1653
rok kalendarzowy w XVII wieku
Rządzący państwami w 1653
Wydarzenia w Polsce
edytuj- 24 lutego – rozpoczęcie sejmu w Brześciu Litewskim (przeniesiony z Korony z powodu zarazy)[1].
- 7 kwietnia – zakończenie sejmu w Brześciu Litewskim[1][2].
- 19 maja – wraz ze śmiercią księżnej Elżbiety Lukrecji, wygasła cieszyńska linia Piastów[3].
- 12 sierpnia – wyruszenie wojsk polskich ze Lwowa pod dowództwem króla Jana Kazimierza przeciwko Chmielnickiemu[4]
- grudzień – oblężenie polskiego obozu i bitwa pod Żwańcem[5].
- 16 grudnia – została zawarta polsko-tatarska ugoda żwaniecka zaakceptowana następnie przez Kozaków, kończąca oblężenie polskiego obozu pod Żwańcem, w czasie powstania Chmielnickiego[5].
Wydarzenia na świecie
edytuj- 2 lutego – Nowy Amsterdam (późniejszy Nowy Jork) otrzymał prawa miejskie.
- 10-12 marca – I wojna angielsko-holenderska: stoczono bitwę morską pod Portland.
- 14 marca – I wojna angielsko-holenderska: zwycięstwo floty holenderskiej w bitwie pod Livorno.
- 16 marca – w Anglii rozwiązał się Długi Parlament.
- Kwiecień – w wyniku spisku nowym władcą Mołdawii został Stefan Gheorglie.
- 20 kwietnia – Oliver Cromwell rozwiązał Długi Parlament i powołał tzw. Mały Parlament. Rozpoczęła się dyktatura Olivera Cromwella.
- Maj – zawarty został sojusz pomiędzy Rzecząpospolitą, Siedmiogrodem oraz hospodarstwami wołoskim i mołdawskim.
- 1 maja – zwycięstwo wojsk kozacko-tatarskich nad mołdawskimi w bitwie pod Popricani.
- 22 maja – w trakcie wojny o tron mołdawski stoczono bitwę pod Focșani.
- 26 maja – zwycięstwo wojsk kozacko-mołdawskich nad wołoskimi w bitwie nad rzeką Teleżyną.
- 27 maja:
- wojska wołosko-siedmiogrodzkie pokonały wojska kozackie w bitwie pod Fintą nad rzeką Lalomitą.
- w Tournai odkryto grób panującego w V wieku króla Franków Childeryka I z dynastii Merowingów; znaleziono tam też 300 złotych pszczół - którego to owada Napoleon, zainteresowany skarbem Childeryka, umieścił 150 lat później w herbie Cesarstwa.
- 31 maja:
- Ferdynand IV został wybrany na króla Niemiec.
- papież Innocenty X ogłosił bullę Cum occasione potępiającą tezy jansenistyczne, zawarte w dziele Augustinus Corneliusa Jansena.
- 3 czerwca – powstanie chłopskie w Szwajcarii: klęska powstańców w bitwie pod Wohlenschwil.
- 12-13 czerwca – I wojna angielsko-holenderska: stoczono bitwę morską na płyciźnie Gabbard.
- 8-10 sierpnia – I wojna angielsko-holenderska: stoczono bitwę morską pod Scheveningen.
- 9 września – Suczawa poddała się wojskom koalicji polsko-siedmiogrodzko-wołosko-mołdawskiej.
- Październik – rosyjski sobór ziemski podjął uchwałę o włączeniu Ukrainy do Rosji i wypowiedział wojnę Rzeczypospolitej.
- 16 grudnia – Oliver Cromwell został Lordem Protektorem Anglii, Szkocji i Irlandii.
Urodzili się
edytuj- 17 lutego – Arcangelo Corelli, włoski kompozytor baroku (zm. 1713)
- 1 marca – Pacyfik z San Severino, włoski franciszkanin, święty katolicki (zm. 1721)
- 31 maja – Eleonora Habsburg, królowa polska, żona króla Polski Michała Korybuta Wiśniowieckiego (zm. 1697)
- 1 września – Johann Pachelbel, niemiecki kompozytor baroku (zm. 1706)
- 14 października – Maria Poussepin, francuska zakonnica, założycielka Sióstr Miłosierdzia Dominikanek od Ofiarowania NMP, błogosławiona katolicka (zm. 1744)
Zmarli
edytuj- 23 marca – Jan van Galen, oficer holenderskiej marynarki wojennej (ur. 1604)
- 10 lipca – Gabriel Naudé, francuski bibliotekarz i bibliograf (ur. 1600)
- data dzienna nieznana:
- Zygmunt Grudziński, wojewoda inowrocławski i kaliski (ur. 1572)
- Adam Kisiel, prawosławny wojewoda kijowski i bracławski (ur. 1600)
- Szymon Okolski, polski historyk, teolog i heraldyk (ur. 1580)
- Adam Aleksander Sanguszko, kasztelan kijowski, wojewoda podolski i wołyński, starosta włodzimierski
- Joanna Barbara Zamoyska, żona Aleksandra Koniecpolskiego
Święta ruchome
edytuj- Tłusty czwartek: 20 lutego
- Ostatki: 25 lutego
- Popielec: 26 lutego
- Niedziela Palmowa: 6 kwietnia
- Wielki Czwartek: 10 kwietnia
- Wielki Piątek: 11 kwietnia
- Wielka Sobota: 12 kwietnia
- Wielkanoc: 13 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 14 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 22 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 1 czerwca
- Boże Ciało: 12 czerwca
Przypisy
edytuj- ↑ a b 550 lecie Parlamentaryzmu Polskiego [online], www.dziejesejmu.pl [dostęp 2021-10-21].
- ↑ T. Ciesielski, Sejm brzeski 1653 r. Studium z dziejów Rzeczypospolitej w latach 1652–1653, Toruń 2003, s. 123–230.
- ↑ J. Spyra: Okres Piastowski. www.cieszyn.pl. [dostęp 2017-11-07]. (pol.).
- ↑ Tomasz Ciesielski, Kampania żwaniecka 1653 r., [w:] Studia i materiały do historii wojskowości, t. XLI, Białystok 2004, s. 36.
- ↑ a b Żwaniec – 1653 – wymuszona ugoda [online], www.wilanow-palac.pl [dostęp 2021-10-21].
