Łuskwiak ognisty

Łuskwiak ognisty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pierścieniakowate
Rodzaj	łuskwiak
Gatunek	łuskwiak ognisty
	Nazwa systematyczna
	Pholiota flammans (Batsch) P. Kumm; Führ. Pilzk. (Zerbst): 84 (1871)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Łuskwiak ognisty (Pholiota flammans (Batsch) P. Kumm) – gatunek grzybów należący do rodziny pierścieniakowatych^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Pholiota, Strophariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy zdiagnozowany został w 1783 r. przez Batscha jako Agaricus flammans. Obecną nazwę nadał mu Kummer w 1871 r.^[1]

Synonimy naukowe^[2]:

Agaricus flammans Batsch 1783
Dryophila flammans (Batsch) Quél. 1886

Nazwę polską nadał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten nazywany jest również łuszczakiem ognistym i łuskwiakiem płomieniejącym^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–6 cm. U młodych osobników jest półkulisty, potem półkuliście łukowaty, w końcu płaskołukowaty. Długo posiada podwinięty brzeg. Powierzchnia sucha, podczas wilgotnej pogody nieco śliska, o barwie od cytrynowożółtej do pomarańczowej. W całości okryty jest dużymi, jednobarwnymi łuskami, które zwieszają się również z brzegu kapelusza^[4].

Blaszki grzyba

Gęste, u młodych owocników cytrynowożółte, potem ciemniejące do oliwkowych, w końcu rdzawobrązowe^[4].

Trzon

Wysokość 3–8 cm, grubość do 0,8 cm. Walcowaty, u młodych owocników pełny, u starszych pusty. Tylko w wąskiej strefie pod kapeluszem jest gładki; poza tym cały okryty odstającymi włóknami o siarkowej barwie^[4].

Miąższ

Barwy siarkowożółtej, jedynie przy brzegach nieco rdzewiejący. Smak gorzkawy, zapach nieco rzodkiewkowaty^[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników brązowy. Zarodniki żółtawe, eliptyczne, gładkie, bez pory rostkowej, amyloidalne. Pleurocystydy różnokształtne, o długości do 40 μm; niektóre wewnątrz wypełnione jednolitą ciemnobrązową treścią, inne pod wpływem KOH barwią się jak chrysocystydy. Liczne, również różnokształtne cheilocystydy mają długość do 20 μm^[5]. Naskórek ma grubość około 100 μm i zbudowany jest z galaretowatych strzępek o grubości 2–4 μm. Charakterystyczną cechą jest, że galaretowaty naskórek występuje tylko w kapeluszu^[6].

Występowanie i siedlisko

Gatunek szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Europie. Występuje również w Azji, gdzie jednak jego występowanie jest słabiej zbadane. Z terenów Azji opisano jego występowanie w Japonii^[7], Indiach^[8] i Chinach^[9]. Rośnie w różnego typu lasach i parkach, na pniach, pniakach drzew iglastych, zwłaszcza sosny i świerka. Owocniki, wytwarzane od sierpnia do października^[3], wyrastają pojedynczo lub w małych grupach^[4].

Saprotrof^[3], przeważnie uważany za grzyba niejadalnego^[4].

Gatunki podobne

Najbardziej podobnym do niego gatunkiem jest łuskwiak nastroszony (Pholiota squarosa). Jego owocniki są jednak większe i nieco innej barwy (nie tak intensywnie żółte, bardziej ochrowe). Występuje zarówno na drzewie iglastym, jak i liściastym (na tym ostatnim częściej). Między tymi gatunkami stwierdzono też różnice mikroskopowe: u łuskwiaka nastroszonego galaretowaty naskórek występuje również na trzonie^[6]. Łuskwiak gruzełkowaty (Pholiota tuberculosa) jest podobnej barwy, ale nie ma odstających łusek^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2014-09-01]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-09-01]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ MushroomExpert. [dostęp 2014-09-01]. (ang.).
↑ ^a ^b W.H.W.H. Sawyer W.H.W.H., Development of some species of Pholiota, „Botanical Gazette”, 64 (3), 1917, s. 206–229, DOI: 10.1086/332114, JSTOR: 2469479 (ang.).
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-09-01].
↑ Tewari VP, Singh RN (1973). "New records of Agaricales from India". Norwegian Journal of Botany 20 (1): 21–25. ISSN 0300-1156
↑ Zhuang W (2001). Higher fungi of tropical China. Mycotaxon Ltd. p. 463. ISBN 978-0-930845-13-1

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2014-09-01]. (ang.).

[sf-2] Species Fungorum. [dostęp 2014-09-01]. (ang.).

[checklist-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[wag-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[mushroom-5] MushroomExpert. [dostęp 2014-09-01]. (ang.).

[sawyer-6] W.H.W.H. Sawyer W.H.W.H., Development of some species of Pholiota, „Botanical Gazette”, 64 (3), 1917, s. 206–229, DOI: 10.1086/332114, JSTOR: 2469479 (ang.).

[7] Discover Life Maps. [dostęp 2014-09-01].

[8] Tewari VP, Singh RN (1973). "New records of Agaricales from India". Norwegian Journal of Botany 20 (1): 21–25. ISSN 0300-1156

[9] Zhuang W (2001). Higher fungi of tropical China. Mycotaxon Ltd. p. 463. ISBN 978-0-930845-13-1

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]