Agaricus impudicus (Rea) Pilát – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Agaricus impudicus
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Gromada

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

pieczarka

Gatunek

Agaricus impudicus

Nazwa systematyczna
Agaricus impudicus (Rea) Pilát
Klíc Kurc. Naš. Hub Hrib. Bedl. (Praha): 403 (1951)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Klasyfikacja według Index Fungorum: Agaricus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1932 r. Carleton Rea, nadając mu nazwę Psalliota impudica. W 1951 r. Albert Pilát przeniósł go do rodzaju Agaricus[1]. Ma 8 synonimów. Niektóre z nich:

  • Agaricus koelerionis (Bon) Bon 1980
  • Agaricus reae Bon 1981
  • Agaricus variegatus (F.H. Møller) Pilát 1951[2].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 5–7 cm, płasko-wypukły do płaskiego, z lekko wklęsłym, małym garbkiem. Powierzchnia pokryta drobnymi, czerwono-brązowymi, promieniście ułożonymi włókienkami, które z wiekiem ciemnieją i mają lekko koncentryczny układ[3].

Blaszki

Wolne, dość gęste, początkowo szarawo-różowe, potem ciemniejące, fioletowosepiowe[3].

Trzon

Wysokość 6–8 cm, grubość 0,7–1 cm, cylindryczny, górą nieco cieńszy, podstawa z niewielką, obrzeżoną bulwą. Powierzchnia biała, wełnista, poniżej pierścienia naga[3].

Miąższ

Biały, nie zmieniający barwy po uszkodzeniu, lub bardzo lekko brązowiący w trzonie. Zapach: słaby, grzybowy, ale z wyraźnym składnikiem kwiatowo-owocowym[3].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 20–24 × 6–8 µm, maczugowate. Sterygmy 2–2,5 × 11 µm. Cheilocystydy 20–30 × 10–17 µm, pęcherzykowate. Bazydiospory 4,7–5-5,5 × 3–3,5 µm, jasnobrązowe, jajowate lub jajowate, elipsoidalne, na wierzchołkach z i 1–2 gutulami załamującymi światło[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Podano występowanie Agaricus impudicus w Europie i w pojedynczych regionach Ameryki Środkowej, Południowej, Australii i na Nowej Zelandii[5]. W wykazie wielkoowocnikowych podstawczaków Polski brak tego gatunku[6], ale jego stanowiska podano w latach późniejszych[7]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[8].

Naziemny grzyb saprotroficzny[6]. Rośnie na gołej glebie i ściółce, na różnego rodzaju resztkach roślinnych[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-12-03] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-12-03] (ang.).
  3. a b c d e P.Leonard Last, Agaricus impudicus [online], Queensland Mycological Society, 2017 [dostęp 2023-12-03] (ang.).
  4. Solomon P. Wasser, A contribution to the taxonomy and species diversity of the Agariceae tribe (Higher Basidiomycetes) of Israel mycobiota, „Flora Mediterranea”, 10, 2000, s. 217 [dostęp 2023-12-03] (ang.).
  5. Występowanie Agaricus impudicus na świecie (mapa) [online] [dostęp 2023-12-03] (ang.).
  6. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 32–28, ISBN 83-89648-09-1.
  7. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-02] (pol.).
  8. Aktualne stanowiska Agaricus impudicus w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-03] (pol.).