Adam Kraszewski
Adam Kraszewski (ur. w 1947 r. w Kobylcu)[1] – polski profesor nauk chemicznych specjalizujący się w chemii organicznej i bioorganicznej. Pracownik naukowy Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk[2].
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1947 |
| Profesor nauk chemicznych | |
| Specjalność: chemia organiczna i bioorganiczna | |
| Alma Mater | |
| Habilitacja |
1985 |
| Profesura |
1999 |
| Pracownik naukowy | |
| Instytut | |
| Stanowisko |
profesor zwyczajny |
| Okres zatrudn. |
od 1978 |
| Kierownik | |
| Zakład |
Zakład Chemii Kwasów Nukleinowych |
| Odznaczenia | |
 
| |
Ukończył studia na UAM w Poznaniu. Swoją karierę naukową związał z Instytutem Chemii Bioorganicznej PAN od początku jego istnienia[1][3][4]. Pracę doktorską wykonał pod kierunkiem prof. Macieja Wiewiórowskiego, stopień doktora uzyskał w Instytucie Chemii Organicznej PAN[1]. W latach 1977–1978 odbył staż podoktorski w City of Hope National Medical Center (Duarte, USA) w zespole prof. Keiichiego Itakury, biorąc udział w pracach związanych z pierwszą chemiczną syntezą aktywnego biologicznie ludzkiego genu, tj. genu insuliny i jego ekspresją w komórkach E. coli[1][3][5][6][4]. Wyniki te pozwoliły na wprowadzenie do lecznictwa insuliny ludzkiej uzyskanej metodami inżynierii genetycznej[7], co było bardzo dużym postępem w leczeniu cukrzycy[3][8]. Wcześniej bowiem ludzka insulina była niedostępna dla chorych[8]. Jego rozprawa habilitacyjna z 1983 r. zatytułowana była Chemiczna synteza genów struktury insuliny i próby ich zastosowań[9]. W 1999 uzyskał tytuł profesora nauk chemicznych[2]. W ICHB PAN kierował Laboratorium Syntezy DNA[10], Pracownią Analogów Nukleotydów i Oligonukleotydów[3][11], a następnie Zakładem Chemii Kwasów Nukleinowych[12], później został profesorem afiliowanym przy Zakładzie Chemii Komponentów Kwasów Nukleinowych[13]. Jest też kierownikiem Środowiskowego Studium Doktoranckiego ICHB PAN[14].
Jego badania dotyczą właściwości chemicznych, syntezy i struktury nukleotydów i oligonukleotydów oraz ich analogów[1]. Od lat 90. ściśle współpracuje z prof. Jackiem Stawińskim[15].
Był członkiem Komitetu Narodowego do spraw Współpracy z Naukową Radą Doradczą Akademii Europejskich (EASAC) PAN[2].
Nagrody i odznaczenia
edytujW 2000 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim[16], a w 2010 r. Krzyżem Oficerskim[17] Orderu Odrodzenia Polski. Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego przyznał mu wyróżnienie „Oscar Polskiej Pediatrii”[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Jacek Stawinski, Adam Kraszewski, How to get the most out of two phosphorus chemistries. Studies on H-phosphonates, „Accounts of Chemical Research”, 35 (11), 2002, s. 952–960, DOI: 10.1021/ar010049p, PMID: 12437320 (ang.).
- ↑ a b c Prof. dr hab. Adam Kraszewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-29].
- ↑ a b c d e Ewa Otto-Buczkowska, Historia jednego wynalazku [online], mojacukrzyca.pl [dostęp 2020-04-29].
- ↑ a b A. Kraszewski, Chemiczna Synteza Genu Insuliny Ludzkiej i jego Ekspresja w komórkach Escherichia coli, „Postepy Biochemii”, 25 (2), 1979, s. 257–258, ISSN 0032-5422, PMID: 388393 [dostęp 2020-04-29].
- ↑ R. Crea i inni, Chemical synthesis of genes for human insulin, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 75 (12), 1978, s. 5765–5769, DOI: 10.1073/pnas.75.12.5765, PMID: 282602, PMCID: PMC393054 (ang.).
- ↑ D.V. Goeddel i inni, Expression in Escherichia coli of chemically synthesized genes for human insulin, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 76 (1), 1979, s. 106–110, DOI: 10.1073/pnas.76.1.106, PMID: 85300, PMCID: PMC382885 (ang.).
- ↑ Robin Butler i inni, Use of the site-specific retargeting jump-in platform cell line to support biologic drug discovery, „Journal of Biomolecular Screening”, 20 (4), 2015, s. 528–535, DOI: 10.1177/1087057114562715, PMID: 25534831 (ang.).
- ↑ a b Michael Easterling, 40-year Anniversary of Landmark Paper that Led to Synthetic Insulin [online], City of Hope, 21 lutego 2019 [dostęp 2020-04-29].
- ↑ Adam Kraszewski, Chemiczna synteza genów struktury insuliny i próby ich zastosowań, Poznań: Zakład Chemii Bioorganicznej PAN, 1983.
- ↑ Laboratory of DNA Synthesis [online], ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 1996-11-06] (ang.).
- ↑ Pracownie [online], ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2004-10-26].
- ↑ Zakład Chemii Kwasów Nukleinowych [online], ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2017-07-14].
- ↑ Zakład Chemii Komponentów Kwasów Nukleinowych [online], ICHB PAN [dostęp 2021-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-21].
- ↑ Środowiskowe Studium Doktoranckie ICHB PAN. ICHB PAN. [dostęp 2021-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-10)].
- ↑ Publikacje współautorstwa Kraszewskiego & Stawińskiego [online], Google Scholar [dostęp 2020-04-29].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 sierpnia 2000 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2000 r. nr 33, poz. 682).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 marca 2010 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 564).