ਵਰਲੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ
ਵਰਲੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਕਬਾਇਲੀ ਕਲਾ ਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਸਹਿਯਾਦਰੀ ਰੇਂਜ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਪਾਲਘਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਦਾਹਾਨੂ, ਤਲਸਾਰੀ, ਜਵਾਹਰ, ਪਾਲਘਰ, ਮੋਖੜਾ ਅਤੇ ਵਿਕਰਮਗੜ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਕਬਾਇਲੀ ਕਲਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਅੱਜ ਵੀ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ।
ਪਰੰਪਰਾ
[ਸੋਧੋ]ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਵਰਲੀ ਚਿੱਤਰਕਲਾ ਪਰੰਪਰਾ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਦੀ ਲੋਕ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀਆਂ ਉੱਤਮ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਵਰਲੀ ਗੋਤ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਥਿਤ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਕਲਾ ਦੀ ਕਬਾਇਲੀ ਸ਼ੈਲੀ 10ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1] ਖੇਤੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਬੀਲੇ ਲਈ ਭੋਜਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਰੋਤਾਂ ਲਈ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਹ ਜੀਵਨ ਲਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।[2] ਵਰਲੀ ਕਲਾਕਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਲਈ ਬੈਕਡ੍ਰੌਪ ਵਜੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਝੌਂਪੜੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਲੋਕ ਗੁਫਾ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੈਨਵਸ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ ਸਨ।
ਠਾਣੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰ ਜੀਵਿਆ ਸੋਮਾ ਮਾਸ਼ੇ ਨੇ ਵਰਲੀ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।
ਪੇਂਟਿੰਗ ਤਕਨੀਕ
[ਸੋਧੋ]
ਵਰਤੀ ਗਈ ਸਮੱਗਰੀ
[ਸੋਧੋ]ਵਰਲੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੀ ਸਰਲ ਸਕ੍ਰਿਪਟ ਭਾਸ਼ਾ ਇੱਕ ਮੁਢਲੀ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਸਮੀ ਚਿੱਤਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਝੌਂਪੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੰਧਾਂ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ, ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਲਾਲ ਇੱਟ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਲਾਲ ਓਚਰ ਪਿਛੋਕੜ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਰਲੀ ਸਿਰਫ ਚਾਵਲ ਦੇ ਆਟੇ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਤੋਂ ਬਣੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਰੰਗ ਨਾਲ ਪੇਂਟ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਬਾਈਂਡਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗੱਮ ਦੇ ਨਾਲ। ਇੱਕ ਬਾਂਸ ਦੀ ਸੋਟੀ ਨੂੰ ਪੇਂਟ ਬੁਰਸ਼ ਦੀ ਬਣਤਰ ਦੇਣ ਲਈ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਚਬਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੀਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਖਾਸ ਮੌਕਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਆਹਾਂ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਜਾਂ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਵਾਢੀ ਨੂੰ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪੇਂਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ.
ਵਰਲੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਰਵਾਇਤੀ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪਤੀ ਹੈ ਜੋ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਬੌਧਿਕ ਸੰਪਤੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਫੌਰੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ, ਆਦਿਵਾਸੀ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨ ਆਦਿਵਾਸੀ ਯੁਵਾ ਸੇਵਾ ਸੰਘ [3][4] ਨੇ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪਤੀ ਅਧਿਕਾਰ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਨਾਲ ਵਰਲੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਨੂੰ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।[5] ਸਮਾਜਿਕ ਉੱਦਮ ਨਾਲ ਵਰਲੀ ਦੀ ਟਿਕਾਊ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਯਤਨ ਜਾਰੀ ਹਨ।[6]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "The Tales of the folk from the west - Warli painting | OpenArt". OpenArt (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2016-09-28. Retrieved 2017-03-30.
- ↑ "Warli Tribe Lifestyle, Warli Paintings, Warli Culture". FlipTalks - Lifestyle Portal (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2012-02-13. Retrieved 2017-03-30.
- ↑ "Geographical Indication Journal" (PDF). ipindia.nic.in. Retrieved 2016-07-11.
- ↑ "Adivasi Yuva Seva Sangh". ngo.india.gov.in. Retrieved 2016-07-11.[permanent dead link][permanent dead link]
- ↑ "Registration Details of Geographical Indication" (PDF). ipindia.nic.in. Retrieved 2016-07-11.
- ↑ "get intellectual property rights". dnaindia.com. Retrieved 2017-07-11.