powrócił do związku na stanowisko dyrektora technicznego, co przez niektórych obserwatorów zostało odebrane jako wotum nieufności dla selekcjonera Victora Pițurki, który kilka tygodni wcześniej przegrał baraże do Mundialu 2014, a sam nie chciał zrezygnować z powodu wysokiego odszkodowania[270]. Iordănescu miał rzekomo przygotować grunt pod zwolnienie Pițurki po przejęciu władzy w związku przez Popescu, który na stanowisku selekcjonera widział Gheorghe Hagiego[271].

 
Spotkanie po latach. Iordănescu w towarzystwie Emerica Jeneiego, Gheorghe Hagiego i Gheorghe Popescu, 2008

Tyle że wybory wygrał nie Popescu, a 29-letni politolog Răzvan Burleanu[272]. Pițurcă zachował posadę i rozpoczął eliminacje do Euro 2016. W trzech meczach zdobył siedem punktów (na dziewięć), po czym w październiku 2014 sam złożył rezygnację, bo otrzymał korzystniejszą finansowo ofertę z Arabii Saudyjskiej[273]. Niedługo potem ogłoszono, że jego następcą zostanie 64-letni Iordănescu[274]. Jako że przez ostatnie osiem lat zajmował się działalnością polityczną i administracyjną, nie był on pierwszym wyborem Burleanu. Wcześniej propozycję otrzymali Mircea Lucescu i Dorinel Munteanu, acz odmówili, tłumacząc się koniecznością wypełnienia kontraktów w klubach[275]. Także inni czołowi rumuńscy trenerzy nie byli dostępni (Cosmin Olăroiu, Dan Petrescu, Cosmin Contra, Ladislau Bölöni i Laurențiu Reghecampf)[276][277]. W przypadku odpadnięcia wszystkich rodzimych kandydatur miano rozważać zatrudnienie Holendra Berta van Marwijka lub Niemca Brunona Labbadii[278][279].

Nowy selekcjoner poprowadził Rumunów do trzech punktowych zwycięstw (z Irlandią Północną i dwukrotnie Wyspami Owczymi) i czterech remisów (z Irlandią Północną, Węgrami, Grekami i Finami), co wystarczyło do zajęcia drugiego miejsca w grupie, premiowanego promocją bezpośrednią[280]. Polski dziennikarz, podsumowujący występy europejskich drużyn narodowych w 2015, umieścił Rumunów na czternastym miejscu z komentarzem: „Po co wygrywać, skoro można dzięki remisom osiągnąć pełen sukces? -- mógłby zapytać Anghel Iordănescu. Jego drużyna kończy rok z bardzo osobliwym bilansem: dwa zwycięstwa i pięć remisów. Z kim by one nie były, doprowadziły do awansu na ME. A trzy stracone bramki przez cały rok każą naprawdę z dużym szacunkiem patrzeć na ekipę rumuńską”[281].

Euro 2016: runda grupowa

edytuj
 
Mecz inauguracyjny Francja–Rumunia

Przed mistrzostwami drużyna Iordănescu nie była wysoko oceniana. Pisano, że „Rumunia wystawia personalnie najsłabszy zespół w historii swoich startów w tego typu turniejach”[282]. Za największy atut uważano solidną obronę (w eliminacjach Rumuni stracili tylko dwa gole), szczególnie bramkarza Cipriana Tătărușanu z ACF Fiorentina[283], laureata nagrody dla najlepszego piłkarza w Rumunii[284]. Oprócz Tătărușanu silny klub reprezentował tylko kapitan Vlad Chiricheș, wicemistrz Włoch z SSC Napoli. Pozostali grali na co dzień w ligach Arabii Saudyjskiej, Bułgarii, Chorwacji, Izraela, Kataru, Rumunii i Turcji, albo w słabszych drużynach Premier League (Watford F.C.) i La Liga (Rayo Vallecano)[285]. Nie wszyscy zresztą mieścili się w ich podstawowych składach[286].

Na samym turnieju do przeciętnej jakości zawodników doszedł kolejny problem, znany już z poprzednich turniejów, na których kadrę prowadził Iordănescu, to znaczy napięte relacje z mediami. Kiedy lokalny dziennikarz napisał, że jeden z asystentów Iordănescu rzekomo przyłapał napastnika Denisa Alibeca na paleniu papierosów w czasie meczu z Francją, został publicznie oskarżony przez selekcjonera o kłamstw i psucie atmosfery[287]. Media regularnie krytykowały też dobór zawodników i taktykę Iordănescu, a porażkę w ostatnim meczu grupowym z Albanią (0:1) nazwały „hańbą stulecia”[288].

Bo właśnie owa porażka z zespołem, który debiutował na turnieju rangi mistrzowskiej i z którym nigdy wcześnej nie przegrali[289], zadecydowała o tym, że Rumuni odpadli z Euro 2016 już po fazie grupowej. Iordănescu usprawiedliwiał się kontuzjami trzech podstawowych zawodników (Răzvan Raț, Mihai Pintilii i Steliano Filip)[290], błędem niezawodnego dotychczas Tătărușanu przy golu[291][292][293] oraz... decyzją UEFA o przeniesieniu treningów na inny stadion z powodu opadów deszczu, co miało rzekomo wytrącić piłkarzy z koncentracji[288]. Jednak w mediach pojawiały się opinie, że Iordănescu po długiej przerwie od pracy szkoleniowej stracił pewność siebie i działał chaotycznie, ot, w każdym meczu wystawiając inny skład (w sumie na boisku pojawiło się dziewiętnastu z dwudziestu trzech zgłoszonych graczy)[294]. Piłkarz Constantin Budescu, pominięty przy ustalaniu kadry na mistrzostwa, powiedział dosadnie: „Ciężko jest, kiedy jedzie się na turniej bez trenera”[295].

„Pod względem organizacyjnym, terminarza reprezentacji panował totalny chaos. Iordănescu w każdej chwili mógł zarządzić zajęcia, z godziny na godzinę decydował o wydarzeniach na kadrze. Zawsze zmieniał zdanie. W swoim czasie był to świetny trener, ale przez wyłączenie się z gry stracił pewność siebie.”

dziennikarz Emanuel Roșu[296]

Ostatecznie udział Rumunów w Euro 2016 zakończył się zdobyciem jednego punktu, co przełożyło się na ostatnie miejsce w tabeli[297]. Zanim ulegli Albańczykom, przegrali z gospodarzami Francuzami (1:2) po golu straconym w ostatnich minutach[298] oraz zremisowali ze Szwajcarami (1:1)[299]. Goryczy porażki nie osłodziło nawet to, że mecz z Albanią był setnym Iordănescu w charakterze selekcjonera; w tamtym czasie takim wynikiem mogło się pochwalić tylko dwudziestu dziewięciu trenerów na świecie[300][301].

Było to zarazem jego pożegnanie i z kadrą, i pracą szkoleniową. Tydzień po porażce z Albanią prezes związku piłkarskiego Răzvan Burleanu ogłosił, że kontrakt z Iordănescu nie zostanie przedłużony[302]. Jego następcą został Niemiec Christoph Daum[303]. Pod koniec 2016 polski dziennikarz umieścił Rumuna wśród trenerów, których praca najbardziej rozczarowała[304].

Kariera polityczna

edytuj
 
Gabriel Oprea, przyjaciel i promotor kariery politycznej Iordănescu.

Iordănescu jest uważany za członka najbliższego otoczenia Gabriela Oprei, prominentnego polityka rumuńskiej lewicy, byłego ministra spraw wewnętrznych oraz obrony narodowej i dwukrotnego tymczasowego premiera[305]. W latach 90. mieli razem prowadzić biznes deweloperski[306], przez wiele lat ich rodziny dzieliły też bliźniak w Bukareszcie[305]. Dziennikarze sugerowali, że to Oprea pomógł najmłodszemu synowi Iordănescu dostać pracę w ministerstwie rolnictwa[305][307], a nawet że stoi za szybkim rozwojem kariery szkoleniowej najstarszego syna, Eduarda, czemu Oprea zaprzeczył[308][309]. Iordănescu utrzymuje również bliskie relacje polityczno-towarzyskie z długoletnim burmistrzem Voluntari Florinem Pandelem i jego żoną Gabrielą Fireą, byłą burmistrz Bukaresztu. Oboje są rodzicami chrzestnymi wnuczki Iordănescu[310].

W 2004 Oprea, ówczesny wiceprzewodniczący Partii Socjaldemokratycznej (PSD), namówił go do wstąpienia do partii oraz startu w wyborach parlamentarnych (do senatu) z własnego okręgu wyborczego Ilfov[311][312]. Z tego powodu Iordănescu przedwcześnie zrezygnował z funkcji selekcjonera reprezentacji Rumunii[231]. Jednak ponad 7 tys. głosów, które otrzymał, nie wystarczyły do zabezpieczenia mandatu[313]. W roli wiceprzewodniczącego lokalnych struktur zaangażował się w działalność PSD w Ilfovie, a do senatu i tak trafił na ostatnich dziesięć miesięcy tamtej kadencji (2004–08), przejmując mandat po chorym Teodorze Filipescu jako kolejny kandydat z listy[314][315][316].

Jesienią 2008 kandydował do senatu ponownie – i tym razem udanie[317]. Dziennikarze, którzy śledzili jego kampanię, zwracali uwagę, że jest lakoniczny, nie składa wielu obietnic i nie zbyt dobrze czuje się na publicznych wiecach[318]. Krytykę wzbudziło też to, że wykorzystywał mundur i insygnia wojskowe[319]. Jego największą zaletą miała być duża rozpoznawalność w społeczeństwie. Jednak senatorem z ramienia PSD był tylko przez kilka tygodni: w styczniu 2009 razem z Florinem Pandelem zrezygnował z członkostwa w partii. Dziennikarze sugerowali, że i tak groziło mu wykluczenie[320]. Przyczyną było publiczne poparcie Oprei, wówczas ministra spraw wewnętrznych, w jego konflikcie z kierownictwem PSD o nominacje urzędnicze w podległych mu instytucjach.

Konflikt ten ostatecznie doprowadził do wyjścia Oprei i jego stronników z PSD, a po kilkunastu miesiącach zaowocował ich transferem do Narodowego Związku na rzecz Rozwoju Rumunii (UNPR), nowej partii założonej jako konkurenta dla PSD po lewej stronie sceny politycznej. Iordănescu pełnił mandat senatora z ramienia UNPR do końca kadencji (2008–12) i nie starał się o jego odnowienie w kolejnych wyborach. Z poparciem UNPR i Oprei ubiegał się za to o inne stanowiska publiczne: burmistrza Bukaresztu w 2012[321] i posła do Parlamentu Europejskiego w 2019[322][323][324]. W obu przypadkach bezskutecznie[325][326].

Do polityki wrócił jako kandydat PSD do rady miejskiej Bukaresztu wysunięty przez Gabrielę Fireę, ówczesną burmistrz walczącą o reelekcję w czasie wyborów samorządowych w 2020[327][328]. Start 70-letniego Iordănescu, a także innych weteranów zaproszonych przez Fireę, w tym byłego premiera Petre Romana (74 lat) oraz byłych piłkarzy Cornela Dinu (72) i Miticy Dragomira (74), od początku budził opory kierownictwa PSD i szyderstwa niektórych dziennikarzy[329][330]. Iordănescu wszedł do rady, ale i tak PSD straciła w niej większość, a sama Firea przegrała wybory z Nicușorem Danem, co wywołało napięcia w partii[331][332]. Kierownictwo zażądało od Firei, żeby przekonała swoich stronników do zrzeczenia się mandatów. Większość zrezygnowała, tylko Iordănescu i Dragomir – nie[333][334]. Jako że mandat Dragomira ostatecznie został unieważniony przez sąd, Iordănescu jako jedyny z tej grupy dokończył czteroletnią kadencję (2020–24)[335][336].

Życie prywatne

edytuj
 
Ianis i Gheorghe Hagi, a więc liderzy reprezentacji Rumunii prowadzonej przez Eduarda i Anghela Iordănescu.

Iordănescu ma czworo dzieci (i pięcioro wnucząt): byłego piłkarza i trenera piłkarskiego Eduarda (ur. 1978)[337][338], teologa i biznesmena Andreia (ur. 1993)[339][340], piłkarza Alexandru (ur. 1994)[341] oraz prezenterkę telewizyjną Marię (ur. 1997)[342]. Valeria, ich matka i żona Iordănescu, rzadko pojawia się publicznie[343][344].

W maju 2022 Maria Iordănescu wzięła we wsi Corbeanca ślub kościelny, który ze względu na wystawny charakter, obecność celebrytów i dużą aktywność w mediach społecznościowych samej Marii przyciągnął uwagę rumuńskich mediów[345][346].

Zainteresowanie opinii publicznej wzbudza też Eduard, szczególnie od kiedy w styczniu 2022 został selekcjonerem reprezentacji Rumunii[347]. To drugi – po Mircei (1981–86) i Răzvanie Lucescu (2009–11) – przypadek, żeby to stanowisko pełnił zarówno ojciec, jak i syn[348]. Reprezentacja pod wodzą Eduarda, prowadzona na boisku przez Ianisa Hagiego, a więc syna Gheorghe, który był liderem drużyny Anghela Iordănescu, wygrała eliminacje do Euro 2024[349][350]. W przedostatnim meczu z Izraelem gola na wagę zwycięstwa (i awansu) strzelił właśnie Ianis; miało to miejsce niemal co do dnia trzydzieści lat po tym, jak gola w meczu pieczętującym awans do Mundialu 1994 z Belgią strzelił jego ojciec[351].

Z oświadczenia majątkowego, które Iordănescu złożył w 2020 jako członek rady miejskiej Bukaresztu, wynika, że jest właścicielem czterech willi (trzech w Bukareszcie i jednej w Voluntari), domu letniskowego w Breazie oraz kilku działek. W tamtym okresie posiadał oszczędności w lejach (ponad 3 miliony), euro (ponad 400 tys.) i dolarach (ponad 100 tys.), a także pobierał emerytury z ministerstwa spraw wewnętrznych i parlamentu (każda w wysokości 60 tys. lei rocznie)[352][353]. W rzeczonym podbukaresztańskim Voluntari znajduje się stadion, który od 2015 nosi imię Iordănescu[354].

Iordănescu deklaruje, że jest głęboko wierzący. W czasie Mundialu 1994 dziennikarze zauważyli, że ściskał w dłoni krzyżyk[355]. Mówił wtedy, że przed każdym meczem prosi Boga o pomoc[31]. Już po zakończeniu kariery szkoleniowej bywał widywany na stadionach przy całowaniu złotych ikon[356].

Statystyki kariery piłkarskiej

edytuj

Występy klubowe

edytuj
Klub Sezon Liga Europa Razem
Mecze Gole Mecze Gole Mecze Gole
Steaua 1968/69 2 0 0 0 2 0
1969/70 5 0 0 0 5 0
1970/71 26 12 3 0 29 12
1971/72 22 4 6 0 28 4
1972/73 13 8 0 0 13 8
1973/74 25 7 0 0 25 7
1974/75 25 19 0 0 25 19
1975/76 31 23 0 0 31 23
1976/77 30 16 2 0 32 16
1977/78 28 19 1 0 29 19
1978/79 28 12 2 0 30 12
1979/80 26 9 3 1 29 10
1980/81 26 6 2 0 28 6
1981/82 30 20 0 0 30 20
Razem 317 155 19 1 336 156
OFI 1925 1982/83 34 6 ? ? ? ?
1983/84 20 1 ? ? ? ?
Razem 54 7 ? ? ? ?
Steaua 1985/86 0 0 1 0 1 0
Razem 0 0 1 0 1 0
Łącznie w karierze 371 162 ok.20 ok.1 ok.391 ok.163

Źródła: RomanianSoccer.ro i NationalFootballTeams.

Występy w reprezentacji

edytuj
Reprezentacja Rumunii
Rok Mecze Gole
1971 6 2
1972 6 1
1973 2 0
1974 7 2
1975 8 2
1976 7 4
1977 7 4
1978 9 4
1979 1 0
1980 4 6
1981 7 1
Razem 64 26

Źródło: RomanianSoccer.ro.

Sukcesy

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ YouTube: How to pronounce Anghel Iordanescu (Romanian/Romania) – PronounceNames.com (Dostęp 13 września 2015).
  2. ↑ Stopień pułkownika Iordănescu otrzymał z rąk Nicolae Ceaușescu, na generała brygady (rum. general de brigadă) został awansowany przez prezydenta Iona Iliescu po Mundialu 1994. Zob. Generał Iordanescu, „Gazeta Wyborcza”, nr 207, 6 lipca 1994, s. 24.
  3. ↑ Natomiast w 2009, kiedy Iordănescu był senatorem, następca Iliescu, Traian Băsescu nadał mu stopień generała-majora (rum. general-maior). Zob. HotNews.ro: Neculai Ontanu, Gabriel Oprea si Anghel Iordanescu au fost inaintati in grad de Traian Basescu (Dostęp 19 lipca 2011).
  4. ↑ A skąd honorowanie piłkarza i trenera stopniami wojskowymi? „A stąd, że Iordănescu przez większą część kariery zawodniczej służył wiernie swojej armii, broniąc barw wojskowej Steauy Bukareszt. A przecież zespół wyraźnie przodował w kraju, więc okazji do awansów nie brakowało”. Zob. Generał Iordanescu, „Piłka Nożna”, nr 37, 13 września 1994, s. 24.
  5. ↑ a b c d e f Anghel Iordănescu: Câștigarea CCE, cea mai mare realizare a fotbalului românesc. sport365.ro. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-03)]. (Dostęp 20 lipca 2011).
  6. ↑ Tylko trzech trenerów z krajów pokomunistycznych znalazło się wyżej: Czech Karel Brückner (15), Ukrainiec Walery Łobanowski (35) i Serb Bora Milutinović (37). W rankingu pojawił się jeszcze jeden szkoleniowiec z Rumunii, Victor Pițurcă (127). Pełny ranking: IFFHS: Najlepsi trenerzy piłkarscy świata, 1996-2010 (Dostęp 4 lutego 2024).
  7. ↑ Zajął 102. miejsce ex aequo z siedmioma innymi szkoleniowcami. Tym razem Lucescu był znacznie wyżej (31.). Oprócz z nich z Rumunii na liście znalazł się tylko Pițurcă (166.). Zob. IFFHS: Najlepsi trenerzy piłkarscy świata, 2001-2010 (Dostęp 4 lutego 2024).
  8. ↑ UEFA.com: Romania’s ‘greatest’ retires (Dostęp 20 lipca 2011).
  9. ↑ Dziś Wisła, pojutrze Chelsea. Rozmowa M. Harasimowicza i M. Pola z Danem Petrescu (Dostęp 19 lipca 2011).
  10. ↑ Reuters: Romanian coach of the century Iordanescu retires at 57, September 2007 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  11. ↑ National-Football-Club: Kariera klubowa i reprezentacyjna Anghela Iordănescu (Dostęp 25 stycznia 2024).
  12. ↑ Sport.wp: Iordanescu – Generał wojny (Dostęp 31 sierpnia 2011).
  13. ↑ NationalFootballTeam: Anghel Iordanescu (Dostęp 29 lipca 2011).
  14. ↑ DigiSport.ro: “N-am să uit niciodată! Am fost caz de targă”. Anghel Iordănescu, amintire amuzantă la “borna” 73 (Dostęp 3 lutego 2024).
  15. ↑ a b WLDCup: Iordanescu returns to UAE (Dostęp 19 lipca 2011).
  16. ↑ a b c d e f g H. Górecki. Piłka w kryzysie. „Encyklopedia piłkarska FUJI. World Cup 1994”, Katowice 1994, GiA, s. 132–137.
  17. ↑ RomanianSoccer: Top scorers (Dostęp 25 stycznia 2024).
  18. ↑ Football the Story: Anghel Iordănescu (Dostęp 25 stycznia 2024).
  19. ↑ Prosport.ro: Anghel Iordănescu, la borna 71! Antrenorul secolului, general, cel mai bun marcator stelist all-time, politician (Dostęp 25 stycznia 2024).
  20. ↑ Ziare.com: Anghel Iordanescu implineste 61 de ani (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  21. ↑ AgrePres: Anghel Iordănescu vs Bernd Storck (Dostęp 19 września 2015).
  22. ↑ Sport.ro: Martinovici, primul capitan strain din istoria Stelei? Tanase, Dica sau Tatarusanu? Cine va purta banderola in retur? (Dostęp 29 lipca 2011).
  23. ↑ Więcej o osiągnięciach Steauy Bukareszt: RomaniaSoccer.ro: Fotbal Club Steaua București (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  24. ↑ Jak pisał w 1995 rumuński współpracownik „Piłki Nożnej”, Răzvan Toma: „W latach 80. sytuacja w rumuńskim futbolu była jasna. Liczyły się tylko dwa kluby z Bukaresztu – Steaua i Dinamo. Pierwszy wspierało wojsko oraz syn Nicolae Ceaușescu, Valentin. Za drugim stała milicja. Oba miały wręcz nieograniczone możliwości finansowe i organizacyjne. Potrafiły zniszczyć każdego, kto stanął im na drodze”. Zob. R. Toma. Albo sponsorzy, albo transfery, „Piłka Nożna”, nr 2, 10 stycznia 1995, s. 19.
  25. ↑ Valentin Ceaușescu w wywiadzie z 2009 przyznał wprost, że kredyty na budowę zespołu pochodziły z Ministerstwa Obrony Narodowej. Zob. Interviu cu Valentin Ceausescu, despre Steaua, Hagi, si Lucescu (Dostęp 20 lipca 2011).
  26. ↑ SteleleStelei: ANGHEL-„PUIU”-IORDANESCU (Dostęp 20 lipca 2011).
  27. ↑ RSSSF.org: Romania by Adrian Weissmann (Dostęp 25 stycznia 2024).
  28. ↑ Encyklopedia piłkarska FUJI, tom 23. Europejskie finały, GiA, Katowice 1999, s. 111.
  29. ↑ Roman Hurkowski. Rumuńskie patenty, „Piłka Nożna Plus”, nr 11, listopad 2000, s. 24.
  30. ↑ a b RSSSF: Champions’ Cup 1985-86 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  31. ↑ a b Z.Mroziński. Wiara czyni cuda, „Piłka Nożna”, nr 30, 26 lipca 1994, s. 18.
  32. ↑ Rozmowa Gheorghe Hagiego z „World Soccer” (Dostęp 19 lipca 2011).
  33. ↑ a b RSSSF: Anghel Iordănescu (wszystkie mecze w kadrze) (Dostęp 25 stycznia 2024).
  34. ↑ EU-football.info: Anghel Iordănescu (wszystkie mecze w kadrze) (Dostęp 25 stycznia 2024).
  35. ↑ RSSSF: World Cup 1974 Qualifying (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  36. ↑ RSSSF: European Championship 1976, Qualifying Stage (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  37. ↑ RSSSF: World Cup 1978 Qualifying (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  38. ↑ RSSSF: European Championship 1980, Qualifying Stage (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  39. ↑ RSSSF: World Cup 1982 Qualifying (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  40. ↑ RSSSF: Romania – Record International Players (Dostęp 25 stycznia 2024).
  41. ↑ Eu-football.info: Mecz Węgry-Rumunia, kwiecień 1972 (Iordănescu i Lucescu) (Dostęp 25 stycznia 2024).
  42. ↑ Eu-football.info: Mecz Hiszpania-Rumunia, listopad 1978 (Iordănescu i Bölöni) (Dostęp 25 stycznia 2024).
  43. ↑ Eu-football.info: Mecz Rumunia-Bułgaria, listopad 1976 (Iordănescu i Balaci) (Dostęp 25 stycznia 2024).
  44. ↑ Eu-football.info: Mecz Rumunia-Węgry, wrzesień 1981 (Iordănescu i Ștefănescu) (Dostęp 25 stycznia 2024).
  45. ↑ Eu-football.info: Mecz NRD-Rumunia, wrzesień 1973 (Iordănescu i Dinu) (Dostęp 25 stycznia 2024).
  46. ↑ RomanianSoccer.ro: profil Anghela Iordănescu (Dostęp 19 lipca 2011).
  47. ↑ a b RomaniaSoccer.ro: Mecze reprezentacji Rumunii w 1981 roku (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  48. ↑ EU-football.info: Mecze reprezentacji Rumunii, 1981 (Dostęp 25 stycznia 2024).
  49. ↑ KO. Bałkaniada, „Piłka Nożna”, nr 34, 23 sierpnia 1994, s. 18.
  50. ↑ RSSSF: Super Cup 1986 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  51. ↑ EVZ.ro: Helmuth Duckadam, povestea eroului de la Sevilla (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  52. ↑ Bölöni w 1987 odszedł do Racingu Jet Bruksela. Zob. NationalFootballTeams: Ladislau Bölöni (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  53. ↑ Majearu w 1987 odszedł do Interu Sibiu. Zob. NationalFootballTeams: Mihai Majearu (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  54. ↑ Belodedici w 1988 odszedł do Crvenej zvezdy Belgrad. Zob. NationalFootballTeams: Miodrag Belodedici (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  55. ↑ Bărbulescu w 1987 odszedł do Petrolulu Ploiești. Zob. NationalFootballTeams: Ilie Bărbulescu (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  56. ↑ Gheorghe Hagi. W: K. Radnedge. FIFA Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej. France 1998, tłum. T. Gorazdowski, RTW 1998, s. 57.
  57. ↑ D.Kurowski. Królestwo Valentina, „Piłka Nożna”, nr 51/52, 21–28 grudnia 1993, s. 26.
  58. ↑ RSSSF: Romania 1986/87 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  59. ↑ RSSSF: Romania 1987/88 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  60. ↑ RSSSF: Romania 1988/89 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  61. ↑ RSSSF: Romania Cup Finals (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  62. ↑ Generał odchodzi natychmiast, „Gazeta Wyborcza”, nr 67, 19 marca 1996, s. 23.
  63. ↑ Pośród licznych skandali związanych ze Steauą w tym okresie, polski dziennikarz, Jacek Barański, przytoczył jeden najbardziej – jego zdaniem – znamienny. Pisał wiosną 1989: „Wielkim skandalem zakończył się rozegrany w czerwcu ubiegłego roku jubileuszowy, pięćdziesiąty finał krajowego pucharu z udziałem Steauy i Dinama. Steaua prowadziła 1:0 aż do 87 minuty, kiedy to Dinamu udało się wyrównać. Tuż przed końcowym gwizdkiem, gdy wszyscy spodziewali się dogrywki, Steaua strzeliła drugiego gola. Sędzia prowadzący spotkanie w pierwszej chwili uznał go, lecz widząc uniesioną chorągiewkę liniowego, zmienił swoją decyzję mimo agresywnych protestów piłkarzy Steauy. Ci, niezadowoleni z werdyktu, pożegnali się z publicznością i, odmawiając przystąpienia do dogrywki, zniknęli w szatni. Mimo to, specjalna komisja, powołana przez Związek Piłkarski i Wydział Rady Państwa ds. Kultury Fizycznej i Sportu, uznała, że druga bramka dla wojskowych zdobyta została prawidłowo i tym samym ogłosiła ich zdobywcami krajowego pucharu w 1988!”. ZoB.J. Barański. Przed meczem Polska-Rumunia. Sukcesy... skandale, „Piłka Nożna”, nr 14, 4 kwietnia 1989, s. 6.
  64. ↑ Prosport.ro: „Gigi Becali e mai rău ca Ceaușescu! Mircea Lucescu și-a făcut carieră pe 'blaturi' (Dostęp 2 listopada 2011).
  65. ↑ Ziare.com: Mircea Lucescu ataca furibund Steaua (Dostęp 2 listopada 2011).
  66. ↑ Unbeaten.
  67. ↑ ASEC’s series of 108 matches unbeaten in the Ivory Coast championship.
  68. ↑ RSSSF: Champions’ Cup 1986-87 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  69. ↑ RSSSF: Champions’ Cup 1987-88 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  70. ↑ RSSSF: European Champions’ Cup 1988-89 – Details (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  71. ↑ AC Milan-Steaua 4:0, „Gazeta Wyborcza”, nr 14, 26 maja 1989, s. 8.
  72. ↑ a b c d Książęce marzenia. Rozmowa z Ilie Dumitrescu, „Gazeta Wyborcza”, nr 155, dodatek sportowy, 6 lipca 1994, s. 6.
  73. ↑ J. Barański. Przed meczem Polska-Rumunia. Sukcesy... skandale, „Piłka Nożna”, nr 14, 4 kwietnia 1989, s. 6.
  74. ↑ NationalFootballTeams: Steaua Bukareszt, sezon 1992-1993 (Dostęp 26 czerwca 2011).
  75. ↑ Opracowanie własne na podstawie statystyk EU-football.info. Zob. Mecze reprezentacji Rumunii w roku 1993, 1994, 1995, 1996, 1997 i 1998 (Dostęp 29 stycznia 2024).
  76. ↑ Krótko. „Gazeta Wyborcza”, nr 133, 9 czerwca 1993.
  77. ↑ Szczegółowe informacje o eliminacjach do Mundialu 1994: RSSSF: World Cup 1994 Qualifying (Grupa 4) (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  78. ↑ a b GENERAŁ, „Przegląd Sportowy”, 83/12123, 1998, s. 9.
  79. ↑ a b c d GSP.ro: EXCLUSIV Anghel Iordănescu, la 25 de ani de la primul meci al României la CM 1994: „Federalii îmi reproșau că sunt bătut în cap fiindcă tot insist cu Ilie Dumitrescu” (Dostęp 3 lutego 2024).
  80. ↑ Tak stwierdzili Roman Hurkowski i Krzysztof Piekutowski, autorzy klasyfikacji reprezentacji narodowych za rok 1993 (Rumuni zajęli szesnaste miejsce). Zob. „Piłka Nożna”, nr 3 (1074), 18 stycznia 1994, s. 5.
  81. ↑ RUMUNIA. Król Karpat za granicą, „Gazeta Wyborcza”, nr 130, 7 czerwca 1994, s. 2.
  82. ↑ Zob. np. Q. Wielka emigracja, „Piłka Nożna”, nr 7, 15 lutego 1994, s. 19.
  83. ↑ Mniej optymistycznie szanse Rumunów oceniali polscy komentatorzy. Dziennikarz „Piłki Nożnej” pisał: „Trudno oczekiwać, żeby ta reprezentacja wielkiej emigracji była w stanie zrobić w Stanach Zjednoczonych furorę. Kadrę tworzą w większości piłkarze, mający szczyt kariery za sobą. Przez ostatnie cztery lata zarobili na Zachodzie sporo pieniędzy. Finały mistrzostw świata nie będą więc dla nich grą o wszystko”. Zob. Q. Wielka emigracja, „Piłka Nożna”, nr 22, 31 maja 1994, s. 16.
  84. ↑ Dziennikarz „Piłki Nożnej” obawiał się też, że Rumuni stracą motywację do dalszej pracy z powodu ekskluzywnych nagród za awans. „Czy jednak nie za wcześnie [na sukces na MŚ], bo już za sam awans do finałów każdy kadrowicz dostał Mercedesa 200 oraz 75 tysięcy dolarów?” Zob. R. Hurkowski. „24 finalistów XV MŚ”, „Piłka Nożna”, nr 51/52, 21–28 grudnia 1993, s. 18.
  85. ↑ Szerzej o fenomenie tego pokolenia pisał Roman Hurkowski. Rumuńskie patenty, „Piłka Nożna Plus”, nr 11, listopad 2000, s. 24.
  86. ↑ Stracili formę, „Gazeta Wyborcza”, nr 124, 30 maja 1994, s. 23.
  87. ↑ Dziennikarz „Piłki Nożnej” komentował: „[Hagi] udowodnił, że jest ciągle najlepszym rumuńskim piłkarzem, niekwestionowanym liderem drużyny selekcjonera Anghela Iordanescu. Rządzi i dzieli w drugiej linii. Strzelał piękne bramki, po precyzyjnych uderzeniach z kilkudziesięciu metrów, oczywiście lewą nogą, bo nią posługuje się lepiej niż prawą”. Zob. D. Kurowski. Problem dla Apostela?, „Piłka Nożna”, nr 28, 12 lipca 1994, s. 6.
  88. ↑ P. Wilkowicz. Nowe życie bez Hagiego. „Rzeczpospolita”, 16 maja 2008, s. A31.
  89. ↑ TalkSport.com: FROM THE ARCHIVE 1994 World Cup All-Star Team: Who were the players voted best in the United States?, June 2018 (Dostęp 29 stycznia 2024).
  90. ↑ FourFourTwo: Ranked! The best 10 Players of USA '94 (Dostęp 29 stycznia 2024).
  91. ↑ TopEndSports: 1994 Ballon d’Or Results (Dostęp 29 stycznia 2024).
  92. ↑ K.G. Gheorghe Hagi. W: „Piłka w grze”, dodatek do „Rzeczpospolitej” przed MŚ 2006, część 15, 13 lutego 2006, s. 11.
  93. ↑ „Rezultat jest sensacją! Kolumbijczycy z Asprillą, Valencią i Valderramą byli cenieni wyżej, ale Rumuni zagrali koncertowo. Okazuje się, że Raducioiu nie jest w Milanie chłopcem do podawania piłek, a kapitan zespołu Hagi, chociaż na chleb zarabia w słabo notowanej Brescii, jest futbolistą kompletnym! Jego gol, na 2:0, z czterdziestu metrów i z linii autowej (!) byłby ozdobą każdego meczu, z finałem mistrzostw świata włącznie!” Zob. JA. Rumunia-Kolumbia 3:1, „Piłka Nożna”, nr 25, 21 czerwca 1994, s. 21.
  94. ↑ Używano również bardziej poetyckich sformułowań, ot, choćby, pisząc po meczu z Kolumbią, że „Drakula powstaje z grobu w osobie Gheorghe Hagiego”. Zob. MC. Geniusz futbolu, „Rzeczpospolita”, 21 czerwca 1994.
  95. ↑ a b RSSSF: World Cup 1994 (United States of America, June 17-July 17) (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  96. ↑ JW. Szwecja-Rumunia 2:2, k. 5:4, „Piłka Nożna”, nr 28, 12 lipca 1994, s. 12.
  97. ↑ Youtube: Gol Kenneta Anderssona w meczu z Rumunią, 1994 (Dostęp 3 lutego 2024).
  98. ↑ GSP.ro: Cornel Dinu, cel mai dur atac verbal al anului! Răspuns lui Iordănescu: „«Pierdutule» plin de fariseism, minciună și logoree tehnico-tactică” » Îi desființează punct cu punct cariera la națională (Dostęp 3 lutego 2024).
  99. ↑ Jak pisał Dariusz Kurowski, korespondent „Piłki Nożnej”: „Rumuni stali się maskotką amerykańskiej publiczności, która bardzo ucieszyła się z ich zwycięstwa nad Argentyną. Ale Rumuni budzili także podziw dziennikarzy akredytowanych na mistrzostwa”. Zob. D. Kurowski. Hagi do wzięcia, „Piłka Nożna”, nr 28, 12 lipca 1994, s. 7.
  100. ↑ Michel Platini po meczu z Argentyną powiedział, że nie ma w Europie drużyny o lepszym wyszkoleniu technicznym niż Rumunia. Zob. KO. Bałkaniada, „Piłka Nożna”, nr 34, 23 sierpnia 1994, s. 18.
  101. ↑ a b Trenerem być (albo nie być), „Gazeta Wyborcza”, nr 159, 11 lipca 1994, s. 6.
  102. ↑ D. Wołowski, Salsa Rumunów, „Gazeta Wyborcza”, nr 152, 2 lipca 1994, s. 23.
  103. ↑ Generał Iordanescu, „Gazeta Wyborcza”, nr 207, 6 lipca 1994, s. 24.
  104. ↑ RH. Sztabowcy, „Piłka Nożna”, nr 12, 21 marca 1995, s. 16.
  105. ↑ FC Steaua.ro: Gabi Balint – parte din Steaua (Dostęp 10 stycznia 2012).
  106. ↑ Ich poprzedni (i zresztą jedyny) start zakończył się jednym remisem i dwoma porażkami. Z drużyny, która pojechała na Euro 1984, Iordănescu powołał wyłącznie Gheorghe Hagiego. Eliminacje do kolejnych turniejów w 1988 i 1992 Rumuni przegrywali odpowiednio z Hiszpanią oraz Szkocją i Szwajcarią. Zob. M. Ołdakowski, Droga do Euro 2000. Historia mistrzostw Europy, Wydawnictwo TELBIT, 2000.
  107. ↑ RSSSF: European Championship 1996 qualifications (Grupa 1) (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  108. ↑ Kłopoty z regularną grą mieli choćby Dan Petrescu, Miodrag Belodedici i Ilie Dumitrescu. Z kolei Florin Răducioiu i kapitan Gheorghe Hagi przez całe eliminacje zmagali się z kontuzjami. Zob. Q. Transferowe zamieszanie. Przed meczem Polska-Rumunia, „Piłka Nożna”, nr 35, 29 sierpnia 1995, s. 22–23. oraz R. Hurkowski, HISZPANIE, a dalej – wielkie tasowanie. Europejskie reprezentacje w rankingu PN za rok 1995, „Piłka Nożna”, nr 4 (1179), 23 stycznia 1996, s. 4.
  109. ↑ a b c KO. 46 dni do finałów X ME, „Piłka Nożna”, nr 17, 23 kwietnia 1996, s. 22.
  110. ↑ Zawodnik FC Barcelony miał przysłać do federacji telegram następującej treści: „Bez Iordănescu do Anglii [na Euro 1996] nie jadę. Hagi”. Zob. „Rumunia”, dodatek do „Przeglądu Sportowego”, 14-16.06.1996, 116 (11654).
  111. ↑ WM. Iordanescu zostaje, „Rzeczpospolita”, 22 marca 1996.
  112. ↑ D. Kurowski. RUMUNIA, „Finaliści EURO'96", „Biblioteczka Piłki Nożnej”, nr 1 (13), czerwiec-lipiec 1996, s. 22.
  113. ↑ RSSSF: Final Tournament (in England) (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  114. ↑ D. Wołowski. Była bramka, „Gazeta Wyborcza” nr 137, 14 czerwca 1996, s. 39.
  115. ↑ Iordănescu publicznie skrytykował Steleę. Powiedział: „Straciliśmy idiotyczną bramkę po błędzie bramkarza. Koledzy go bronią, to dowód profesjonalizmu. Ale nie wiem, dlaczego robi takie rzeczy. Kłopot w tym, że nie mam nikogo lepszego”. Zob. M. Żukowski. Bójek nie było, „Rzeczpospolita”, 13 czerwca 1996.
  116. ↑ Z tego powodu rumuński bramkarz został uznany przez „Piłkę Nożną” za najsłabszego na tej pozycji na całych mistrzostwach. Roman Hurkowski, który przygotował ranking, napisał: „Na dobrą sprawę [Stelea] powinien zostać wycofany już po puszczeniu pierwszego gola (pierwszy mecz z Francją), gdyż popełnił wtedy szkolny błąd”. Zob. R.Hurkowski. Szesnastu fruwających. „Piłka Nożna” nr 31, 30 lipca 1996, s. 17.
  117. ↑ Youtube: Gol Christophe’a Dugarry’ego w meczu Francja-Rumunia, ME 1996 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  118. ↑ Jar. BUŁGARIA-RUMUNIA 1:0, „Piłka Nożna”, nr 25, 18 czerwca 1996, s. 18.
  119. ↑ D. Kurowski. Sposoby ewakuacji. „Piłka Nożna”, 1996, s. 19.
  120. ↑ KO. Dlaczego odpadli?, „Piłka Nożna”, nr 26, 25 czerwca 1996.
  121. ↑ Na takie ryzyko komentatorzy zwracali uwagę już przed turniejem. Dariusz Kurowski pisał: „Jego [Iordănescu] zespół nie będzie różnił się od tego, który wyeliminował Polskę. Z jednej strony – grupa doświadczonych, doskonale rozumiejących się zawodników to wielki atut reprezentacji. Ale z drugiej – czy nie przydałoby się jej trochę „twórczego fermentu”, kilku młodych zawodników? Finały pokażą, która opinia była bliższa prawdy”. Zob. D. Kurowski. RUMUNIA, „Finaliści EURO'96", „Biblioteczka Piłki Nożnej”, nr 1 (13), czerwiec-lipiec 1996, s. 23.
  122. ↑ Po mistrzostwach zaś „Piłka Nożna” w taki sposób podsumowała występ Rumunów: „Jeszcze bardziej zawiedli Rumuni – przegrali trzy mecze i zdobyli tylko jedną bramkę. Słabo spisywali się Hagi, Popescu, Răducioiu, Lupescu i Belodedici. Było to pożegnanie dla pokolenia, które pozostawiło po sobie dobre wrażenie w finałach MŚ 1994 i niezłe w 1990. Dwa lata temu Bułgarzy i Rumuni należeli do rewelacji MŚ, ale nie można wciąż grać tymi samymi piłkarzami, niczego nie ulepszając...”. Zob. ZM. GRUPA B. Ósemka dalej, ósemka do domu, „Piłka Nożna”, nr 26 (1201), 25 czerwca 1996, s. 5.
  123. ↑ a b c d Jug. Plan generalski. „Encyklopedia piłkarska FUJI. World Cup 1998”, GiA, Katowice 1998, s. 150–153.
  124. ↑ a b Dylemat pułkownika, „Gazeta Wyborcza”, nr 137, 14 czerwca 1997, s. 32.
  125. ↑ a b RSSSF: World Cup 1998 Qualifying (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  126. ↑ Pierwsi na mecie, „Przegląd Sportowy”, 83/12123, 1998, s. 8.
  127. ↑ We wrześniu 1997 Rumunia awansowała w rankingu FIFA na trzecie miejsce, co było (i do tej pory pozostaje) jej najlepszym wynikiem w historii istnienia tego rankingu. Ranking FIFA: Rumunia. fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-12)]. (Dostęp 26 czerwca 2011).
  128. ↑ Z kolei Iordănescu na koniec 1997 zajął piąte miejsce w rankingu IFFHS na najlepszych trenerów reprezentacji narodowych na świecie. Wyprzedził m.in. Daniela Passarellę, Aimé Jacqueta i Guusa Hiddinka, czyli selekcjonerów odpowiednio Argentyny, Francji i Holandii. IFFHS’ World’s Best Coaches of the Year 1996-2006 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  129. ↑ D. Kurowski. Drużyna wygrywa, trener przegrywa, „Piłka Nożna”, nr 39 (1267), 30.09.1997, s. 36.
  130. ↑ Miejsca w jedenastkach klubowych stracili choćby Tibor Selymes (RSC Anderlecht), Viorel Moldovan (Coventry City), Gheorghe Craioveanu (Real Sociedad) i Iulian Filipescu (Galatasaray SK). D. Kurowski. Generał na wojnie, „Piłka Nożna”, nr 19 (1299), 12 maja 1998, s. 35.
  131. ↑ W tradycyjnym rankingu reprezentacji narodowych tygodnika „Piłka Nożna” za rok 1997 Roman Hurkowski umieścił Rumunów na ósmym miejscu z komentarzem: „[...] Hagi i spółka będą o cztery lata starsi niż w okresie udanych dla siebie MŚ 1994, a niektórzy kadrowicze (Florin Răducioiu i Ioan Lupescu) wdali się w konflikt z trenerem Iordănescu”. Zob. R.Hurkowski. VOGTS przed CLEMENTE. „Piłka Nożna”, nr 5 (1285), 3 lutego 1998, s. 30.
  132. ↑ Z powodu nieporozumień z selekcjonerem karierę reprezentacyjną zakończył też Ion Vlădoiu. Zob. D. Kurowski. Generał na wojnie, „Piłka Nożna”, nr 19 (1299), 12 maja 1998, s. 35.
  133. ↑ T. Gorazdowski. Mistrzowie mistrzów, „Polityka”, nr 26, 27 czerwca 1998, s. 68.
  134. ↑ a b O. Ioanitoaia. Kto po Iordanescu?, „Piłka Nożna”, 9 (1289), 03.03.1998, s. 48.
  135. ↑ KO. 8 dni do finałów XVI MŚ. Rumunia, „Piłka Nożna”, 22 (1302), 02.06.1998, s. 40.
  136. ↑ K. Oleszek. Po Mistrzostwach Europy U-21, „Piłka Nożna”, 25 (1305), 23.06.1998, s. 38.
  137. ↑ a b c d D. Kurowski. Generał na wojnie, „Piłka Nożna”, nr 19 (1299), 12 maja 1998, s. 35, 40.
  138. ↑ Dobrze wiem, co kto umie. Rozmowa z Danem Petrescu, nowym trenerem Wisły Kraków. „Rzeczpospolita”, nr 3780, 4 marca 2006, s. X1.
  139. ↑ RSSSF: World Cup 1998 (Grupa G) (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  140. ↑ Wrażenie zrobiło szczególnie zwycięstwo z Anglikami, jednymi z faworytów do wygrania całego turnieju, tym bardziej że oba gole dla Rumunów strzelili piłkarze grający na co dzień w Premier League, czyli Dan Petrescu i Viorel Moldovan. Zob. KO. GRUPA G. Latynosi za burtą, „Piłka Nożna”, 26 (1306), 30.06.1998, s. 25.
  141. ↑ Mecz Rumunii z Anglią znalazł się na ósmym miejscu w rankingu PN na najlepsze mecze MŚ 1998. ZM. NAJLEPSZE MECZE Coupe du Monde '98, „Piłka Nożna”, 29 (1309), 21.07.1998, s. 40.
  142. ↑ RH. RUMUNIA-TUNEZJA 1:1 (0:1). Protokół mundialowy, „Piłka Nożna”, 26 (1306), 30.06.1998, s. 22.
  143. ↑ RH. Adrian Ilie. Na tropach Hagiego. „Piłka Nożna”, 26 (1306), 30.06.1998, s. 36.
  144. ↑ R. Hurkowski. Inny MONDIAL, „Piłka Nożna”, 26 (1306), 30.06.1998, s. 23.
  145. ↑ Skor. CHORWACJA-RUMUNIA 1:0 (1:0). Protokół mundialowy, „Piłka Nożna”, 27 (1307), 07.07.1998, s. 20.
  146. ↑ D. Wołowski. Mundialowe misje, „Gazeta Wyborcza”, 2 lipca 1998, s. 27.
  147. ↑ MŻ. Żółtko ze zgniłego jajka, „Rzeczpospolita”, 27 czerwca 1998.
  148. ↑ MONDIALOWE FRYZURY, „Piłka Nożna”, 29 (1309), 21.07.1998, s. 12.
  149. ↑ VICE: The Inside Story of Why the Entire Romania '98 Team Bleached Their Hair (Dostęp 5 lipca 2024).
  150. ↑ Rumunom nie pomogło nie tylko przefarbowanie włosów, ale także nalewka do smarowania twarzy, którą przed wyjazdem do Francji Iordănescu dostał od czarownika Iuliana Bonei. Miała ona zapewnić drużynie same zwycięstwa. Zob. D. Kurowski. Dla każdego coś miłego, „Piłka Nożna”, 25 (1305), 23.06.1998, s. 4.
  151. ↑ a b c G. Stański. Generał w Warszawie, „Piłka Nożna”, nr 48, 1 grudnia 1998, s. 36–37.
  152. ↑ a b c KO. Powrót. „Piłka Nożna”, nr 5, 29 stycznia 2002, s. 30.
  153. ↑ Encyklopedia piłkarska FUJI. Mistrzostwa Świata 1998, s. 153.
  154. ↑ a b Dość prowizorki!. Rozmowa Kazimierza Oleszka z Anghelem Iordănescu. „Piłka Nożna”, 39 (1319), 29 września 1998, s. 41.
  155. ↑ a b D. Kurowski, RUMUNIA, „Finaliści Mondialu '98. BIBLIOTECZKA PIŁKI NOŻNEJ”, nr 2 (24), czerwiec – lipiec 1998, s. 63.
  156. ↑ W tym czasie także Gheorghe Hagi ustanowił dwa rekordy krajowe: w roli kapitana poprowadził kadrę po raz 46. oraz strzelił trzydziestą pierwszą bramkę w karierze (mecz z Islandią w 1997), czym pobił – ustanowiony jeszcze w okresie międzywojennym – rekord strzelecki Iuliu Bodoli (30 goli). Zob. jug. Plan generalski. „Encyklopedia piłkarska FUJI. World Cup 1998”, GiA, Katowice 1998, s. 151.
  157. ↑ Lip. Pokazali się następcy, „Piłka Nożna”, nr 32 (1416), 8 sierpnia 2000, s. 22.
  158. ↑ Obrońca Dan Petrescu, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli tego pokolenia, powiedział: „Uwielbialiśmy swoje towarzystwo. Razem wychodziliśmy, razem jedliśmy. My tylko graliśmy w piłkę, nic innego nas nie interesowało. Dzisiaj nie ma takiej generacji i nie będzie”. Zob. TestWawrzyna.WordPress: Rozmowa z Danem Petrescu, trenerem Wisły Kraków (Dostęp 20 lipca 2011).
  159. ↑ Za dowód bliskich relacji, jakie łączyły piłkarzy i sztab szkoleniowy, może też służyć anegdota o gabinecie dentystycznym, jaki w 1995 otworzył w Bukareszcie Gheorghe Hagi wraz ze swoimi wspólnikami. Pierwszym przebadanym pacjentem został Iordănescu, a po nim na fotelu usiedli zaproszeni piłkarze. Zob. KR. Sposób na odwagę, „Rzeczpospolita”, 5 września 1995.
  160. ↑ Przedstawiając reprezentację Rumunii przed Mundialem 1998 Dariusz Kurowski pisał: „Dlaczego mając tylu zdolnych piłkarzy nie zdołali zająć medalowego miejsca na żadnej wielkiej imprezie? Być może problem leży w psychice. Widać to najlepiej na przykładzie najlepszego rumuńskiego zawodnika, Gheorghe Hagiego. Nazywany był „Maradoną Karpat”. Gdy trafił do Realu Madryt, wydawało się, że to początek jego wielkiej kariery. Ale nie zachwycał, ani w lidze hiszpańskiej, ani później we włoskiej. [...] Zabrakło mu profesjonalnej mentalności, żeby zrobić prawdziwą furorę w wielkim świecie profesjonalnego futbolu. To problem nie tylko Hagiego, także kilku jego kolegów.” Zob. D. Kurowski, RUMUNIA, „Finaliści Mondialu '98. BIBLIOTECZKA PIŁKI NOŻNEJ”, nr 2 (24), czerwiec – lipiec 1998, s. 63.
  161. ↑ W pewnym sensie przyznał to też sam Iordănescu, mówiąc polskiemu dziennikarzowi: „Moi podopieczni gorzej grają, kiedy wszyscy uważają ich za faworytów. Lepiej wychodzą im mecze, w których startują z pozycji outsidera.” Zob. Dość prowizorki!. Rozmowa Kazimierza Oleszka z Anghelem Iordănescu. „Piłka Nożna”, 39 (1319), 29 września 1998, s. 41.
  162. ↑ Sugerował to również dziennikarz „Piłki Nożnej” po Euro 2000, ostatnim turnieju tej generacji, na którym w grupie zremisowali z Niemcami (1:1) i pokonali Anglików (3:2), aby w drugiej rundzie łatwo ulec Włochom (0:2). Pisał: „[Na ME 2000] potwierdziło się, że po znakomitym meczu przychodzi moment rozprężenia, samozadowolenie, które kosztuje drogo.” Zob. Lip. Pokazali się następcy, „Piłka Nożna”, nr 32 (1416), 8 sierpnia 2000, s. 22.
  163. ↑ Opracowanie własne na podstawie statystyk EU-football.info. Zob. Mecze reprezentacji Grecji w roku 1998 i 1999 (Dostęp 29 stycznia 2024).
  164. ↑ Ranking FIFA: reprezentacja Grecji. fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-20)]. (Dostęp 26 czerwca 2011).
  165. ↑ RSSSF: European Championship 2000 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  166. ↑ a b Aktualności, „Piłka Nożna”, nr 13, 30 marca 1999, s. 42.
  167. ↑ EU-football.info: Grecja-Norwegia, marzec 1999 (tabela po zakończeniu tego meczu) (Dostęp 27 stycznia 2024).
  168. ↑ KG. Iordanescu zwolniony, „Rzeczpospolita”, 17 listopada 1998.
  169. ↑ WorldSoccerNewsCom: Greeks threaten Iordanescu if he quits national team (Dostęp 26 czerwca 2011).
  170. ↑ EU-football.info: Grecja-Chorwacja, marzec 1999 (Dostęp 27 stycznia 2024).
  171. ↑ New York Times: Greece Wins European Championship, July 2004 (Dostęp 27 stycznia 2024).
  172. ↑ RSSSF.com: mecze reprezentacji Grecji, część: 1998-1999 (Dostęp 26 czerwca 2011).
  173. ↑ Pițurcă rozpoczął proces odsuwania od reprezentacji graczy z pokolenia, które dotarło do ćwierćfinału Mundialu 1994, i zastępowania ich młodszymi. Hagi stanął na czele grupy buntowników. Przedstawił kierownictwu federacji ultimatum; odejdzie albo Pițurcă, albo on zakończy karierę reprezentacyjną. Niedługo potem szkoleniowiec został zwolniony. Zob. Biblioteczka Piłki Nożnej. Finaliści EURO 2000, s. 14–15.
  174. ↑ M. Szczepański. Z nowym selekcjonerem, „Piłka Nożna”, nr 32 (1416), 8 sierpnia 2000, s. 22.
  175. ↑ W. Mazur. Kronika futbolowa, „Rzeczpospolita”, 9 listopada 1999.
  176. ↑ Najpierw nazwisko i zdjęcie Iordănescu pojawiło się – obok Pawła Janasa, Franciszka Smudy i Seppa Piontka – na okładce tygodnika „Piłka Nożna” (nr 43, 26 października 1999). Trzy tygodnie później dziennikarze przeprowadzili wywiad z Rumunem, w którym powiedział, że gdyby pojawiła się propozycja prowadzenia reprezentacji Polski, to „wysłuchałby pana Michała Listkiewicza [prezesa PZPN] z największą uwagą”. Przyznał jednak, że do tej pory nikt z PZPN do niego w tej sprawie nie dzwonił. W mini-rankingu przygotowanym przez redaktorów „Piłki Nożnej” i grupującym potencjalnych kandydatów na selekcjonera Iordănescu zdobył najwięcej punktów wśród cudzoziemców (wyprzedził Piontka, Ivicę Osima i Dušana Uhrina), i tyle samo, co najlepsi Polacy, czyli Janas i Henryk Kasperczak. Ostatecznie selekcjonerem nie został żaden z nich, a Jerzy Engel, który w dziennikarskiej klasyfikacji został oceniony jako najmniej wartościowy kandydat. Zob. „Piłka Nożna” nr 46, 16 listopada 1999, s. 19.
  177. ↑ Footbalium.com: Al Hilal History- All about the Club, August 2023 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  178. ↑ Na Mundial 1998 pojechało pięciu przedstawicieli Al-Hilal. Zob. PlanetWorldCup: Skład Arabii Saudyjskiej na Mundial 1998 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  179. ↑ RSSSF: Champions’ Cup 1999/2000 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  180. ↑ a b RSSSF: Saudi Arabia 1999/2000 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  181. ↑ ArabNews.com: Why West Asia needs Al-Hilal to rock Urawa Reds (Dostęp 4 lutego 2024).
  182. ↑ DigiSport.ro: Al Hilal „nu poate” fără români. Saudiții l-au dat afară pe Răzvan Lucescu și vor să-l aducă pe Cosmin Olăroiu, February 2021 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  183. ↑ GSP.ro: Fost antrenor în trei rînduri la Al Hilal, Ilie Balaci explică problemele Golfului: „Reghe va avea probleme în a-şi recupera banii!” (Dostęp 28 stycznia 2024).
  184. ↑ Sport.ro: Presa araba anunta: Cosmin Olaroiu, demis de la Al-Hilal! Se intoarce la Steaua? (Dostęp 28 stycznia 2024).
  185. ↑ GSP.ro: Cătălin Necula interimar la Al Hilal. Victor Piţurcă în cărţi pentru înlocuirea lui Olăroiu!, March 2009 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  186. ↑ Przegląd Sportowy/Onet: Laurentiu Reghecampf zwolniony z Al Hilal, luty 2015 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  187. ↑ GhanaSoccer.net: Al Hilal name Romanian Lucescu as head coach, July 2019 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  188. ↑ Antena3.ro: Anghel Iordănescu: „A fost greşeala vieţii mele că am antrenat Rapidul”, February 2010 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  189. ↑ Sport.Wp.pl: Rezygnacja Anghela Iordanescu (Dostęp 19 lipca 2011).
  190. ↑ RSSSF: UEFA Cup 2000-01 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  191. ↑ BBC: Reds achieve Rapid progress, September 2000 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  192. ↑ Guardian.com: Owen may be quicker than Rapid (Dostęp 19 lipca 2011).
  193. ↑ Antena3.ro: Anghel Iordănescu: „A fost greşeala vieţii mele că am antrenat Rapidul”, February 2010 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  194. ↑ GSP.ro: Iordănescu: „Am fost un naiv cînd am semnat cu domnul Copos, am «furat-o» şi eu”, August 2011 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  195. ↑ Rador.ro: Ilie Balaci, „minunea blondă” a fotbalului românesc, September 2023 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  196. ↑ Sport.ro: Hernan Crespo, pe urmele lui Ilie Balaci, Anghel Iordănescu și Cosmin Olăroiu!, November 2023 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  197. ↑ W. Mazur. Informacje, „Rzeczpospolita”, 28 czerwca 1995.
  198. ↑ RSSSF: Asian Club Competitions 2000/01 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  199. ↑ RSSSF: United Arab Emirates 2000/01 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  200. ↑ Libertatea.ro: Iordanescu pleaca gratis de la Al Ain, December 2001 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  201. ↑ Libertatea.ro: Puiu, iar la arabi, June 2006 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  202. ↑ Midland Daily News: Iordanescu Back As Romania Coach, January 2002 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  203. ↑ Sport.pl: Iordanescu znowu trenerem Rumunii, grudzień 2001 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  204. ↑ Opracowanie własne na podstawie statystyk EU-football.info. Zob. Mecze reprezentacji Rumunii w roku 2002, 2003 i 2004 (Dostęp 3 lutego 2024).
  205. ↑ L. Orłowski. Trzecia porażka Ukrainy? Baraże MŚ 2002. „Piłka Nożna”, nr 46 (1482), 13 listopada 2001, s. 36.
  206. ↑ TOK. Hagi zrezygnował, „Gazeta Wyborcza”, 277, 27 listopada 2001.
  207. ↑ a b G. Stański. Czas przebudowy. „Piłka Nożna”, nr 15, 9 kwietnia 2002, s. 22.
  208. ↑ RomaniaSoccer.ro: Mecze reprezentacji Rumunii w 2002 roku (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  209. ↑ a b c d RSSSF: European Championship 2004 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  210. ↑ We wrześniu 2002 Dania zajmowała 13., Rumunia 26., a Norwegia 38. miejsce. Zob. Ranking FIFA, wrzesień 2002 (Dostęp 28 czerwca 2011).
  211. ↑ DBU.dk: landsholdsdatabasen (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  212. ↑ RSSSF: Mecze reprezentacji Rumunii (Dostęp 28 czerwca 2011).
  213. ↑ NA. Generał odchodzi, „Rzeczpospolita”, 31 marca 2003.
  214. ↑ StitiKappa.ro: LOBONT: NU UN COSMAR, CI UN ADEVARAT DEZASTRU. stiri.kappa.ro. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-21)]. (Dostęp 5 września 2011).
  215. ↑ Mecze eliminacji Euro 2004. „Piłka Nożna”, nr 13, 1 kwietnia 2003, s. 36.
  216. ↑ HighBeam.com: Soccer-Romania: Iordanescu has change of Romanian heart (Dostęp 28 czerwca 2011).
  217. ↑ RomaniaSoccer.ro: Mecze reprezentacji Rumunii w 2003 roku (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  218. ↑ YouTube: Mecz Dania-Rumunia 2:2, 2003 (Dostęp 22 lipca 2011).
  219. ↑ Soccer24-7.com: 20 millions fans lost. soccer24-7.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-05)]. (Dostęp 21 lipca 2011).
  220. ↑ a b UEFA.com: Iordanescu staying with Romania (Dostęp 28 czerwca 2011).
  221. ↑ a b RomaniaSoccer.ro: Mecze reprezentacji Rumunii w 2004 roku (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  222. ↑ L. Orłowski. Pogrom Niemców, „Piłka Nożna”, nr 18, 4 maja 2004, s. 34.
  223. ↑ Sport.pl: Niemcy w szoku po kompromitującej porażce z Rumunią (Dostęp 19 lipca 2011).
  224. ↑ Soccernet.com: Romania 5-1 Germany (Dostęp 28 czerwca 2011).
  225. ↑ Z 35. w sierpniu na 26. w październiku 2004. Zob. Ranking FIFA: Rumunia (Dostęp 26 czerwca 2011).
  226. ↑ Z Mucha. Cienka biała linia. Mutu nie był pierwszy, „Piłka Nożna”, nr. 44 (1637), 2 listopada 2004, s. 22–23.
  227. ↑ Sport.pl: Mutu trenuje z reprezentacją Rumunii (Dostęp 19 lipca 2011).
  228. ↑ Później Iordănescu zaproponował mu funkcję swojego asystenta. Sport.pl: Mutu asystentem trenera kadry Rumunii? (Dostęp 19 lipca 2011).
  229. ↑ RSSSF: World Cup 2006 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  230. ↑ L. Orłowski. Cud w Vaduz, „Piłka Nożna”, nr 41, 12 października 2004, s. 36.
  231. ↑ a b WorldCup.com: Politically ambitious Romanian coach quits (Dostęp 28 czerwca 2011).
  232. ↑ Ranking FIFA: Armenia. fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-19)]. (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  233. ↑ UEFA.com: Iordanescu quits Romania role (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  234. ↑ Faworytem do zastąpienia zwolnionego na początku października 2004 Kubickiego był Czech Jozef Chovanec, tyle że negocjacje z nim trwały kilka tygodni i spaliły na panewce. W międzyczasie lista potencjalnych trenerów Legii wzbogacała się o nazwiska m.in. Słoweńca Srečka Katanca, Belga Henriego Depireuxa, Polaków Dariusza Wdowczyka, Wojciecha Stawowego, Mariusza Kurasa i Henryka Kasperczaka, a po odejściu z reprezentacji także Iordănescu. W tym czasie Legię prowadzili w charakterze tymczasowym najpierw Krzysztof Gawara, a potem (do końca sezonu) Jacek Zieliński. O kryzysie w Legii obszernie pisał tygodnik „Piłka Nożna” (nr 40/2004 s. 14–15, nr 42/2004 s. 8, nr 44/2004, s. 2–5, nr 46/2004 s. 5, nr 49/2004, s. 2).
  235. ↑ Evenimentul.ro: Anghel Iordănescu este dorit de Legia Varșovia! (Dostęp 19 lipca 2011).
  236. ↑ Internetowy Klub Fanów Legii Warszawa cz.6, październik 2004 (Dostęp 3 lutego 2024).
  237. ↑ a b Eurosport.it: L’AL ITTIHAD VUOLE STUPIRE (Dostęp 3 lutego 2024).
  238. ↑ WM. Iordanescu w cenie, „Rzeczpospolita”, 29 marca 2005.
  239. ↑ RSSSF: Arab Champions’ League 2004/05 (Dostęp 3 lutego 2024).
  240. ↑ RSSSF: Champions’ League 2005 (Dostęp 3 lutego 2024).
  241. ↑ a b ArabNews.com: Recalling Al-Ittihad’s glory days (Dostęp 3 lutego 2024).
  242. ↑ TheAFC.com: Al Ittihad 2004-2005: The last team to win back-to-back ACL titles (Dostęp 3 lutego 2023).
  243. ↑ GulfNews.com: Al Ain and Al Ittihad chalk out plans to ambush rivals (Dostęp 3 lutego 2024).
  244. ↑ TheAFC.com: Tale of two winners: Al Hilal 2019 v Al Ittihad 2004-05 (Dostęp 3 lutego 2024).
  245. ↑ ArabNews.com: Hard Work Secret Of Ittihad’s Win (Dostęp 3 lutego 2024).
  246. ↑ FIFA.com: High drama in Jokohama (Dostęp 3 lutego 2024).
  247. ↑ CNN: Al Ittihad shock Al Ahly in opener (Dostęp 3 lutego 2024).
  248. ↑ RSSSF: FIFA Club World Championship 2005 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  249. ↑ Telegraph.Uk: Boys from Brazil reach Club World final (Dostęp 3 lutego 2024).
  250. ↑ Eurosport.com: FIFA BAN ITTIHAD PLAYERS (Dostęp 3 lutego 2024).
  251. ↑ YouTube: AFC Champions League Most Valuable Player (MVP) Award Winners [2001 – 2020] (Dostęp 3 lutego 2024).
  252. ↑ AFC Champions League 2005 (archive) (Dostęp 3 lutego 2024).
  253. ↑ WorldSoccer: Al Montashari named Asian Player of the Year, November 2005 (Dostęp 3 lutego 2024).
  254. ↑ Libertatea.ro: Lui Iordanescu i se pregateste ceva (Dostęp 3 lutego 2024).
  255. ↑ PHG.ro: Pancu, ofertat de Iordanescu (Dostęp 3 lutego 2024).
  256. ↑ Libertate.ro: Pancu, 18 luni la Al Ittihad (Dostęp 3 lutego 2024).
  257. ↑ Obiectivbr.ro: Daniel Pancu si Viorel Moldovan au fost prezentati la FC Rapid (Dostęp 3 lutego 2024).
  258. ↑ Jurnalul.ro: Rapid / Giulestenii au iesit pe gheata (Dostęp 3 lutego 2024).
  259. ↑ ArabNews.com: Metsu Named Ittihad Coach (Dostęp 3 lutego 2024).
  260. ↑ RSSSF: Champions’ League 2006 (Dostęp 24 sierpnia 2011).
  261. ↑ AFC.com: Iordanescu steps down at Al Ain (Dostęp 18 lipca 2011).
  262. ↑ Reuters: Romanian coach of the century Iordanescu retires at 57 (Dostęp 3 lutego 2024).
  263. ↑ Ziare.com: Iordanescu: Nu m-a cautat nimeni de la Al Hilal (Dostęp 18 lipca 2011).
  264. ↑ Ziare.com: Becali anunta venirea lui Anghel Iordanescu la Steaua (Dostęp 2 listopada 2011).
  265. ↑ Opracowanie własne na podstawie statystyk EU-football.info. Zob. Mecze reprezentacji Rumunii w roku 2014, 2015 i 2016 (Dostęp 29 stycznia 2024).
  266. ↑ NineOClock.ro: Iordanescu and Hagi at helm of national team? (Dostęp 26 czerwca 2011).
  267. ↑ Sport.ro: Anghel Iordanescu despre viitorul nationalei: „Sacrificam calificarea la EURO 2012 pentru reconstructie. Eu si Hagi ne vom ocupa de toate loturile nationale” (Dostęp 29 czerwca 2011).
  268. ↑ Realitatea.net: Scenariul lui Mircea Sandu: Anghel Iordănescu contra lui Gică Popescu pentru șefia FRF. realitatea.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-07)]. (Dostęp 22 lipca 2013).
  269. ↑ Ziare.com: Veste excelenta pentru Gica Popescu: A scapat de un rival in lupta pentru FRF! (Dostęp 22 lipca 2013).
  270. ↑ Libertatea.ro: Anghel Iordănescu a fost numit director tehnic la națională (Dostęp 3 lutego 2024).
  271. ↑ Liberatea.ro: SE ASCUTE LUPTA PENTRU SCAUNUL NAŢIONALEI! Victor Piţurcă: «Nea Puiu nu are ce căuta în biroul meu. O să pun strajă la uşă!» (Dostęp 3 lutego 2024).
  272. ↑ UEFA.com: Burleanu takes helm at Romanian federation (Dostęp 3 lutego 2024).
  273. ↑ Sports.yahoo: Iordanescu closer to third spell as Romania coach (Dostęp 26 października 2014).
  274. ↑ Eurosport: IORDANESCU NAMED AS ROMANIA COACH FOR THIRD TIME, 27.10.2014 (Dostęp 27 stycznia 2024).
  275. ↑ Reuters: Romania struggling to fill national coach’s post (Dostęp 3 lutego 2024).
  276. ↑ Adevarul.ro: Naţionala blestemată: a plecat Piţurcă, vine Iordănescu. FRF explică de ce va fi instalat un om care ieşise la pensie (Dostęp 3 lutego 2024).
  277. ↑ Adevarul.ro: Anghel Iordănescu, interimar cu Irlanda de Nord! Ce şanse sunt ca Olăroiu, Petrescu, Boloni sau Contra să preia echipa naţională din iarnă (Dostęp 3 lutego 2024).
  278. ↑ DigiSport.ro: Bert van Marwijk, omul care a dus Olanda în finala CM din 2010, este și el pe lista FRF (Dostęp 3 lutego 2024).
  279. ↑ GSP.ro: România putea avea selecţioner german: „Dacă ne refuza Anghel Iordănescu, el ar fi preluat naţionala” (Dostęp 3 lutego 2024).
  280. ↑ RSSSF: European Championship 2016, Qualifying round, Group F (Dostęp 3 lutego 2024).
  281. ↑ L. Orłowski, Trzy lwy i inne tygrysy. Klasyfikujemy europejskie reprezentacje. „Piłka Nożna”, 10 stycznia 2016, s. 33.
  282. ↑ M. Kaliszuk, Bez gwiazd, za to z mocną obroną. [w:] Skarb kibica EURO 2016, zespół Przeglądu Sportowego, 10 czerwca 2016, s. 60–63.
  283. ↑ Tătărușanu został uznany za największą gwiazdę Rumunii przez dziennikarzy Przeglądu Sportowego oraz Piłki Nożnej, zob. Rumunia, [w:] Skarb kibica EURO 2016, zespół Piłki Nożnej, 6 czerwca 2016, s. 28–29.
  284. ↑ UEFA.com: Tătărușanu takes top prize in Romania (Dostęp 16 czerwca 2016).
  285. ↑ The Guardian: Romania Euro 2016 team guide: tactics, key players and expert predictions, June 2016 (Dostęp 28 stycznia 2024).
  286. ↑ DPA.International: Veteran Iordanescu says times have changed for Albania (Dostęp 21 czerwca 2016).
  287. ↑ Sport.pl: Awantura na konferencji Rumunii (Dostęp 15 czerwca 2016).
  288. ↑ a b FourFourTwo: Iordanescu rejects 'shame of the century’ accusation (Dostęp 21 czerwca 2016).
  289. ↑ AgrePres: EURO 2016: Romania needs a victory against Albania (Dostęp 21 czerwca 2016).
  290. ↑ „To będzie nasz kolejny rywal?”, w: Przegląd Sportowy, 141, 18–19 czerwca 2016, s. 12.
  291. ↑ Goal: Możemy tylko przeprosić (Dostęp 22 czerwca 2016).
  292. ↑ 2x45: Historyczna wygrana dzięki... Tatarusanu (Dostęp 21 czerwca 2016).
  293. ↑ YouTube: Armando Sadiku Goal Albania Vs Romania 1-0 Euro 2016 (Dostęp 4 lutego 2024).
  294. ↑ Jedynymi piłkarzami, którzy wystąpili od pierwszej do ostatniej minuty we wszystkich trzech meczach, byli bramkarz Tătărușanu oraz doświadczeni obrońcy Cristian Săpunaru, Vlad Chiricheș i Dragoș Grigore. Zob. Football-Lineups.com: Romania Euro 2016 (Dostęp 4 lutego 2024).
  295. ↑ „Euro 2016. Dzień 12”, w: Przegląd Sportowy, 143, 21 czerwca 2016, s. 32.
  296. ↑ Sport.pl: El. MŚ 2018. Kłopoty u rywali Polaków? „Jest krytyka, ale Daum to powiew świeżego powietrza” (Dostęp 21 października 2016).
  297. ↑ UEFA.com: 2016 UEFA European Championship Standings (Dostęp 28 stycznia 2024).
  298. ↑ Mimo porażki gra podopiecznych Iordănescu została oceniona wysoko. Według Piłki Nożnej Rumuni „zapracowali na szacunek i sympatię” („Francja–Rumunia”, w: Piłka Nożna, 24, 14 czerwca 2016, s. 26), natomiast Przegląd Sportowy napisał, że „pozytywnie zaskoczyli” i „grali odważnie i twardo” („Wielkie gwiazdy zabłysnęły”, w: Przegląd Sportowy, 135, 11–12 czerwca 2016, s. 4).
  299. ↑ „W zasięgu Polaków”, w: Przegląd Sportowy, 139, 16 czerwca 2016, s. 19.
  300. ↑ Sport.Interia.pl: Jubileusz Anghela Iordanescu (Dostęp 22 czerwca 2016).
  301. ↑ UEFA.com: Iordănescu to join 100 club for Romania (Dostęp 4 lutego 2024).
  302. ↑ FRF.ro: „Până la finalul Campionatului European vom anunța numele noului selecționer” (Dostęp 27 czerwca 2016).
  303. ↑ Sports.Yahoo: Romania appoint first foreign coach (Dostęp 12 lipca 2016).
  304. ↑ W swoim rankingu trenerów 2016 roku dziennikarz tygodnika Piłka Nożna Leszek Orłowski zaliczył Iordănescu do kategorii „Zjazd” – razem z czternastoma innymi trenerami, w tym czterema uczestnikami Euro 2016 (Vicente del Bosque, Marcel Koller, Leonid Słucki i Marc Wilmots). W komentarzu napisał: „Bardzo smutne są przypadki kilku trenerów z sukcesami z przeszłości, którzy dowiedzieli się w ostatnich miesiącach, że ich czas się skończył. Anghel Iordanescu, Leonid Słucki – ich jest żal mniej, ale Vicente del Bosque już bardzo. Zrobiono mu krzywdę, zostawiając go na stanowisku selekcjonera La Roja po Mundialu 2014”. Zob. L. Orłowski. Wywrotki gwiazd, „Piłka Nożna”, nr 4 (2271), 24 stycznia 2017, s. 23.
  305. ↑ a b c ProSport.ro: Fiul cel mic al lui Anghel Iordănescu nu are studii, dar e instalat pe un loc „călduț” la Ministerul Agriculturii! Fișa postului ocupat de mezinul lui „Tata Puiu” (Dostęp 10 lutego 2024).
  306. ↑ RomianaTv: Oprea: În anii ’90 am făcut afaceri imobiliare cu Iordănescu. Am jucat fotbal-tenis cu Miron Cozma (Dostęp 10 lutego 2024).
  307. ↑ Libertatea.ro: Mezinul lui Anghel Iordănescu, coleg cu fiul lui Gabi Oprea la Ministerul Agriculturii! (Dostęp 10 lutego 2024).
  308. ↑ GSP.ro: Dezvăluire-bombă: „Gabriel Oprea mi-a ordonat să-l pun antrenor pe Edi Iordănescu” Detalii incredibile despre episodul de acum 7 ani: salarii uriașe, manevre și faliment (Dostęp 10 lutego 2024).
  309. ↑ Stiripesirse.ro: Gabriel Oprea reacționează la acuzațiile că l-a impus antrenor pe Edi Iordănescu: 'Nu am nicio legătură' (Dostęp 10 lutego 2024).
  310. ↑ ProSport.ro: Firea și Pandele, nași de botez pentru nepoata lui Anghel Iordănescu! Selecționerul Edward a lipsit de la eveniment | FOTO (Dostęp 9 lutego 2024).
  311. ↑ GSP.ro: Anghel Iordănescu va candida la preşedinţia Consiliului Judeţean Ilfov (Dostęp 9 lutego 2024).
  312. ↑ EVZ.ro: Iordănescu, Pandele şi Neţoiu – afară din PSD (Dostęp 9 lutego 2024).
  313. ↑ Adevarul.ro: Nationala – bagata in plasa PSD (Dostęp 9 lutego 2024).
  314. ↑ Anghel Iordanescu ar putea deveni senator PSD din 2008 (Dostęp 9 lutego 2024).
  315. ↑ Libertatea.ro: Anghel Iordanescu va fi senator din februarie (Dostęp 9 lutego 2024).
  316. ↑ Cancan.ro: ANGHEL IORDĂNESCU DĂ ÎN JUDECATĂ PARLAMENTUL PENTRU CĂ MAI VREA „UN ZERO” LA PENSIE. CARE ESTE SUMA URIAȘĂ PE CARE O ÎNCASEAZĂ ÎN PREZENT (Dostęp 9 lutego 2024).
  317. ↑ Stririleprotv.ro: Tariceanu si Iordanescu, parlamentari de Ilfov (Dostęp 9 lutego 2024).
  318. ↑ Prosport.ro: Anghel Iordănescu, urmărit pas cu pas, în campanie (Dostęp 9 lutego 2024).
  319. ↑ HotNews.ro: Generalii PSD Iordanescu, Oprea si Muresan lupta in campanie cu arme interzise (Dostęp 9 lutego 2024).
  320. ↑ StirileProtv.ro: Anghel Iordanescu a demisionat din PSD (Dostęp 9 lutego 2024).
  321. ↑ Gandul.info: Anghel Iordănescu, candidatul UNPR la primăria Capitalei (Dostęp 10 czerwca 2012).
  322. ↑ Euronews.com: A former priest, a tennis no1 and an ex-national football coach: Romania’s EU election candidates (Dostęp 10 lutego 2024).
  323. ↑ PromptMedia.ro: Fost senator PSD de Ilfov, pe listele UNPR pentru europarlamentare (Dostęp 9 lutego 2024).
  324. ↑ Sport.ro: OPINIE / Generalii armatei moarte. Lui Iordanescu si Nastase le-a dat poporul cu bastonul de general in cap la europarlamentare (Dostęp 9 lutego 2024).
  325. ↑ Antena3.ro: Oprescu a câștigat Capitala cu un scor detașat de contracandidații săi. Pliciul lui Prigoană n-a dat roade (Dostęp 12 czerwca 2012).
  326. ↑ Sport.ro: Rezultate alegeri europarlamentare 2019 | DEZASTRU pentru Ilie Nastase si Anghel Iordanescu. Ce rezultate au obtinut (Dostęp 10 lutego 2024).
  327. ↑ HotNews.ro: VIDEO Lista Gabrielei Firea pentru Consiliul General București: Petre Roman, Mitică Dragomir, Anghel Iordănescu (Dostęp 9 lutego 2024).
  328. ↑ Balcanicaucaso.org: Administrative elections in Romania: Bucharest and beyond (Dostęp 9 lutego 2024).
  329. ↑ Revista22: Ciolacu îi elimină pe oamenii Gabrielei Firea din Consiliul General: Roman, Dragomir și Iordănescu (Dostęp 9 lutego 2024).
  330. ↑ GSP.ro. OPINIE Octavian Pescaru » Cu Mitică, Puiu şi Petrică, de nimeni nu le e frică! (Dostęp 9 lutego 2024).
  331. ↑ Digi24: Date oficiale: Doar 4 partide au intrat în Consiliul General al Municipiului București. Cine sunt cei 55 de consilieri (Dostęp 9 lutego 2024).
  332. ↑ GSP.ro: Lovitură grea pentru Dumitru Dragomir și Anghel Iordănescu: PSD îi mazilește din Consiliul General al Capitalei! (Dostęp 9 lutego 2024).
  333. ↑ ZiarulProfit.ro: Situație tensionată în PSD: Gabriela Firea, presată ca să scape de Petre Roman, Dumitru Dragomir și Anghel Iordănescu din CGMB (Dostęp 9 lutego 2024).
  334. ↑ Sport.ro: PSD vrea sa-i dea afara pe Mitica si pe Iordanescu din Consiliul General! Lovitura majora pentru Firea! Anunt de ultima ora in partid (Dostęp 9 lutego 2024).
  335. ↑ RFI.ro: Elisabeta Lipă şi Anghel Iordănescu vor fi consilieri generali ai Primăriei Capitalei. Mitică Dragomir a fost respins (Dostęp 9 lutego 2024).
  336. ↑ PMB.ro: Listă Consilieri Generali. Componența Consiliului General al Municipiului București 2020 – 2024 (Dostęp 9 lutego 2024).
  337. ↑ ProSport.ro: Selecționerul are meci de ziua lui! Momentul unic cu tatăl său, pe care Edi Iordănescu nu îl va uita niciodată (Dostęp 4 lutego 2024).
  338. ↑ SpyNews.ro: Imagini rare cu familia lui Edi Iordănescu. Cum a fost surprins alături de soție și copii, în parc / PAPARAZZI (Dostęp 4 lutego 2024).
  339. ↑ Prosport.ro: Firea și Pandele, nași de botez pentru nepoata lui Anghel Iordănescu! Selecționerul Edward a lipsit de la eveniment | FOTO (Dostęp 4 lutego 2024).
  340. ↑ Fanatik.ro: Din ce face bani Andrei, unul din copiii lui Anghel Iordănescu: „Îmbin teologia cu afacerea” (Dostęp 4 lutego 2024).
  341. ↑ DigiSport.ro: „Ești un dinamovist ascuns în familie?”. Alex Iordănescu, răspuns tranșant după promovarea cu rivala Stelei (Dostęp 4 lutego 2024).
  342. ↑ Libertatea.ro: Maria Iordănescu a născut o fetiță. Prima imagine cu bebelușul: „Bine ai venit pe lume totul meu” (Dostęp 4 lutego 2024).
  343. ↑ PlaySport.ro: FOTO. Toată lumea îi cunoaște pe Anghel, Edi și Maria Iordănescu, dar puțin sunt cei care știu cum arată soția și ceilalți copii ai lui Tata Puiu (Dostęp 4 lutego 2024).
  344. ↑ IamSport.ro: Imagini rare. Cum arată soția lui Anghel Iordănescu. A fost pe stadion pentru prima dată după 7 ani (Dostęp 4 lutego 2024).
  345. ↑ Libertatea.ro: Nuntă de lux pentru fata lui Anghel Iordănescu. Maria s-a căsătorit religios cu Teodor Măgureanu, iar Gigi Becali nu a lipsit de la eveniment (Dostęp 4 lutego 2024).
  346. ↑ Realitatea.net: Ceremonie de poveste în Corbeanca: Maria Iordănescu își unește destinul cu Teodor Măgureanu. Casă de piatră fericitului cuplu! (Dostęp 4 lutego 2024).
  347. ↑ Radio Romania International: Edward Iordănescu, Romanian national football team’s newly-appointed head-coach (Dostęp 4 lutego 2024).
  348. ↑ Wcześniej zdarzyło się natomiast, że reprezentację w różnych okresach prowadzili bracia. Chodzi o Coleę (1947, 1948 i 1949) i Volodeę Vâlcovów (1950). Zob. Sport.ro: SPECIAL Iordănescu, a treia „dinastie” care conduce echipa națională! Care sunt celelalte două familii de selecționeri (Dostęp 4 lutego 2024).
  349. ↑ Reuters.com: Romania secure Euro 2024 spot with comeback win over Israel (Dostęp 4 lutego 2024).
  350. ↑ Blog Eliota Bennera: The drought ends! Ianis Hagi punches Romania’s Ticket to Euro 2024! #1925 (Dostęp 4 lutego 2024).
  351. ↑ Reddit.com: Romania have qualified to the UEFA Euro 2024 (Dostęp 4 lutego 2024).
  352. ↑ Newsweek.ro: Anghel Iordănescu, candidat PSD la CGMB, are vilă de 1.100 mp și încasează și două pensii speciale (Dostęp 9 lutego 2024).
  353. ↑ Puterea.ro: Anghel Iordănescu, cu o avere de nabab, ia bani și de la Consiliul Primăriei București (Dostęp 9 lutego 2024).
  354. ↑ GDP.ro: VIDEO Ce trebuia să fie și ce-a ieșit: D » Arena „Anghel Iordănescu” așteaptă primul meci din Liga 1 (Dostęp 9 lutego 2024).
  355. ↑ P. Zarzeczny. Jak trwoga..., „Piłka Nożna”, nr 30, 26 lipca 1994, s. 19.
  356. ↑ Sport.ro: Anghel Iordănescu, despre iconițele sărutate la meciurile naționalei: „Iar ați început cu asta? Da, sunt aceleași!” (Dostęp 4 lutego 2024).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Anghel_Iordănescu&oldid=74410977”