Adam Bielecki (wspinacz)
Adam Radosław Bielecki (ur. 12 maja 1983 w Tychach[1]) – polski taternik, alpinista, himalaista, pierwszy zimowy zdobywca ośmiotysięczników Gaszerbrum I (9 marca 2012) i Broad Peak (5 marca 2013) oraz zdobywca K2 (31 lipca 2012), Makalu (30 września 2011) i Gaszerbrum II (16 lipca 2018).
Adam Bielecki (2011) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie |
taternik, alpinista, himalaista, psycholog |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUkończył I Liceum Ogólnokształcące im. Leona Kruczkowskiego w Tychach oraz psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim[1]. Jego siostrą jest himalaistka Agnieszka Bielecka.
Jest członkiem Klubu Wysokogórskiego Kraków. Wspina się od 1996. Autor blisko 100 wejść wspinaczkowych w Tatrach i Alpach zarówno latem jak i zimą. Lider kilkudziesięciu wypraw w góry Azji, Afryki, Europy i obu Ameryk. Podróżnik[2].
W 2000 roku w wieku 17 lat jako najmłodszy na świecie dokonał samotnego wejścia w stylu alpejskim na Chan Tengri (7010 m n.p.m.).
30 września 2011 o 14:30 czasu lokalnego zdobył wraz z Arturem Hajzerem i Tomaszem Wolfartem bez używania tlenu piąty szczyt świata Makalu (8481 m n.p.m.)[3]. Był to pierwszy osiągniety ośmiotysięcznik Adama Bieleckiego. Zejściu ze szczytu towarzyszyły dramatyczne okoliczności i dwójka himalaistów (Maciej Stańczak i Tomasz Wolfart) doznała poważnych odmrożeń palców zakończonych amputacją[4].
9 marca 2012, około godziny 08:30 czasu lokalnego Adam Bielecki i Janusz Gołąb dokonali pierwszego zimowego wejścia na Gaszerbrum I (8068 m n.p.m.) w Karakorum, w Pakistanie[5][6], bijąc tym samym rekord wysokości osiągniętej przez człowieka zimą w Karakorum. Jest to 11. ośmiotysięcznik zdobyty zimą i drugi w Karakorum. Wejścia dokonano bez użycia tlenu, drogą chińską prowadzącą od strony północno-zachodniej. Była to wyprawa PZA w ramach programu Polski Himalaizm Zimowy 2010–2015 pod kierownictwem Artura Hajzera.
31 lipca 2012 Adam Bielecki zdobył drugi szczyt świata K2 (8611 m)[7]. W wyprawie uczestniczył, także Marcin Kaczkan, który przerwał atak szczytowy i pozostał w obozie III (7400 m n.p.m.) Wejście odbyło się bez użycia butli z tlenem. Jest to 10 wejście Polaka na K2[8].
5 marca 2013 roku Maciej Berbeka, Tomasz Kowalski, Adam Bielecki oraz Artur Małek dokonali pierwszego zimowego wejścia na Broad Peak (8047 m n.p.m.). Berbeka i Kowalski zaginęli podczas zejścia ze szczytu. Na zlecenie Polskiego Związku Alpinizmu został opracowany „Raport Zespołu Wypadkowego”[9]. Komisja uznała, że Bielecki i Małek poprzez nadanie własnego tempa i zostawienie partnerów bez kontaktu wzrokowego postąpili wbrew zasadom etyki w górach i wytycznym Polskiego Himalaizmu Zimowego. Wnioski zespołu wypadkowego wzbudziły kontrowersje i podzieliły środowisko wspinaczy. Sam Bielecki kwestionował końcowe oceny raportu PZA jako nieoparte na realiach wyprawy i niewynikające z obiektywnej analizy faktów[10].
Wiosną 2014, w ramach Kangchenjunga North Face Expedition 2014, Adam Bielecki, Denis Urubko, Alex Txikon, Artiom Braun i Dimitrij Siniew, mieli za zadanie zdobyć trzeci szczyt na świecie – Kanczendzongę (8586 m n.p.m.)[11]. W pierwszym ataku szczytowym 19 maja, cel osiągnął Denis Urubko. Alex zaczął schodzić z powodu odmrożeń, natomiast Artiom i Dimitrij, postanowili przejść na południową stronę i stamtąd zaatakować szczyt[12]. 25 maja, Adam rozpoczął samotny atak szczytowy. Dotarł do obozu I (5800 m n.p.m.), dzień później zdecydował o zakończeniu wyprawy, ze względu na zbyt intensywne opady śniegu[13].
27 grudnia 2015 Adam Bielecki wraz z Jackiem Czechem rozpoczęli wspinaczkę, której celem było zdobyć, niezdobyty dotąd zimą dziewiąty co do wysokości szczyt świata, Nanga Parbat (8126 m n.p.m.). Nawiązali współpracę z działającą w tamtym rejonie wyprawą Alexa Txikona, Alego Sadpary i Daniele'a Nardiego. 13 stycznia doszło do wypadku, Adam podczas poręczowania poleciał 80 metrów z wysokości 5800 m n.p.m., Daniele Nardi, asekurował Bieleckiego drugą liną. Pomimo długiego lotu skończyło się tylko poobijaną dłonią. Wyprawa Polaków została przerwana[14][15].
Na początku 2017 wyprawa Cho Oju Expedition 2017, której celem było zdobycie ośmiotysięcznika Czo Oju (8201 m n.p.m.), nowo wyznaczoną trasą, nie doszła do skutku, ze względu na niewydanie wizy Adamowi Bieleckiemu przez Chińczyków. Powodem było to, że Chińczycy nie wpuszczają do kraju tych, którzy przebywali w Pakistanie w ostatnich kilku latach (Adam wspinał się tam na przełomie 2015/2016). Drużyna złożona z Louisa Rousseau (Kanada), Felixa Berga (Niemcy) i Ricka Allena (Szkocja) nie poddała się i postanowili zdobyć ośmiotysięcznik Annapurnę (8091 m n.p.m.) północno-zachodnią ścianą. Pierwszym celem był jednak Tilicho Peak (7134 m n.p.m.), który został wybrany ze względu na wymaganą aklimatyzację potrzebną do zdobycia Annapurny[16]. Ze względu na brak prognoz umożliwiających bezpieczny atak szczytowy, zespół podjął decyzję o zakończeniu wyprawy Annapurna Polsped Expedition 2017[17].
27 stycznia 2018 roku, wspólnie z Denisem Urubką, Jarosławem Botorem i Piotrem Tomalą przerwali Narodową Zimową Wyprawę na K2 i wzięli udział w akcji ratowniczej na Nanga Parbat, która została zorganizowana, by pomóc schodzącym ze szczytu Élisabeth Revol i Tomaszowi Mackiewiczowi. Wspinając się wraz z Urubką, w godzinach nocnych, dotarł do Revol na ok. 6100 m n.p.m. Udało się sprowadzić ją do obozu. Dojście do Mackiewicza, z uwagi na ekstremalne warunki pogodowe, nie było możliwe[18][19]. Wyprawa na K2 zakończyła się niepowodzeniem[20][21].
16 lipca 2018 o 17:00 czasu lokalnego, Adam Bielecki wraz z Felixem Bergiem, zdobyli Gaszerbrum II. Wejścia dokonali zachodnią ścianą (prawdopodobnie drugie przejście)[22][23].
Ważniejsze przejścia
edytujTatry
edytuj- „Shangri-La” Osterva, VIII.
- „Szewska Pasja”, Młynarczyk VII
Norwegia
edytuj- „Juvsola” Rjukan. WI6[24]
Alpy
edytuj- „Colton-MacIntyre”. Grandess Jorasses ED , 1200m.[25]
- „Shmid route”. Matterhorn, TD , 1100m.[26]
- „Transylvania” Monte Cassale, VII, 1100m.[27]
- „Via Luna 85”, Placche Zebratta, 6c, 400m.
- “Rubenzahl” Kandersteg. WI6
Andy
edytuj- „Ruta Polaca”, Cerro Arenas. TD , 1000m. Pierwsze przejście[28]
- „La Perdida”, Cerro Arenas. ED-,900m. Pierwsze przejście
- „Original route” La Esfinge. 6c /7a, 800m.[29]
Zdobyte ośmiotysięczniki
edytuj- 2011 – Makalu
- 2012 – Gaszerbrum I (pierwsze wejście zimowe)
- 2012 – K2
- 2013 – Broad Peak (pierwsze wejście zimowe)
- 2018 – Gaszerbrum II (zachodnią ścianą)
Inne
edytujWielokrotny lider wypraw m.in. na Szczyt Lenina, Pobiedę Zachodnią, Demawend, Ararat, Kilimandżaro, Ruwenzori, Chimborazo, Cotopaxi, Aconcagua, Denali (McKinley), Dhampus Peak, El Cuerno oraz w Alpach łącznie na 17 czterotysięczników, w tym na Mont Blanc, Dufourspitze, Matterhorn[30].
20 sierpnia 2017 Adam Bielecki wraz, z Pawłem Migasem i Jackiem Czechem, wyruszył w Andy, w rejon Cajon del Maipo. W czasie wyprawy wyznaczyli nowe drogi m.in. „Ruta Polaca”. „Zacięcie Polaków” i „Tęsknota”[31]
W swojej książce Spod zamarzniętych powiek, którą napisał wraz z Dominikiem Szczepańskim, Bielecki opowiada o swoich wspinaczkowych doświadczeniach, wspomnieniach z himalajskich wypraw i nadludzkim wysiłku, którego wymagają ośmiotysięczniki[32].
W 2022 roku w filmie Broad Peak w rolę Bieleckiego wcielił się Dawid Ogrodnik[33].
Nagrody i odznaczenia
edytuj- 2000
- Adam Bielecki otrzymał nominację do nagrody „Kolosa” 2000 za samotne wejście na Chan-Tengri w Kazachstanie, jako wówczas najmłodszy w ogóle zdobywca szczytu[34].
- 2012
- W 2012 otrzymał nagrodę prezydenta miasta Tychy za dokonanie roku w kategorii Sport[35].
- W grudniu 2012 otrzymał Srebrną Odznakę Za Zasługi Dla Sportu nadaną przez Ministerstwo Sportu i Turystyki[30].
- Portal Explorersweb uznał wejście na Gaszerbrum I zimą 2012 dokonane przez Adama Bieleckiego i Janusza Gołąba za najważniejsze na świecie wydarzenie w dziedzinie eksploracji w 2012 roku[36].
- Nagroda główna w kategorii wyczyn roku w konkursie Travelery 2012 magazynu National Geographic[37].
- 2017
- Nagroda publiczności na Festiwalu Górskim w Lądku Zdroju dla książki „Spod zamarzniętych powiek” w 2017 roku[38].
- Książka „Spod Zamarzniętych powiek” Najlepszą Książką Górską 2017 roku w plebiscycie „Sportowa książka roku 2017”[39].
- 2018
- W 2018 otrzymał Nagrodę British Alpine Club The Spirit of Mountaineering Commendation[40] dla Krzysztofa Wielickiego, Adama Bieleckiego, Denisa Urubko, Piotra Tomali i Jarosława Botora za akcje ratunkową na Nanga Parbat zimą 2018.
- Został Laureatem plebiscytu Ludzie Roku 2017 Czytelników Gazety Wyborczej w kategorii sport wraz z Denisem Urobko, Piotrem Tomalą i Jarosławem Botorem[41].
- W 2018 został wyróżniony Złotą Odznaką Honorową za zasługi dla województwa śląskiego przyznana przez sejmik województwa śląskiego[42].
- Przyznano mu Nagrodę „Wyczyn Roku” przyznana w plebiscycie Przeglądu Sportowego i Polsatu za akcję ratunkową na Nanga Parbat zimą 2018[43].
- Zajął 4 miejsce w plebiscycie „Ikona Sportu 2018” wraz z Denisem Urubko[44].
- Otrzymał Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tychy przyznany w 2018[45].
- 2019
- W 2019 wyróżniony Nagrodą Davida A. Sowlesa przyznana przez American Alpine Club za akcję ratunkową na Nanga Parbat zimą 2018, wraz z Denisem Urubko, Piotrem Tomalą i Jarosławem Botorem[46].
- W 2019 dostał National Geographic Adventurers of the Year, wraz z Denisem Urubko[47].
- W czerwcu 2019 został udekorowany przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, przyznanym za wybitne zasługi dla rozwoju sportów wysokogórskich, za promowanie imienia Polski w świecie[48][49].
- Dekretem prezydenta Francji Emmanuela Macrona z 11 marca 2019 został odznaczony Legią Honorową V Klasy, co ogłoszono 21 czerwca 2019, zaś dekoracja odbyła się 21 września 2019 na XXIV Festiwalu Górskim w Lądku Zdroju[50].
- W listopadzie 2019 otrzymał Medal Miasta Grenoble (Médaille de la Ville de Grenoble)[51].
- 2021
- Wraz z Jarosławem Botorem, Piotrem Tomalą i Denisem Urubko otrzymał Europejski Dyplom Fair Play[52]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ewa Strzoda: Marzenie każdego wspinacza. tychy.pl, 2012-12-25. [dostęp 2012-12-25]. (pol.).
- ↑ Adam Bielecki. drytooling.com.pl. [dostęp 2012-03-12].
- ↑ PAP: Zakończyła się akcja ratownicza pod Makalu. Himalaiści w bazie. gazeta.org, 2011-10-04. [dostęp 2012-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-14)].
- ↑ Relacja z ataku na Makalu. wspinanie.pl. [dostęp 2012-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-16)].
- ↑ Wielki sukces polskich himalaistów – Gasherbrum (8068 m n.p.m.) po raz pierwszy zdobyty zimą. polskihimalaizmzimowy.pl. [dostęp 2012-03-11].
- ↑ Relacja ze zdobycia szczytu Gasherbrum: opis ataku szczytowego (11 marca 2012). polskihimalaizmzimowy.pl. [dostęp 2012-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Adam Bielecki zdobył szczyt K2. rp.pl, 2012-07-31. [dostęp 2012-07-31]. (pol.).
- ↑ Adam Bielecki na K2: opis ataku szczytowego, „Off.sport.pl” [dostęp 2018-02-06] (pol.).
- ↑ RAPORT Zespołu ds. zbadania okoliczności i przyczyn wypadku podczas zimowej wyprawy na Broad Peak 2013 r.. [dostęp 2018-01-29].
- ↑ Piotr Turkot, “Ocena moralna martwych jest nieludzka, a ocena moralna żywych jest ok?” – Adam Bielecki o raporcie i wydarzeniach na Broad Peak, 27 września 2013. [dostęp 2018-01-29].
- ↑ Wyprawa na Kanczendzongę – Adam rezygnuje. Koniec wyprawy [online] [dostęp 2018-02-06] (pol.).
- ↑ Wyprawa Kanczendzonga 2014: Adam Bielecki wraca: sypie śnieg, wracam do bazy, „Dziennikzachodni.pl” [dostęp 2018-02-06] (pol.).
- ↑ Kanczendzonga: Bielecki rezygnuje. Niestety, Góra ostatecznie powiedziała „nie”, „PolskieRadio.pl” [dostęp 2018-02-06] .
- ↑ Adam Bielecki i Jacek Czech o wyprawie na Nanga Parbat: nie wystarczy pomalować cztery kominy i jechać, „PolskieRadio.pl” [dostęp 2018-02-06] .
- ↑ Adam Bielecki rezygnuje ze zdobywania Nanga Parbat, „Off.sport.pl” [dostęp 2018-02-06] (pol.).
- ↑ Nowa droga na Czo Oju musi poczekać. Przymusowa zmiana planów Adama Bieleckiego, „PolskieRadio.pl” [dostęp 2018-02-06] .
- ↑ Adam Bielecki wraca z wyprawy na Annapurnę – Górsko, „Górsko”, 27 maja 2017 [dostęp 2018-02-06] (pol.).
- ↑ Podjęcie akcji ratunkowej po Tomka Mackiewicza niemożliwe. wspinanie.pl, 28 stycznia 2018. [dostęp 2018-01-28].
- ↑ Nanga Parbat, Elisabeth Revol reached by Adam Bielecki and Denis Urubko. planetmountain.com, 27 stycznia 2018. [dostęp 2018-01-28]. (ang.).
- ↑ Adam Bielecki [online], pl-pl.facebook.com [dostęp 2018-08-09] (pol.).
- ↑ Polska wyprawa na K2 zakończyła się niepowodzeniem. [dostęp 2019-02-18]. (pol.).
- ↑ Agnieszka Pastor: Adam Bielecki na szczycie ośmiotysięcznika. Zobaczcie zdjęcia!. Silesion.pl. [dostęp 2019-02-18]. (pol.).
- ↑ Adam Bielecki. facebook.com. [dostęp 2018-08-09]. (pol.).
- ↑ http://pza.org.pl/wp-content/uploads/2017/05/Rjukan-zimowe-zgrupowanie-PHZ.pdf
- ↑ Jacek Czech i Adam Bielecki północną ścianą Grandes Jorasses [aktualizacja] [online] [dostęp 2019-05-07] (pol.).
- ↑ W. Skale » Blog Archive » Matterhorn-zima 2015 pisze, Bielecki, Czech i Tekieli drogą Schmidów na Matterhorn [online] [dostęp 2019-05-07] (pol.).
- ↑ Transylvania OS (VII, 1100 m) w czasie 6,5 godz – Jacek Czech o wspinaniu w Dol. Sarca [online] [dostęp 2019-05-07] (pol.).
- ↑ “Ruta Polaca” – Bielecki, Czech i Migas wytyczają nową drogę w Chile [online] [dostęp 2019-05-07] (pol.).
- ↑ Jacek Czech , PERU – Andy – Cordyliera Blanca [online], Klub Wysokogórski Krakow [dostęp 2019-05-07] (pol.).
- ↑ a b Adam Bielecki – Drytooling.com.pl [online], drytooling.com.pl [dostęp 2017-11-15] (pol.).
- ↑ Bartłomiej Klimas , Andy zimowo – Cajon del Maipo, „Klub Wysokogórski Krakow” [dostęp 2018-02-06] (pol.).
- ↑ Na dachu świata – książki o himalaistach, których warto znać – Aktualności – [online], virtualo.pl [dostęp 2018-02-05] (pol.).
- ↑ Broad Peak w bazie filmpolski.pl
- ↑ Laureaci Kolosów: oficjalny serwis Kolosów. kolosy.org. [dostęp 2012-03-12].
- ↑ Nagrody Prezydenta wręczone. andrzejdziuba.pl, 2012-05-07. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ ExplorersWeb: Zdobycie Gasherbruma przez Polaków wydarzeniem roku 2012 [online], SportoweFakty.pl, 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03] .
- ↑ r, TRAVELERY 2012 wręczone! [online], www.national-geographic.pl [dostęp 2019-03-18] (pol.).
- ↑ KSIĄŻKA GÓRSKA ROKU 2017 – WERDYKT [online], XXIV Festiwal Górski [dostęp 2019-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-03] (pol.).
- ↑ Sportowa Książka Roku 2017 | Książki sportowe [online], Sportowa Książka Roku, 15 lutego 2018 [dostęp 2019-03-18] (pol.).
- ↑ Spirit of Mountaineering Commendation [online], www.alpine-club.org.uk [dostęp 2019-03-18] .
- ↑ Czytelnicy Gazety Wyborczej wybrali Ludzi Roku: Owsiak, Obywatele RP, symboliczny polski sędzia [online], Media2.pl [dostęp 2019-03-18] (pol.).
- ↑ Nagrodzono „Marką Śląskie” – Województwo Śląskie [online], www.slaskie.pl [dostęp 2019-03-18] .
- ↑ Janusz Szmit , Gala i Bal Mistrzów Sportu 2019 [ZDJĘCIA] [WYNIKI] Bartosz Kurek najlepszym sportowcem Polski 2018 roku. Plebiscyt Przeglądu Sportowego [online], polskatimes.pl, 31 stycznia 2019 [dostęp 2019-03-18] (pol.).
- ↑ Ikona Sportu 2018 ? Adam Bielecki i Denis Urubko [online], Sport.pl [dostęp 2019-03-18] (pol.).
- ↑ Adam Bielecki – Honorowy Obywatel Miasta Tychy. – Tychy News [online] [dostęp 2019-03-18] (pol.).
- ↑ Adam Bielecki, Denis Urubko, Jarosław Botor i Piotr Tomala z nagrodą imienia Davida A. Sowlesa [online], Onet Sport, 18 stycznia 2019 [dostęp 2019-03-18] (pol.).
- ↑ Meet the super climbers who came to the rescue on the 'Killer Mountain' [online], Exploration & Adventure, 27 lutego 2019 [dostęp 2019-03-18] .
- ↑ M.P. z 2019 r. poz. 804 – pkt 1.
- ↑ Odznaczenia dla uczestników akcji ratunkowej na Nanga Parbat. prezydent.pl, 10 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-10].
- ↑ Przemysław Bollin , XXIV Festiwal Górski, Gala Złotych Czekanów 2019. Ambasador Francji Pierre Lévy: Wasze bohaterstwo odbiło się szerokim echem na cały świat [RELACJA] [online], 2019 .
- ↑ Twitter. Informacja na oficjalnym koncie miasta Grenoble. twitter.com, 8 listopada 2019. [dostęp 2019-11-13].
- ↑ Europejski Dyplom Fair Play dla Bieleckiego, Botora, Tomali i Urubki. Leszek Cichy nagrodzony za całokształt [online] [dostęp 2022-02-28] (pol.).