Łycznik ochrowy
Łycznik ochrowy (Panellus stipticus (Bull.) P. Karst.) – gatunek grzybów należący do rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[1].
 Na starszych okazach na skórce pojawiają się łuski i mozaikowy wzorek | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
łycznik ochrowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Panellus stipticus (Bull.) P. Karst. Hattsvampar 14: fig. 172 (1879) | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Panellus, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1783 r. Jean Baptiste François Pierre Bulliard nadając mu nazwę Agaricus stipticus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1879 r. Petter Adolf Karsten, przenosząc go do rodzaju Panellus[1]. Niektóre synonimy naukowe:
- Agaricus lateralis Schaeff. 1774
- Agaricus semipetiolatus Lightf. 1777
- Agaricus stipticus Bull. 1783
- Crepidopus stipticus (Bull.) Gray 1821
- Lentinus stipticus (Bull.) J. Schröt., in Cohn 1889
- Panellus farinaceus (Schumach.) P. Karst. 1879
- Panellus stipticus var. albidotomentosus (Rea) Z.S. Bi 1987
- Panellus stipticus var. occidentalis Lib.-Barnes 1981[2]
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka ściągająca, bocznotrzoniec skupiony, łyczak ściągający, łycznik trzonkowy[3].
Morfologia
edytujŚrednica 1–4 cm, okrągły lub nerkowaty, o brzegu falistym i podwiniętym. Kolor ochrowy. Skórka kapelusza matowa, początkowo gładka, u starszych okazów łuskowata z mozaikowym wzorem[4].
Gęste i wyraźnie odgraniczone od trzonu. Kolor od bladobeżowego do ochrowobrązowego[4].
Wysokość 1–2 cm, grubość 0,5 cm. Wyrasta bocznie, jest krótki i bardzo szeroki w miejscu połączenia z kapeluszem. Powierzchnia filcowata, kolor ochrowobrązowy[4].
Cienki, łykowaty, ochrowego koloru. Zapach słaby, smak gorzki, silnie ściągający[4].
Jasnoochrowy. Zarodniki gładkie, szerokoelipsoidalne, bardzo drobne, o rozmiarach 2–3 × 1–1,5 μm[5].
Występowanie i siedlisko
edytujGatunek kosmopolityczny. Poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach, a także na wielu wyspach[6]. W Polsce jest bardzo pospolity[3].
Występuje na martwym i butwiejącym drewnie, głównie drzew liściastych, na drewnie drzew iglastych bardzo rzadko. Szczególnie często rośnie na dębach. Zazwyczaj występuje w kępach[4].
Znaczenie
edytujSaprotrof, grzyb niejadalny[4], w Hongkongu uważany za grzyb leczniczy[7].
Przeprowadzone badania naukowe wykazały, że gatunek ten ma pewne zdolności bioluminescencji (świecenia w nocy)[8]. Bioluminiscencję zaobserwowano na grzybni i tylko na grzybach uprawianych w laboratorium, w środowisku naturalnym dotychczas zjawiska tego nie zaobserwowano[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-09-15] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 489, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, ISBN 83-85444-65-3.
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-12-16].
- ↑ Eric Boa, Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people, FAO, 2004 (Non-wood Forest Products 17), ISBN 92-5-105157-7.
- ↑ Marek Ples, Światło w ciemności – bioluminescencja łycznika ochrowego, „Biologia w Szkole”, Forum Media Polska Sp. z o.o., 2017, s. 58–63.
- ↑ Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3.