Škofja Loka

miasto w Słowenii

Škofja Lokamiasto w zachodniej Słowenii, siedziba gminy Škofja Loka. W 2018 roku liczyło 11 611 mieszkańców[1]. Ośrodek przemysłu spożywczego.

Škofja Loka
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Słowenia

Gmina

Škofja Loka

Populacja (2023)
• liczba ludności


11 797[1]

Nr kierunkowy

01

Kod pocztowy

4220

Tablice rejestracyjne

KR

Położenie na mapie Słowenii
Mapa konturowa Słowenii, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Škofja Loka”
Ziemia46°10′01,99″N 14°18′10,94″E/46,167219 14,303039
Strona internetowa

Historia

edytuj

Średniowiecze

edytuj

Historia Škofja Loka sięga roku 973, kiedy cesarz Otton II (1184–1220) przekazał terytorium Loško biskupowi Freisingowi, Abrahamowi jako lenno. Teren ten nie odpowiada dzisiejszej Škofji Loka, lecz Starej Loka. Biskupi ustanowili to miejsce jako swoje administracyjne i gospodarcze centrum, ze względu na strategiczne położenie[2][3].

W XI lub XII wieku cesarz Otton III przyznał biskupom prawo do bicia monety i pobierania opłat. Škofja Loka po raz pierwszy była wspomniana jako miasto targowe w 1248 roku, a prawa miejskie otrzymała w 1274 roku[2].

W średniowieczu kwitły w mieście rzemiosło i handel. Pod Kamnitim mostem młyn jest wspominany już w 1309 roku. Było wielu kowali, szewców, krawców, piekarzy i innych. W 1673 roku w mieście było 95 rzemieślników z wieloma pomocnikami. Byli zorganizowani w gildiach rzemieślniczych, które osiągnęły szczyt w XVII wieku. Kwitł handel żelazem, tkaninami i sitami.

 
Most Kapucyński

Zapisy historyczne mówią, że w XIV wieku Škofja Loka była otoczona murami z pięcioma wieżami obronnymi i pięcioma bramami miejskimi. Posiadała autonomię miejską. W 1457 roku do miasta wtargnął Jan Vitovec, dowódca wojskowy hrabiów celjskich i spalił miasto. W 1476 roku miasto zostało zaatakowane przez Turków. Często nawiedzała go zaraza. W 1511 roku zostało zniszczone przez trzęsienie ziemi w Idriji. Wówczas biskup Filip, feudalny właściciel ziemi, odbudował miasto, a niektóre budynki przetrwały do dziś, choć Wieża Górna pozostała w ruinie[3].

Era nowożytna

edytuj

Niszczycielskie dla miasta były pożary w latach 1660 i 1698. W 1789 roku rozebrano mury i zlikwidowano bramy miejskie.

W 1803 roku Škofja Loka została przyłączona do austriackiego księstwa Karyntii. Škofja Loka była pierwszym miastem w Karyntii, w którym zainstalowano elektryczne oświetlenie. W 1894 roku na rzece Sora w Škofji Loce zaczęła działać elektrownia wodna działająca na potrzeby fabryki kapeluszy. Nadwyżki energii zostały wykorzystane do uruchomienia w mieście pierwszej na tym terenie sieci elektrycznej[4].

Druga wojna światowa

edytuj

Podczas drugiej wojny światowej Škofja Loka została najpierw zajęta przez siły włoskie (13 kwietnia 1941r.), a następnie zastąpione przez armię niemiecką 17 kwietnia. Pierwszych mieszkańców miasta Gestapo aresztowało już 6 maja 1941 roku, a w kolejnych tygodniach 26 rodzin zostało wysiedlonych do Serbii. Partyzanci wyzwolili miasto 9 maja 1945 roku[3].

Po 1945 roku

edytuj

Miasto przejęło zamek Loka w 1959 roku. Škofja Loka ma jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych centrów miejskich w Słowenii, a miasto zostało wpisane na listę zabytków kultury w 1987 roku[5].

 
Zamek i fragment murów obronnych w Skofja Loka

Herb miasta ma formę tarczy.  Na zielonym tle na czarnym podłożu stoi złoty zamek z główną wieżą i dwiema bocznymi o stożkowatym dachu. W drzwiach znajduje się głowa czarnoskórego mężczyzny ze złotym kolczykiem i czerwoną koroną, ustami i kołnierzem.

Z wizerunkiem czarnoskórego mężczyzny wiąże się legenda. Według legendy jeden z panów ziemskich z Freising, Abraham, udał się do pobliskiej doliny, gdzie został zaatakowany przez niedźwiedzia. Czarnoskóry mężczyzna, będący jego poddanym, uratował go przez dzikim zwierzęciem i zabił go strzałą. W podziękowaniu biskup obiecał, że uczyni go sławnym, "że będzie pamiętany przez wiele pokoleń". Jego wizerunek z koroną stał się symbolem diecezji Freising, a w konsekwencji także miasta Škofja Loka[6].

Zabytki

edytuj

Ludzie urodzeni w Škofjej Loce

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Škofjej Loce.

Współpraca

edytuj

Miejscowości partnerskie:

Przypisy

edytuj
  1. a b Prebivalci po spolu, občine in naselja, Slovenija, 1. januar 2018. Statistični urad Republike Slovenije. [dostęp 2019-04-06]. (słoweń.).
  2. a b REPUBLIKA SLOVENIJA STATISTIČNI URAD, NASELJE ŠKOFJA LOKA [online], www.skofjaloka.si [dostęp 2023-07-18] (słoweń.).
  3. a b c O začetkih Škofje Loke [online], Loški muzej Škofja Loka [dostęp 2023-07-18] (słoweń.).
  4. Marko Hočevar i inni, The Status Quo and Future of Hydropower in Slovenia, „Energies”, 15 (19), 2022, s. 6977, DOI10.3390/en15196977, ISSN 1996-1073 [dostęp 2023-07-19] (ang.).
  5. Register nepremične kulturne dediščine [online], giskd2s.situla.org [dostęp 2023-07-18].
  6. E-občina, Simboli občine - skofjaloka.si [online], www.skofjaloka.si [dostęp 2023-07-18] (słoweń.).