Orthodoxie

“Die ortodoksjen, da'sj niet katholiek!”
~ Johan Cruyff over een exotische godsdienst.

“Die katholieken, da'sj niet orthodoksj!”
~ Johan Cruyff over een andere exotische godsdienst.

De orthodoxie is een christelijke godsdienst die zich van de andere christelijke godsdiensten onderscheidt door twee opvallende eigenschappen: het voorkomen van de priesters en de lengte van de erediensten.

Priesters

Orthodoxe priesters (én priesteressen, want het orthodoxe priesterambt is niet geslachtsgebonden) zijn te herkennen aan vier verplichte primaire attributen, en nog een aantal secundaire attributen.

Primaire attributen

Absoluut verplicht, en van verre te herkennen, zijn

• de zwarte cylinder, die zich op het hoofd bevindt;
• de baard, die zich deels onder, en deels naast het gezicht bevindt;
• de zwarte jurk, die zich tussen het gezicht en de grond bevindt;
• het crucifix, dat zich op de zwarte jurk bevindt, doorgaans ter hoogte van de borst. Of de buik, want door hun typische corpulentie zijn die lichaamsonderdelen moeilijk uit elkaar te houden.

Secundaire attributen

Daarnaast zijn er nog de niet verplichte, maar door de gelovige gemeenschap ten zeerste gewaardeerde attributen:

• de corpulentie. Van een magere orthodoxe priester wordt gezegd dat hij het verkeerde beroep heeft gekozen;
• een kroostrijk gezin. Vooral vrouwelijke priesters hebben het moeilijk om daarin succesvol te zijn, vermoedelijk door de door mannen weinig geappreciëerde baardgroei;
• het sober kleurenschema. De meest gebruikte kleur is zwart, maar er zijn ook priesters die voor wit kiezen. In ieder geval zijn felle kleuren, en vooral combinaties van kleuren uit den boze;
• aanleg voor boekhouden. De orthodoxe kerk is schatrijk, maar weet opmerkingen daarover steeds weer om te buigen naar medelijden met een organisatie die "net rond komt". Om zoiets te bereiken zijn gedreven en getalenteerde boekhouders nodig, een pluspunt dus voor de aankomende priester.

Eredienst

Orthodoxe tempels lijken zeer goed op elkaar, waar ook ter wereld.

Kenmerkend voor de orthodoxe eredienst is de lengte ervan: voor een mis van minder dan vier uur verplaatst een priester zich niet. Het publiek van een dergelijke dienst fluctueert tijdens het verloop, omdat de gelovigen nauwelijks merkbaar, maar gestadig doorschuiven naar en van het altaar, in één of meer nauwelijks te detecteren maar vloeiend functionerende mensenstromen. Er zijn ook gelovigen die de hele dienst volgen, maar dat zijn meestal aspirant-priesters die hun uithoudingsvermogen trainen.

Taal

Zowel in de Grieks-orthodoxe, als in de Russisch-orthodoxe als in de Koptische kerk wordt uitsluitend gebruik gemaakt van het cyrillisch, dat niet alleen een alfabet is, maar in de orthodoxie ook de exacte versie van Grieks is die gesproken werd door de monnik Cyrillus, toen die naar Rusland trok om die barbaren een alfabet te bezorgen waarin ze hun gebrabbel eindelijk eens konden noteren, als eerste stap naar beschaving. De orthodoxe liturgische taal zou een prima lingua franca kunnen zijn voor Grieken, Russen, en Egyptenaren, ware het niet dat niemand nog die teksten begrijpt: zelfs de patriarch, het opperhoofd der orthodoxe religieuzen, heeft in een interview in De Telegraaf moeten toegeven dat hij wel hier en daar een voor het ware geloof, want dat is eigenlijk de vertaling van "orthodoxie", belangrijk woord herkent, maar verder compleet in het duister tast. Net als elke andere orthodoxe priester declameert hij bepaalde teksten op bepaalde dagen van het jaar, zoals anderen dat eeuwen daarvóór hebben gedaan. "Ik zou het allang opgegeven hebben, ware het niet dat ik het ware geloof verkondig." aldus de patriarch.

Muziek

De in orthodoxe erediensten gebruikte muziek is een kruising tussen vroegmiddeleeuws psalmodiëren en sirtaki, want in orthodoxe tempels wordt ook gedanst. Er worden zelfs borden stukgegooid, maar die traditie is nooit officieel goedgekeurd, omdat er af en toe eens een bord verdwaalt, en tegen één der talloze versierselen van de tempel terechtkomt. Het dansen is niet spectaculair, want het constant drummen van de menigte (orthodoxe erediensten trekken steeds volle tempels) beperkt de bewegingsruimte aanzienlijk: oningewijden merken niet eens dat er gedanst wordt.

Het graf

Orthodoxe priesters staan ook bekend om de strijdvaardigheid waarmee ze hun aanspraken op de bewaking van het Heilig Graf in Jeruzalem verdedigen: vooral omstreeks belangrijke christelijke feestdagen knokken ze zó onvervaard tegen christelijke priesters van andere strekkingen, dat het voor niet-christelijke toeschouwers een onbetaalbaar schouwspel is. Deze knokkers worden stelselmatig vervangen door verse priesters, en krijgen in ruil, bij wijze van pensioen, een welvarende parochie toegewezen in hun land van oorsprong.

Pseudo-orthodoxen

De woorden "orthodox" en "orthodoxie" zijn populair bij religieuze extremisten van de meest uiteenlopende overtuigingen, die hiermee willen aangeven dat zij de enige juiste religie aanhangen, en binnen die religie de enige juiste strekking, en binnen die strekking de enige juiste stroming, enzovoort. "Zo leren de ketters, maar zij dwalen!" aldus nog onze patriarch. En hij kan het weten: hij is orthodox. Dus verkondigt hij de juiste leer. En hij is de baas van de verkondigers van de juiste leer, dus is zijn leer nog nét iets juister. Men weze gewaarschuwd: hoed u voor namaak, vraag steeds om de juiste leer, en laat u geen rommel in de handen stoppen.

Religies

Aan de schandpaal genageld!	Vastgenagelde versie: 14 december 2015
Dit artikel is een verschrikking! Daarom is het vastgenageld aan de schandpaal zodat iedereen er rotte groenten tegenaan kan gooien.