Łęgi Odrzańskie
Łęgi Odrzańskie (kod PLC020002) – specjalny obszar ochrony siedlisk sieci Natura 2000 pokryty lasami, łąkami i torfowiskami, ciągnący się wzdłuż Odry, położony na terenie województwa dolnośląskiego, niewielki fragment na północnym krańcu leży w województwie lubuskim. Powstał po połączeniu dwóch obszarów o tej samej nazwie i kodach: PLB020008 i PLH020018[2].
kod: PLC020002
| |
 Obszar specjalnej ochrony ptaków Łęgi Odrzańskie. Wyszanów, ujście Baryczy do Odry | |
| obszar specjalnej ochrony ptaków oraz specjalny obszar ochrony siedlisk | |
| Państwo | |
|---|---|
| Mezoregion |
Pradolina Wrocławska, Obniżenie Ścinawskie, Pradolina Głogowska |
| Data utworzenia |
2007 oraz 2009 |
| Powierzchnia | |
Położenie na mapie gminy Wińsko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wołowskiego  | |
 51°26′45,960″N 16°26′36,240″E/51,446100 16,443400
| |
Historia
edytujAż do 1753 roku cała dolina Odry była pokryta bagnami i moczarami. Istniały tam nieliczne wioski rybackie[3]. W XVIII wieku zostało zlecone osuszenie tych terenów, dzięki czemu pozyskano 225 690 mórg nowej ziemi uprawnej, na których osiedlili się rolnicy z różnych części kraju[4]. Pozostały tylko łęgi wzdłuż koryta Odry. Aż do 1945 roku Łęgi Odrzańskie należały do Prus, a potem Niemiec. W 1945 roku włączono je do Polski.
Obszary Natura 2000
edytujW obrębie Łęgów Odrzańskich utworzono dwa obszary sieci Natura 2000:
- „Łęgi Odrzańskie” PLH020018 – projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk, aktualnie obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, o powierzchni 20 223,04 ha[5]. Zatwierdzony w 2009 roku i w tym samym roku powiększony. Obejmuje fragment doliny Odry o długości 101 km rozciągający się od Brzegu Dolnego do Głogowa[6].
- „Łęgi Odrzańskie” PLB020008 – obszar specjalnej ochrony ptaków o powierzchni 17 999,42 ha ustanowiony w 2007 roku[7].
W listopadzie 2019 roku oba obszary połączono i dostosowano granice[2], a w lutym 2022 zmieniono granice obszaru specjalnej ochrony ptaków[2]. Obszar obejmuje powierzchnię 21 350,49 ha[1][2]
Siedliska
edytujAktualny SDF obszaru wskazuje na występowanie 11 siedlisk, stanowiących 70% powierzchni, w tym 2 priorytetowych[6]. Tworzy go kompleks nadrzecznych siedlisk, w tym lasy, łęgi i torfowiska. Na obszarze kompleksu są starorzecza, zarośla wierzbowe, olsy, łąki zalewowe i wilgotne oraz lasy łęgowe[6] i grądowe[8].
Fauna i flora
edytujNa terenie obszaru są zwierzęta chronione: 2 gatunki płazów, 6 gatunków ssaków, 9 gatunków bezkręgowców i 5 gatunków ryb[6], a także 35 gatunków ptaków, w tym największe w Środkowej Europie populacje dzięcioła średniego i łabędzia krzykliwego[8]. Liczba gatunków chronionych na podstawie różnych konwencji[8]:
- 43 gatunki wymienione w polskich Czerwonych Księgach roślin i zwierząt;
- 39 rzadkich gatunków zwierząt chronionych na mocy konwencji międzynarodowych;
- 34 gatunki roślin i zwierząt objętych w Polsce ochroną gatunkową;
- 19 innych, rzadkich gatunków roślin i zwierząt.
- 13 gatunków zwierząt znajdujących się w Załączniku II 92/43/EEC
Ptaki
edytujObszar jest też ostoją ptasią o randze europejskiej (IBA PLB089). Występuje tu co najmniej 25 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Rady 79/409/EWGW, w tym 7 gatunków osiągających liczebność kwalifikującą ostoję (dzięcioł średni, bielik, dzięcioł zielonosiwy, kania ruda i czarna, muchołówka białoszyja i łabędź krzykliwy), oraz 18 pozostałych: trzmielojad, zielonka, zimorodek, dzięcioł czarny, bąk, bączek, błotniak łąkowy, błotniak stawowy, bocian czarny, gąsiorek, jarzębatka, kropiatka, lelek, lerka, muchołówka mała, ortolan i żuraw. Łącznie na terenie ostoi występuje co najmniej 100 gatunków ptaków[9].
Inne gatunki
edytujDo gatunków, które występują na tym terenie, należą kotewka orzech wodny, salwinia pływająca, barczatka kataks i przeplatka maturna[10].
Zagrożenia
edytujDo zagrożeń należą:[11]
- osuszenia terenów
- budowa tam
- rozwój wędkarstwa
- zanieczyszczanie wód
- wprowadzanie obcych gatunków ryb
- prywatyzacja części lasu
Przypisy
edytuj- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 27 marca 2023 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Łęgi Odrzańskie (PLC020002) (Dz.U. z 2023 r. poz. 861)
- ↑ a b c d e NATURA 2000 - STANDARD DATA FORM: PLC020002 [online], natura2000.eea.europa.eu [dostęp 2023-09-09].
- ↑ Witamy na Łęgach Odrzańskich z Ziemią Lubuską. [w:] Kostrzyn nad Odrą informacja turystyczna [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-29)].
- ↑ Jakub Mamcarczyk. Jak osuszano Łęgi Odrzańskie. „Gazeta Chojeńska”. 45, 6 listopada 2011.
- ↑ Obszar Natura 2000 Łęgi Odrzańskie PLH020018. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-04-04].
- ↑ a b c d Obszary Natura 2000. Nadleśnictwo Włoszakowice – Lasy Państwowe. [dostęp 2019-04-04].
- ↑ Obszar Natura 2000 Łęgi Odrzańskie PLB020008. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-04-04].
- ↑ a b c Natura 2000
- ↑ obszary Natura 2000
- ↑ Kraina Łęgów Odrzańskich
- ↑ Łęgi Odrzańskie (ob. ptasi). [w:] Katalog obszarów Natura 2000 [on-line]. Instytut na rzecz Ekorozwoju. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-23)].