Naaxroonii

Naaxrooniin makaa uumamaa soodiyeem kaarbooneetii(Cilkura Soogiddoo) deekahayidireetii ( Na₂CO₃ · 10H₂O, gosa daaraa magaadoo(soda)) fi gara  soodiyeem baaykaarbooneetii (baaycilkura soogiddoo ykn rushii, NaHCO ₃ jedhamuunis ni waamama) waliin ta’eedha soogidda manaa ( Sanaagoo (halite), soodiyeem kilooraayidii ) fi soodiyeem salfeet ykn waalgeetii soogiddoo xiqqaa ta'een . Naatrooniin yeroo qulqulluu ta’u adii ykn halluu hin qabu. Xurii wajjin halluu diimaa ykn keelloo ta’uu danda’a. Kuufamni naatroon yeroo tokko tokko siree haroo soogidda qabu (soogidda qabu) kan naannoo goggogaa keessatti ka’e keessatti argama. Seenaa keessatti natron faayidaa qabatamaa hedduu kan qabu yoo ta'u isaanis ammallee itti fayyadamaa jiru.

Albuuda ammayyaa keessatti jechi naatroon jedhu soodiyeem kaarbooneetii deekahayidireetii (haayidireetii soodaa ash) kan soogidda seenaa irra caalaan isaa uumu qofa jechuu ta’ee jira.

Hidda jechoota(Etymology).

Jechi Ingiliffaa natron jedhu kan Faransaayii kan wal fakkaatu yoo ta'u, Ispeen natrón irraa karaa Giriikii νιτρων nitron, jecha Gibxii durii netjeri jedhu irraa kan dhufe yoo ta'u, hiikni isaas natron jechuudha. Mallattoon keemikaalaa ammayyaa soodiyemii, Na, gabaabduu elementii sanaa maqaa Laatiin Haaraa natrium, kan natron irraa dhufedha.