Agaricus bernardii

gatunek grzyba

Agaricus bernardii Quél. – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Agaricus bernardii
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Gromada

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

pieczarka

Gatunek

Agaricus bernardii

Nazwa systematyczna
Agaricus bernardii Quél.
Clavis syn. Hymen. Europ. (London): 89 (1878)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Klasyfikacja według Index Fungorum: Agaricus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1878 r. Lucien Quélet na wydmach we Francji[1]. Synonimy:

  • Agaricus campestris subsp. bernardii (Quél.) Konrad & Maubl. 1937
  • Agaricus ingratus (F.H. Møller) Pilát 1951
  • Agaricus maleolens F.H. Møller 1952
  • Fungus bernardii (Quél.) Kuntze 1898
  • Pratella bernardii (Quél.) Quél. 1888
  • Pratella campestris subsp. bernardii (Quél.) L. Corbière 1929
  • Psalliota bernardii (Quél.) Quél. 1879
  • Psalliota ingrata F.H. Møller 1950[2].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnicy 5–15 cm, początkowo wypukły, później szeroko wypukły. Powierzchnia biała, początkowo naga, potem łuskowata i popękana, czasami brązowawa lub brązowa. Brzeg podwinięty[3].

Blaszki

Wolne, dość gęste, początkowo różowe, później brązowe, na koniec czekoladowobrązowe. Młode owocniki w całości okryte białą osłoną[3].

Trzon

Wysokość 5–9 cm, grubość 2,5–3,5 cm, mniej więcej walcowaty lub zwężający się do podstawy, nagi lub delikatnie szorstki. Pierścień biały, rozszerzający się na zewnątrz na górnej krawędzi[3].

Miąższ

Gruby, zwarty, białawy, po przekrojeniu zmieniający barwę na różowawą lub czerwonawą. Nie żółknie, nawet u podstawy. Zapach nieprzyjemny; przypominający solankę[3].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki o wymiarach 6–8 × 5–6 µm; szeroko elipsoidalne, gładkie, grubościenne, w KOH brązowe, z bladym, kontrastującym wyrostkiem wnęki. Podstawki 4-sterygmowe. Cheilocystydy 30–50 × 5–10 µm, cylindryczno-wygięte do maczugowatych, główkowatych lub nieco nieregularnie napęczniałych w kierunku wierzchołka, gładkie grubościenne, żółtawy do brązowego w KOH. Pleurocystyd brak. Strzępki w skórce o szerokości 2,5–10 µm, gładkie, szkliste do żółtawych w KOH[3].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Podano występowanie Agaricus bernardii w Ameryce Północnej, Europie, Azji i na Nowej Zelandii[4]. W wykazie wielkoowocnikowych podstawczaków Polski W. Wojewody z 2003 r. brak tego gatunku[5], ale jego stanowiska podano w późniejszych latach[6].

Naziemne grzyby saprotroficzne rosnące samotnie, w rozproszeniu lub gromadnie na wydmach i terenach w pobliżu wód przybrzeżnych i słonawych; także na trawnikach i terenach trawiastych wzdłuż poboczy dróg, zwłaszcza tam, gdzie zimą drogi są solone w celu usunięcia lodu. Owocniki pojawiają się latem i jesienią[3].

Przeprowadzone w Czechach badania wykazały, że gatunek ten ma zdolność do bioakumulacji srebra z gleby. Chociaż średnie stężenie srebra w glebie jest zwykle mniejsze niż 1 miligram na kilogram gleby, może być znacznie podwyższone w pobliżu obiektów przemysłowych, takich jak kopalnie i huty. Stężenie srebra w kapeluszach Agaricus bernardii osiągnęło poziom do 544 mg na kg suchej masy grzyba. W trzonie było dwukrotnie niższe[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-22] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-22] (ang.).
  3. a b c d e f Michael Kuo, Agaricus bernardi [online], MushroomExpert [dostęp 2022-11-22] (ang.).
  4. Występowanie Agaricus bernardii na świecie (mapa) [online] [dostęp 2022-11-22] (ang.).
  5. Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 32–38, ISBN 83-89648-09-1.
  6. Agaricus bernardii [online], gbif.org [dostęp 2023-12-03] (ang.).
  7. J. Borovička i inni, Bioaccumulation of silver in ectomycorrhizal and saprobic macrofungi from pristine and polluted areas, „The Science of the Total Environment”, 408 (13), 2010, s. 2733–44, DOI10.1016/j.scitotenv.2010.02.031, PMID20303145.