Albania w okresie komunizmu
Albania w okresie komunizmu – okres w dziejach Albanii od zakończenia II wojny światowej do upadku komunizmu w tym kraju. Jedno z państw bloku wschodniego.
24 maja 1944 – 29 kwietnia 1991 | |||||
| |||||
Dewiza: Ti Shqipëri, më jep nder, më jep emrin Shqipëtar (Ty, Albanio, daj mi honor, nazwij mnie Albańczykiem) | |||||
Hymn: Hymni i Flamurit (Hymn o fladze) | |||||
Ustrój polityczny | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stolica | |||||
Data powstania |
24 maja 1944 | ||||
Data likwidacji |
29 kwietnia 1991 | ||||
Powierzchnia |
28 748 km² | ||||
Populacja (1989) • liczba ludności |
| ||||
Waluta |
frank albański (1944–1947) | ||||
Telefoniczny nr kierunkowy |
355 | ||||
Język urzędowy | |||||
Religia dominująca | |||||
Położenie na mapie |
Przez cały ten okres krajem rządziła marksistowsko-leninowska Albańska Partia Pracy, na której czele stał (sprawując de facto władzę dyktatorską) Enver Hoxha do swojej śmierci w 1985 roku, a po nim Ramiz Alia do transformacji ustrojowej w latach 1991–1992. Obaj rządzili Albanią, ustanawiając stalinowski styl administracji państwowej i uprawiając politykę łączącą elementy komunizmu, nacjonalizmu oraz izolacjonizmu. Ograniczenia w podróżowaniu i wydawaniu wiz sprawiły, że socjalistyczna Albania stała się jednym z najtrudniejszych krajów do odwiedzenia oraz opuszczenia na świecie, porównywanym do Korei Północnej[1][2]. W 1967 roku ogłosiła się pierwszym państwem ateistycznym na świecie, jednak po upadku komunizmu w 1991 roku praktyki religijne powoli zaczęły się odradzać[3]. Albania była jedynym członkiem Układu Warszawskiego, który formalnie wystąpił z sojuszu przed 1990 rokiem, co było spowodowane inwazją Układu Warszawskiego na Czechosłowację w sierpniu 1968 roku[4]. Rząd wdrażał rozległe reformy w obszarach przemysłu, rolnictwa, edukacji, sztuki i kultury, które przyczyniły się do ogólnego wzrostu poziomu życia ludności albańskiej. Wydarzenia te zbiegły się jednak z politycznymi represjami ze strony tajnej policji, Sigurimi, które obejmowały masowe zwolnienia z pracy, uwięzienie w obozach pracy przymusowej oraz egzekucje[5]. Pierwsze wielopartyjne wybory w socjalistycznej Albanii odbyły się 31 marca 1991 roku – komuniści zdobyli w nich większość w rządzie tymczasowym. Republika Albanii została proklamowana 29 kwietnia 1991 roku, a kolejne wybory parlamentarne odbyły się 22 marca 1992 roku[6]. Transformacja ustrojowa trwała do przyjęcia nowej konstytucji Albanii w dniu 28 listopada 1998 roku.
Przypisy
edytuj- ↑ Anja Eder. Albania, the former “North Korea of Europe” on its way towards democracy. Changes of political trust in the course of transition. „Conference: International Conference: 1989–2014: Twenty-five Years After. What has happened to the Societies in Central and Southeast Europe since the Fall of the Iron Curtain?”, 2014. (ang.).
- ↑ Piekło komunistycznej Albanii. „Błoto słodsze niż miód”. Dziennik Gazeta Prawna, 23.11.2018. [dostęp 2021-09-11].
- ↑ George P. Majeska. Religion and Atheism in the U.S.S.R. and Eastern Europe, Review. „The Slavic and East European Journal”. 20(2), s. 204–206, 1976. (ang.).
- ↑ Powołanie Układu Warszawskiego. Muzeum Historii Polski. [dostęp 2021-09-11].
- ↑ Albania - Albanian nationalism, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-09-11] (ang.).
- ↑ Dieter Nohlen, Philip Stöver: Elections in Europe: A data handbook. 2010, s. 133. ISBN 978-3-8329-5609-7. (ang.).