Akademia Ostrogska

Akademia Ostrogska (ukr.Острозька академія) – greko-łacińsko-słowiańska szkoła typu wyższego w Ostrogu na Wołyniu.

Historia

Fundatorem jej był książę Konstanty Wasyl Ostrogski ok. 1580.

Oprócz języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, greki i łaciny, filozofii i teologii, wykładano w niej "nauki wyzwolone": matematykę, astronomię, gramatykę, retorykę i logikę.

Pierwszym rektorem szkoły był pisarz polemiczny Herasym Smotrycki, ojciec Melecjusza Smotryckiego. Wykładowcami byli m.in. tacy pedagodzy i uczeni jak: Demian Nalewajko, Chrystofor Filalet, Jan Latosz, Cyryl Lukaris i inni. Wychowankami szkoły byli m.in.: Melecjusz Smotrycki, hetman Piotr Konaszewicz-Sahajdaczny i inni, późniejsi działacze religijni i kulturalni.

Ostrogska szkoła miała wpływ na rozwój myśli pedagogicznej i organizację szkolnictwa na Rusi.

Z czasem Szkoła Ostrogska upadła i po 1608 roku przestała istnieć. Jej tradycje, ale w innym nieco duchu, kontynuowało Kolegium oo. jezuitów, które zostało założone w 1624 przez Annę Alojzę Chodkiewiczową. Na wzór szkoły w Ostrogu działała późniejsza szkoła bracka w Łucku powstała ok. 1620, a także we Włodzimierzu.

Współczesność

W 1994 z inicjatywy miejscowego nauczyciela i krajoznawcy Petra Andruchowa, prof. Mykoły Kowalskiego, mera miasta Mykoły Hryszczuka i wielu innych entuzjastów (ideę tę poparła także miejscowa parafia rzymskokatolicka w osobie jej proboszcza ks. Witolda Józefa Kowalowa) – odrodziła się uczelnia w Ostrogu.

Obecna nazwa uczelni to Narodowy Uniwersytet "Akademia Ostrogska". Jej nowa siedziba znajduje się w kompleksie składającym się z dawnego klasztoru oo. kapucynów, dawnej siedziby Ostrogskiego Bractwa Świętych Cyryla i Metodego i nowych budynków.

Uniwersytet w Ostrogu współpracuje z innymi uczelniami na Ukrainie i w Polsce. Zostały zawarte umowy o współpracy z Uniwersytetem w Białymstoku, Uniwersytetem Warszawskim i Uniwersytetem Rzeszowskim. Od kilku lat działa kanadyjsko-polsko-ukraiński program wymiany młodzieży w ramach programu Net Corps. Prowadzona jest również wymiana studentów z Państwową Wyższą Szkołą Wschodnioeuropejską w Przemyślu.

Bibliografia

• Mykoła Kowalski, „Wrażenia z uroczystości Dnia Kultury Polskiej w Ostrogu”, [w:] „Wołanie z Wołynia” nr 2 (9) 1996, s. 33.
• Łucja Zalewska, „Prezentacja Ośrodka Nauczania Języka Polskiego przy Wyższym Kolegium Ostrogskim”, [w:] „Wołanie z Wołynia” nr 3 (10) 1996, s. 35-36.
• Hajdaj Lidija: Istorija Ukrajiny w osobach, terminach, nazwach i poniattiach. Łuck: Weża, 2000, s. 435. ISBN 966-7294-41-2.
• Dowidnyk z istoriji Ukrajiny w 3 tomach / za red. *I. Pidkowy ta R. Szusta, wyd. online. [dostęp 2012-02-16]. (ukr.).
• Radjanska encykłopedija istoriji Ukrajiny, T. 3.- Kyjiw, 1971.
• Oficjalna strona Akademii. [dostęp 2012-02-16]. (ukr. • ang.).
• Łarysa Antoszczuk: Fundatorka "Wołynskych Afin". "Czorna kniahynia" Halszka Ostrozka. 2004-01-02. [dostęp 2012-02-16]. (ukr.).
• Michał Kozłowski, Akademia Ostrogska https://archive.ph/20120911103649/http://www.mlodszaeuropa.pl/news/76/91/Akademia-Ostrogska.html