1533
rok kalendarzowy w XVI wieku
Rządzący państwami w 1533
Wydarzenia w Polsce
edytuj- 20 stycznia-12 lutego – w Piotrkowie obradował sejm[1].
- 8 czerwca – poświęcono Kaplicę Zygmuntowską na Wawelu. Kaplica Zygmuntowska została ukończona według projektu Bartłomieja Berrecciego.
- Pokój wieczysty z Turcją. Pierwszy układ państwa chrześcijańskiego z Imperium Osmańskim, drugim było porozumienie francusko-tureckie z 1535 r.
Wydarzenia na świecie
edytuj- 25 stycznia – król Anglii Henryk VIII potajemnie poślubił Annę Boleyn.
- 30 marca – Thomas Cranmer został arcybiskupem Canterbury.
- 23 maja – małżeństwo króla Henryka VIII z Katarzyną Aragońską zostało anulowane przez Arcybiskupa Canterbury Thomasa Cranmera. Jednak ponieważ wcześniej papież Klemens VII odrzucił petycję Henryka VIII o rozwód, Katarzyna Aragońska uważała się za jego żonę aż do śmierci.
- 1 czerwca – Thomas Cranmer koronował Annę Boleyn na królową Anglii.
- 22 czerwca – Ferdynand I Habsburg i Sulejman Wspaniały zawarli układ w sprawie podziału władzy na Węgrzech.
- 11 lipca – Klemens VII ekskomunikował Henryka VIII w odpowiedzi na unieważnienie jego ślubu z Katarzyną Aragońską.
- 14 października – powstanie we Fryzji: I bitwa pod Jemgum.
- 28 października – późniejszy król Francji Henryk II Walezjusz ożenił się w Marsylii z Katarzyną Medycejską.
- 15 listopada – Francisco Pizarro w imieniu króla Hiszpanii ostatecznie złamał potęgę państwa Inków, zajmując ich stolicę Cuzco oraz zabijając ich ostatniego króla Atahualpę.
- 4 grudnia – moskiewski tron wielkoksiążęcy przypadł trzyletniemu Iwanowi – pierworodnemu synowi zmarłego nocą z 3 na 4 grudnia Wasyla III; regencję objęła wdowa, Helena Glińska, zaś pieczę nad nią i jej synami miał sprawować stryj, Michał Gliński.
- Założenie Sanktuarium Matki Bożej z Guadalupe w Meksyku.
- Poglądy, jakie Mikołaj Kopernik wyłożył w rękopisie „De revolutionibus orbium coelestium”, zreferowane zostały papieżowi Klemensowi VII.
Urodzili się
edytuj- 28 lutego – Michel de Montaigne, francuski polityk i pisarz, filozof-humanista (zm. 1592)
- 1 maja – Katarzyna z Palmy, hiszpańska augustianka, wizjonerka, święta katolicka (zm. 1574)
- 25 lipca – Alfons Rodríguez, hiszpański jezuita, mistyk, święty katolicki (zm. 1617)
- 7 września – Elżbieta I Tudor, królowa Anglii (zm. 1603)
- 15 września – Katarzyna Habsburżanka, trzecia żona Zygmunta II Augusta (zm. 1572)
- 27 września – Stefan Batory, książę Siedmiogrodu i król Polski (zm. 1586)
- 3 października - Adolf Bertram, niemiecki duchowny katolicki, arcybiskup metropolita wrocławski, kardynał (zm. 1945)
- 22 listopada – Alfons II, książę Ferrary i Modeny (zm. 1597)
- 13 grudnia – Eryk XIV Waza, król Szwecji (zm. 1577)
- data dzienna nieznana:
- Jakub Kisai, japoński jezuita, męczennik z Nagasaki, święty katolicki (zm. 1597)
Zmarli
edytuj- 31 stycznia – Ludwika Albertoni, włoska tercjarka franciszkańska, błogosławiona katolicka (ur. 1473)
- 10 kwietnia – Fryderyk I Oldenburg, król Danii i Norwegii (ur. 1471)
- 6 lipca – Ludovico Ariosto, włoski poeta (ur. 1474)
- 26 lipca – Atahualpa, król Inków (ur. 1497)
- 13 listopada – Challcuchima, inkaski dowódca wojskowy
- Jesienią – Wit Stwosz (Veit Stoß, Veit Stoss), rzeźbiarz, grafik i malarz, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli późnego gotyku w rzeźbie (ur. ok. 1448)
- 4 grudnia – Wasyl III, wielki książę moskiewski (ur. 1479)
- data dzienna nieznana:
- Abraham Judaeus Bohemus, żydowski bankier
Przypisy
edytuj- ↑ Posłowie ziemscy koronni 1493-1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 81
