Wikipedia

Świadkowie Jehowy w Szwecji

chrześcijańska społeczność religijna w Szwecji

Świadkowie Jehowy w Szwecji – społeczność wyznaniowa w Szwecji, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2023 roku 22 454 głosicieli[a], należących do 280 zborów[1][b] (w tym ponad 90 obcojęzycznych). Na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej w 2023 roku zgromadziło się 33 899 osób[2][c]. Działalność miejscowych głosicieli koordynuje Skandynawskie Biuro Oddziału w Danii[3]. Świadkowie Jehowy w Szwecji posiadają 5 Sal Zgromadzeń.

Świadkowie Jehowy w Szwecji
ilustracja
Państwo

 Szwecja

Liczebność
(2023)

22 454

% ludności kraju
(2023)

0,22%

Liczba zborów
(2023)

280

Rozpoczęcie działalności

1884

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Mapa konturowa Szwecji
Niektóre miejscowości w Szwecji, w których znajdują się Sale Zgromadzeń Świadków Jehowy oraz zaznaczone na niebiesko dawne Biuro Oddziału

Historia

edytuj

Początki

edytuj
 
„Strażnica Syjońska” w języku szwedzkim, (listopad 1904)

W roku 1883 wydano w języku szwedzkim pierwszy pojedynczy numer czasopisma „Strażnica” w formie broszury, który przetłumaczył Charles Seagrin, szwedzki ewangelista mieszkający w Stanach Zjednoczonych[4][5]. Broszury i próbny numer czasopisma docierały do Szwecji ze Stanów Zjednoczonych. W roku 1884 Sophus Winter, Amerykanin duńskiego pochodzenia, rozpowszechniał publikacje biblijne w Danii oraz później także w Szwecji. Wkrótce też przyłączyli się do niego inni. W 1899 roku w stolicy Szwecji urządzano regularne zebrania religijne.

 
W 1914 roku rozpoczęto wyświetlanie Fotodramy stworzenia we wszystkich szwedzkich miastach

W roku 1900 powstała grupa w Malmö. Rok później w stolicy otwarto biuro[6]. W dniach od 20 do 27 czerwca 1901 roku w mieście Uppsala w pierwszym zgromadzeniu zorganizowanym w Szwecji uczestniczyło 150 osób. W maju 1903 roku przemówienia C.T. Russella w Sztokholmie wysłuchało 250 osób. Od końca 1902 fragmenty „Strażnicy” ukazywały się w piśmie „I Morgonväkten” wydawanym przez Augusta Lundborga, byłego kapitana Armii Zbawienia. Dzięki jego staraniom od stycznia 1904 „Strażnica” zaczęła ukazywać się regularnie.

Wkrótce powstała grupa wyznawców, która pomagała w działalności w Norwegii, a w 1906 roku również w Finlandii. W tym samym roku kraj odwiedził Charles Taze Russell. W 1907 roku biuro przeniesiono do Örebro. Rok później w Göteborgu powstała następna duża grupa wyznawców. W roku 1909 w Örebro C.T. Russell wygłosił przemówienie do przeszło 300 osób. Szwecję odwiedził ponownie w 1912 roku. W 1913 roku Szwecję odwiedził Joseph Franklin Rutherford.

We wrześniu 1914 roku rozpoczęto wyświetlanie Fotodramy stworzenia we wszystkich miastach kraju. W 1919 roku w Örebro zorganizowano zgromadzenie krajowe, a sześć lat później już dla 500 współwyznawców z całej Skandynawii.

W latach 20. XX wieku w Göteborgu przemawiał J.F. Rutherford, który w 1927 roku przemierzył samochodem kraj, odwiedzając wszystkie grupy wyznawców. W maju 1925 roku w Örebro odbył się kongres z udziałem przeszło 500 osób, w tym z delegacjami z całej Skandynawii[7]. W 1925 roku zanotowano liczbę 250 wyznawców. Nadzór nad działalnością i biurem w Sztokholmie sprawowało od 1925 roku duńskie Biuro Północnoeuropejskie Towarzystwa Strażnica w Kopenhadze. We wrześniu 1926 roku ponownie lokalne biuro przeniesiono do stolicy Szwecji[6].

W roku 1930 działalność kaznodziejską w Szwecji prowadziło ponad 1000 głosicieli, a w roku 1940 ponad 1500. Działalność Świadków Jehowy w Szwecji nadzorował wówczas Johan H. Eneroth (1893–1982)[8]. W okresie II wojny światowej ze względu na neutralność polityczną i wynikającą z niej odmowę pełnienia służby wojskowej członkowie wyznania byli osadzani w więzieniach[9].

Powojenny rozwój działalności

edytuj

W roku 1945 w działalności kaznodziejskiej brało udział 2867 głosicieli. W tym też roku z wizytą przyjechali Nathan H. Knorr oraz Milton G. Henschel[10][11]. W roku 1951 i 1952 odwiedzili Szwecję ponownie. W 1947 roku utworzono pierwszy okręg, który zasięgiem obejmował cały kraj. Jego pierwszym nadzorcą był Jack Pramberg, Szwed, absolwent Szkoły Gilead[8]. W tym samym roku liczba głosicieli przekroczyła 3000, a w 1951 roku ponad 5100. W roku 1952 Bibel- och Traktatsällskapet Vakttornet (Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe) zostało prawnie zarejestrowane, a 23 lipca 1954 zarejestrowano spółkę wydawniczą Vakttornets förlags- och tryckeriaktiebolag. 31 marca 1954 roku Biuro Oddziału przeniesiono do Jakobsberga[6].

W 1963 roku liczba głosicieli przekroczyła 10 000. W tym też roku Szwecja była jednym z miejsc międzynarodowego kongresu okołoziemskiego pod hasłem „Wiecznotrwała dobra nowina” – grupa 583 delegatów z 27 państw przenosiła się do 27 wytypowanych miast kongresowych na całym świecie. Uczestniczyło w nim 25 160 osób[12][13]. W maju 1966 roku władze zezwoliły na zwalnianie Świadków Jehowy z obowiązku pełnienia służby wojskowej.

W 1970 roku z wizytą w Szwecji przebywał Milton G. Henschel. Od lat 70. powstały pierwsze zbory obcojęzyczne (grecko-, fińsko-, hiszpańsko-, włosko-, portugalsko-, angielsko-, francusko-, lapońsko-, serbsko-chorwacko-, rosyjsko-, polsko-, arabsko-, turecko- i rumuńskojęzyczne oraz szwedzkiego j. migowego). W roku 1975 zanotowano liczbę 16 013 głosicieli. W lipcu 1978 roku w Stockholmsmässan w Sztokholmie odbył się kongres „Zwycięska wiara”. Program przedstawiano w języku szwedzkim, norweskim, a częściowo także w hiszpańskim, portugalskim i włoskim. Liczba obecnych wyniosła 25 338 osób.

W 1980 roku otwarto nowe Biuro Oddziału wraz z drukarnią w Arbodze. Uroczystości tej przewodniczył prezes Towarzystwa Strażnica, Frederick W. Franz. W Biurze Oddziału pracowało ponad 80 osób[8]. Od roku 1986 do 1994 wzniesiono metodą szybkościową (w ciągu weekendu) 44 Sale Królestwa, a 11 rozbudowano lub wyremontowano. W 1986 roku zanotowano liczbę ponad 20 tysięcy głosicieli.

W 1990 roku szwedzkie Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej oraz Szwedzkie Towarzystwo Medyczne zaleciło lekarzom szanować stanowisko pacjentów w kwestii krwi, przez uwzględnienie woli chorego, który odmawia jej przyjęcia. W latach 1991–1992 zorganizowano pomoc humanitarną dla współwyznawców z terenów byłego ZSRR. W 1994 roku otwarto piątą szwedzką Salę Zgromadzeń w Strängnäs – na uroczystość oddania do użytku przybyli przedstawiciele Ciała Kierowniczego oraz około 400 gości z sąsiednich krajów. W 1996 roku zanotowano liczbę 24 487 głosicieli. 14 stycznia 1999 roku w Muzeum Nordyckim zorganizowano wystawę „Zapomniane ofiary holocaustu”[14], którą pokazano także w przeszło 100 muzeach i bibliotekach publicznych w całym kraju, a obejrzało ją ponad 150 000 osób[15][16].

Od roku 2000

edytuj

13 marca 2000 roku stowarzyszenie Jehovas vittnen–Bibelsällskapet Vakttornet (Świadkowie Jehowy – Towarzystwo Biblijne Strażnica) reprezentujące Świadków Jehowy w Szwecji, zostało formalnie i oficjalnie uznane nie jedynie za stowarzyszenie, lecz za wyznanie religijne posiadające zagwarantowane prawa wynikające z wolności wyznania[17]. 27 lutego 2009 roku Świadkowie Jehowy zostali ponownie zarejestrowani jako Jehovas vittnen-Bibelsällskapet Vakttornet[6].

W 2012 roku odbył się kongres specjalny pod hasłem „Strzeż swego serca!” w Göteborgu[18], w którym wzięło udział m.in. 250 delegatów z Polski. Nadzór nad miejscowymi wyznawcami przejęło Skandynawskie Biuro Oddziału w Danii[3].

Od 3 do 5 lipca 2015 roku na Friends Arena odbył się kongres pod hasłem „Naśladujmy Jezusa!” z udziałem ponad 50 tysięcy Świadków Jehowy z całej Skandynawii – z Danii, Finlandii (dla Szwedów), Grenlandii, Islandii, Norwegii, Szwecji oraz Wysp Owczych. Program przedstawiono w siedmiu językach, w tym trzech migowych[19]. Delegacje ze Szwecji brały udział w kongresach specjalnych pod hasłem „Słowo Boże jest prawdą!”, w roku 2013 w Kopenhadze, w 2016 roku („Lojalnie trwajmy przy Jehowie!”) w holenderskim Utrechcie oraz w Nuuk na Grenlandii.

Jesienią 2015 roku rozpoczęto produkcję literatury i filmów o tematyce biblijnej w języku północnolapońskim. Na język ten przetłumaczono kilka filmów i traktatów oraz jedną broszurę o tematyce biblijnej. Następnie w 2016 i w maju 2017 roku zorganizowano dwie specjalne kampanie by przetłumaczone materiały udostępnić Lapończykom mieszkających w małych lapońskich wioskach w odległych zakątkach regionu. Wzięło w nich udział około 200 głosicieli z Finlandii, Norwegii i Szwecji[20].

W 2015 roku Świadkowie Jehowy wnieśli do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka sześć skarg przeciwko władzom Szwecji, dotyczących niezgodnego z prawem opodatkowania Biura Oddziału[21]. W lipcu 2018 roku w Oslo w Norwegii odbył się kongres specjalny pod hasłem „Bądź odważny!” z udziałem delegacji ze Szwecji[22].

27 stycznia 2018 roku w Sali Zgromadzeń w duńskim Herlufmagle, Anthony Morris, wówczas członek Ciała Kierowniczego, ogłosił wydanie „Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata” w języku szwedzkim, w wersji zrewidowanej w 2013 roku (Chrześcijańskie Pisma Greckie w tym języku opublikowano w 1976 roku, a całą Biblię w 1992). Program był transmitowany do około 500 miejsc, z którego skorzystało łącznie 50 274 osób. W latach 1992–2018 wydrukowano około 230 000 egzemplarzy „Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata” w języku szwedzkim, którym posługuje się ponad 23 tysiące głosicieli na świecie[23][24].

24 października 2019 roku szwedzkie władze zmieniły swoją wcześniejszą decyzję i potwierdziły, że Świadkowie Jehowy „spełniają wszystkie wymogi prawne” niezbędne do korzystania z przewidzianych w prawie środków. Od 2007 roku wielokrotnie odmawiały takiego statusu. Trzykrotnie Najwyższy Sąd Administracyjny orzekał, że decyzja władz o odmowie przyznania tej organizacji odpowiedniego statusu była bezprawna i należy ją ponownie rozważyć[25]. W 2024 roku delegacje z Szwecji brały udział w kongresach specjalnych pod hasłem „Głośmy dobrą nowinę!” w Finlandii, na Gwadelupie i w Stanach Zjednoczonych[26].

Zebrania zborowe odbywają się w językach: albańskim, angielskim, arabskim, chińskim (mandaryńskim), chorwackim, greckim, fińskim, francuskim, hiszpańskim, mongolskim, perskim, polskim, portugalskim, romani, rosyjskim, serbskim, somalijskim, szwedzkim, szwedzkim migowym, tigrinia, ukraińskim, węgierskim i włoskim. Kongresy odbywają się w językach: angielskim, arabskim, chińskim, chorwackim, fińskim, hiszpańskim, perskim, rosyjskim, serbskim, szwedzkim i szwedzkim migowym. W samym tylko okresie 2015–2017 liczba grup obcojęzycznych wzrosła z 45 do ponad 90, głównie ze względu na działalność kaznodziejską wśród imigrantów[27]. Biura Tłumaczeń znajdują się w miastach Malmö (j. szwedzki) i w Sollentuna (szwedzki j. migowy)[28][29].

Niektóre Sale Królestwa w Szwecji

Zbory polskojęzyczne

edytuj

Zbory polskojęzyczne działają w Sztokholmie, Göteborgu, Kristianstad i Malmö, a grupa polskojęzyczna w Sundbybergu (do roku 2021 również w Åstorp, Borås, Jönköping), które należą do obwodu polskojęzycznego: EU Polish 5B[30]. Zgromadzenia obwodowe w języku polskim odbywają się w Sali Zgromadzeń w Ulricehamn[31].

Grupa romskojęzyczna (Polska Roma)

edytuj

Do roku 2021 w Malmö działała grupa romskojęzyczna (w dialekcie języka romskiego Polska Roma, używanym przez polskich Romów)[32].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Około 30% głosicieli mieszka w stolicy i jej okolicach.
  2. ↑ Zbory i grupy szwedzkojęzyczne działają również w Finlandii i Hiszpanii.
  3. ↑ W związku z pandemią COVID-19 od 14 marca 2020 do 31 sierpnia 2022 roku działalność od domu do domu była zawieszona (prowadzona była listownie, telefonicznie, w formie elektronicznej, od 31 maja 2022 roku wznowiono publiczną działalność ewangelizacyjną). Od 1 kwietnia 2022 roku program uroczystości Pamiątki śmierci Jezusa Chrystusa oraz zebrań zborowych przeprowadza się ponownie w Sali Królestwa oraz w formie „hybrydowej” (wszyscy uczestnicy w Sali Królestwa i odbierający program transmitowany przez wideokonferencje mogą brać czynny udział w punktach i dyskusjach). Do końca 2022 roku wstrzymano organizowanie kongresów regionalnych i zgromadzeń obwodowych z osobistym udziałem obecnych. Ich program został zamieszczony w oficjalnym serwisie internetowym jw.org.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Szwecja – Ilu tam jest Świadków Jehowy [online], jw.org.
  2. ↑ Watchtower, Sprawozdanie z działalności Świadków Jehowy w poszczególnych krajach w roku 2023 [online], jw.org.
  3. ↑ a b Rocznik Świadków Jehowy 2013, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 2013, s. 13.
  4. ↑ Watchtower, Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 1995, s. 724, ISBN 83-903551-0-8.
  5. ↑ Fredrick Zydek, Charles Taze Russell – jego życie i czasy. Człowiek, Millennium i posłannictwo, Białogard: Wydawnictwo „Straż”, 2016, s. 102, ISBN 978-83-935132-6-0.
  6. ↑ a b c d Status prawny w Unii Europejskiej, Watchtower, 2016, s. 4 (ang.).
  7. ↑ Watchtower, Rocznik Świadków Jehowy 2012, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 2012, s. 104, 105, ISBN 978-83-61557-26-5.
  8. ↑ a b c Watchtower, Kurs na nowy świat, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, CXXVIII, Towarzystwo Strażnica, 1 grudnia 2007, s. 12, 13, ISSN 1234-1150.
  9. ↑ 1991 Yearbook of Jehovah's Witnesses, Watchtower, 1991, s. 116–184 (ang.).
  10. ↑ Watchtower, Ciało Kierownicze dba o jedność — część 1 [online], jw.org, 2022 [dostęp 2022-09-05].
  11. ↑ Watchtower, Pozostali silni duchowo w trudnych czasach [online], jw.org [dostęp 2024-04-19].
  12. ↑ Watchtower, Niezapomniany kongres [online], jw.org [dostęp 2015-01-01].
  13. ↑ Dookoła świata ze Zgromadzeniem pod hasłem „Wiecznotrwała dobra nowina”, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, 1963, s. 7–12.
  14. ↑ Fioletowe trójkąty — „Zapomniane ofiary” reżimu nazistowskiego [online], jw.org [dostęp 2024-05-01].
  15. ↑ Współcześni męczennicy dają świadectwo w Szwecji, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, jw.org, 1 lutego 2002, s. 13.
  16. ↑ Fioletowe trójkąty — „Zapomniane ofiary” reżimu nazistowskiego [online], jw.org [dostęp 2024-05-01].
  17. ↑ Watchtower, Rocznik Świadków Jehowy 2001, Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 21, 22.
  18. ↑ Watchtower, Specjalne kongresy Świadków Jehowy w siedmiu krajach [online], jw.org [dostęp 2014-05-26].
  19. ↑ Wielki kongres w Sztokholmie – piękne świadectwo [online], jw.org, 4 stycznia 2016 [dostęp 2016-01-04].
  20. ↑ Watchtower, Udana kampania w Laponii [online], jw.org, 19 lipca 2018 [dostęp 2018-07-20].
  21. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2016, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 2016, s. 32.
  22. ↑ Watchtower, Kongresy specjalne 2018 [online], jw2018.org, 10 września 2017 [dostęp 2017-09-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-21].
  23. ↑ Watchtower, ”Fullständigt rustad för alla slags goda gärningar”. Den reviderade utgåvan av Nya världens översättning [online], jw.org/ [dostęp 2018-10-24].
  24. ↑ Watchtower, Wydanie Biblii w języku ponapeańskim, duńskim, norweskim i szwedzkim [online], jw.org/, 31 stycznia 2018 [dostęp 2018-02-01].
  25. ↑ Watchtower, Szwecja uznaje Świadków Jehowy za wyznanie, które działa na rzecz społeczeństwa [online], jw.org, 18 grudnia 2019 [dostęp 2019-12-27].
  26. ↑ Watchtower, Nasze wyjątkowe kongresy [online], jwevent.org, 2024 [dostęp 2024-11-19].
  27. ↑ Watchtower, Jak nasi bracia okazują niezawodną miłość [online], jw.org, 31 marca 2020 [dostęp 2020-03-31].
  28. ↑ Watchtower, The Scandinavia Branch Office of Jehovah’s Witnesses [online], 2019 (ang.).
  29. ↑ Watchtower, Sprawozdanie z Finlandii i Skandynawii [online], jw.org, 17 listopada 2020 [dostęp 2020-11-17].
  30. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2022-11-16].
  31. ↑ Szwecja, j. polski: Zgromadzenia obwodowe [online], jw.org [dostęp 2022-12-25].
  32. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2019-11-23].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Świadkowie_Jehowy_w_Szwecji&oldid=75300220”