ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਦੱਖਣ ਸਲਤਨਤ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
Deccan sultanates
1527–1686
ਰਾਜਧਾਨੀAhmednagar
Ellichpur
Bidar
Bijapur
Golkonda
ਆਮ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂDakhini
ਧਰਮ
Islam
ਸਰਕਾਰMonarchy
Shah 
Historical eraLate Medieval
• Established
1527
• Disestablished
1686
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ		 ਤੋਂ ਬਾਅਦ
Bahmani Sultanate
Ahmadnagar Sultanate
Berar Sultanate
Bidar Sultanate
Bijapur Sultanate
Golconda Sultanate

ਦੱਖਣ ਸਲਤਨਤ, ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮੁਸਲਿਮ ਸਲਤਨਤਾਂ: ਬੀਜਾਪੁਰ, ਗੋਲਕੰਡਾ, ਅਹਿਮਦ ਨਗਰ, ਬੀਦਾਰ ਅਤੇ ਬੀਰਾਰ ਸਨ। ਦੱਖਣੀ ਸਲਤਨਤਾਂ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਦੀ ਅਤੇ ਵਿੰਧਿਆ ਵਿਚਕਾਰ ਸਨ। ਇਹ ਸਲਤਨਤਾਂ ਬਾਹਮਣੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਜ਼ਾਦ ਰਿਆਸਤਾਂ ਬਣਿਆ ਸਨ।[1][2] 1490ਈ. ਅਹਿਮਦ ਨਗਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਇਸੇ ਸਾਲ ਬੀਜਾਪੁਰ ਅਤੇ ਬੀਰਾਰ ਨੇ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਗੋਲਕੰਡਾ 1518ਈ. ਚ ਤੇ ਬੇਦਾਰ 1528ਈ. ਚ ਆਜ਼ਾਦ ਰਿਆਸਤਾਂ ਬਨਈਆਂ

[3] 1510ਈ. ਵਿੱਚ ਬੇਜਾ ਪੁਰ ਨੇ ਗੋਆ ਸ਼ਹਿਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਪੁਰਤਗੇਜ਼ੀ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਇਸੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਗੋਆ ਨੂੰ ਪੁਰਤਗੇਜ਼ੀਆਂ ਤੋਂ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। 

ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਹਰੀਫ਼ ਸਨ ਪਰ ਵਜੀਈਆ ਨਗਰ (ਵਿਜੇ ਨਗਰ) ਬਾਦਸ਼ਾਹਤ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ 1565ਈ. ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਦੀ ਬਣ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਤਾਲ਼ੀ ਕੋਟਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਜੇ ਨਗਰ ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ ਮੁਸਤਕਿਲ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1574ਈ. ਵਿੱਚ, ਬੇਦਾਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਬਗ਼ਾਵਤ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਅਹਿਮਦ ਨਗਰ ਨੇ ਬੇਦਾਰ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਫ਼ਤਿਹ ਕਰ ਲਿਆ। 1619ਈ. ਵਿੱਚ ਬੇਦਾਰ ਬੀਜਾਪੁਰ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਅਧੀਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਸਲਤਨਤਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੁਗ਼ਲੀਆ ਸਲਤਨਤ ਨੇ ਫ਼ਤਿਹ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸਲਤਨਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰ ਲਈਆਂ। ਅਹਿਮਦ ਨਗਰ 1616ਈ. ਤੋਂ 1636ਈ. ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅਤੇ ਗੋਲਕੰਡਾ ਅਤੇ ਬੀਜਾਪੁਰ ਮੁਗ਼ਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੇ 1686-87ਈ. ਚ ਫ਼ਤਿਹ ਕੀਤੀਆਂ।

ਅਹਿਮਦਨਗਰ ਸਲਤਨਤ

[ਸੋਧੋ]
Chand Bibi, an 18th-century painting

Rulers

[ਸੋਧੋ]
  1. Malik Ahmad Nizam Shah I 1490–1510
  2. Burhan Nizam Shah I 1510–1553
  3. Hussain Nizam Shah I 1553–1565
  4. Murtaza Nizam Shah 1565–1588
  5. Miran Nizam Hussain 1588–1589
  6. Isma'il Nizam Shah 1589–1591
  7. Burhan Nizam Shah II 1591–1595
  8. Ibrahim Nizam Shah 1595–1596
  9. Ahmad Nizam Shah II 1596
  10. Bahadur Nizam Shah 1596–1600
  11. Murtaza Nizam Shah II 1600–1610
  12. Burhan Nizam Shah III 1610–1631
  13. Hussain Nizam Shah II 1631–1633
  14. Murtaza Nizam Shah III 1633–1636.[4]

ਬੀਰਾਰ ਸਲਤਨਤ

[ਸੋਧੋ]

Rulers

[ਸੋਧੋ]
  1. Fath-ullah Imad-ul-Mulk 1490–1504
  2. Ala-ud-din Imad Shah 1504–1530
  3. Darya Imad Shah 1530–1562
  4. Burhan Imad Shah 1562–1574
  5. Tufal Khan (usurper) 1574.[3]

ਬੀਦਾਰ ਸਲਤਨਤ

[ਸੋਧੋ]

Rulers

[ਸੋਧੋ]
  1. Qasim Barid I 1492–1504
  2. Amir Barid I 1504–1542
  3. Ali Barid Shah 1542–1580
  4. Ibrahim Barid Shah 1580–1587
  5. Qasim Barid Shah II 1587–1591
  6. Ali Barid Shah II 1591
  7. Amir Barid Shah II 1591–1600
  8. Mirza Ali Barid Shah III 1600–1609
  9. Amir Barid Shah III 1609–1619.[4]

ਬੀਜਾਪੁਰ ਸਲਤਨਤ

[ਸੋਧੋ]
Ibrahim Adil Shah II

Rulers

[ਸੋਧੋ]
  1. Yusuf Adil Shah 1490–1510
  2. Ismail Adil Shah 1510–1534
  3. Mallu Adil Shah 1534–1535
  4. Ibrahim Adil Shah I 1535–1558
  5. Ali Adil Shah I 1558–1580
  6. Ibrahim Adil Shah II 1580–1627
  7. Mohammed Adil Shah 1627–1656
  8. Ali Adil Shah II 1656–1672
  9. Sikandar Adil Shah 1672–1686.[4]

ਗੋਲਕੰਡਾ ਸਲਤਨਤ

[ਸੋਧੋ]
A manuscript depicting the painting of Abul Hasan Qutb Shah the last ruler of the Golkonda Sultanate.

Rulers

[ਸੋਧੋ]
  1. Sultan Quli Qutb-ul-Mulk 1518–1543
  2. Jamsheed Quli Qutb Shah 1543–1550
  3. Subhan Quli Qutb Shah 1550
  4. Ibrahim Quli Qutub Shah 1550–1580
  5. Muhammad Quli Qutb Shah 1580–1611
  6. Sultan Muhammad Qutb Shah 1611–1626
  7. Abdullah Qutb Shah 1626–1672
  8. Abul Hasan Qutb Shah 1672–1687.[4]

ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਹਿਯੋਗਿਤਾ

[ਸੋਧੋ]

ਅਹਿਮਦਨਗਰ ਸਲਤਨਤ

[ਸੋਧੋ]

ਬੀਰਾਰ ਸਲਤਨਤ

[ਸੋਧੋ]

ਬੀਦਾਰ ਸਲਤਨਤ

[ਸੋਧੋ]
Tomb of Sultan Ali Barid Shah

ਬੀਜਾਪੁਰ ਸਲਤਨਤ

[ਸੋਧੋ]
Gol Gumbaz

ਗੋਲਕੰਡਾ ਸਲਤਨਤ

[ਸੋਧੋ]
The Char Minar

ਹੋਰ ਦੇਖੋ

[ਸੋਧੋ]
  • Chand Bibi
  • Battle of Talikota
  • Muslim conquest in the Indian subcontinent

ਨੋਟਸ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ Majumdar, R.C. (ed.) (2006).
  2. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000010-QINU`"'</ref>" does not exist.
  3. ↑ 3.0 3.1 Majumdar, R.C. (ed.) (2007).
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Michell, George & Mark Zebrowski.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000011-QINU`"'</ref>" does not exist.
  2. Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000012-QINU`"'</ref>" does not exist.
  3. Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000013-QINU`"'</ref>" does not exist.
  4. Chopra, R.M., The Rise, Growth And Decline Of Indo-Persian Literature, 2012, Iran Culture House, New Delhi. Revised edition published in 2013.

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

[ਸੋਧੋ]
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਦੱਖਣ_ਸਲਤਨਤ&oldid=725339" ਤੋਂ ਲਿਆ