Garona
| Garona (Garòna) | |
|---|---|
 Garòna a Bordèu | |
| |
| Caracteristicas | |
| Longor | 647 km |
| Bacin | 55 000 km2 |
| Bacin collector | Garona |
| Debit mejan | 600 m3⋅s-1 (Bordèu) |
| Riu | |
| Font principala | Plan de Beret |
| · Altitud | 1 860 m |
| · Coordenadas | 42° 42′ 35″ N, 0° 56′ 43″ E |
| Font segondària | Penjal èst del pic d'Aneto |
| · Localisation | Aragon, Pirenèus, Espanha |
| · Coordenadas | 42° 39′ 15″ N, 0° 39′ 28″ E |
| S'escampa dins | l'ocean Atlantic |
| Geografia | |
| Afluents principals | |
| · Riba esquèrra | Aiguamòg • Toish • Sava • Gimona • Arrats • Gers • Baïsa • Avança • Siron |
| · Riba drecha | Ruda • Arièja • Òlt • Tarn • Bargalona • Dròt |
| Païses traversats |  França,  Espanha
|
| Regions traversadas | .svg){kind=small} Occitània
oficialament:*  |
| Vilas principalas | |
Garona o Garòna (prononciacion dels ribeirencs levat en Aran) es un grand flume occitan (oficialament francés e espanhòl) que raja sus 647 km. Garona nais dins los Pirenèus espanhòls de la Val d'Aran.
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]Sa font es situada en Val d'Aran, al luòc dich l'Uelh deth Garona, al Plan de Beret.Lo flume se dirigís d'en primièr cap al nòrd, dintra dins l'estat francés al Pont del Rei, a Hòs, recep la Pica davalada dels massís de Luishon. Daissa los Pirenèus après aver asagat lo site antic de Sent Bertran de Comenge, puèi recep Nesta, càmbia de direccion cap al nòrd èst dins una val larga, asaga Sent Gaudenç, passa los pichons Pirenèus entre Sent Martòri e Martras Tolosana, recep Salat davalat de Sent Guironç. Lo flume travèrsa Murèth, recep Arièja a Portèth per aténher Tolosa ont càmbia de direccion cap al nòrd-oèst per se getar dins l'Ocean Atlantic a sa boca comuna amb Dordonha ont forman l'estuari de Gironda.
Entre Tolosa e Bordèu lo flume travèrsa Agen e recep sos principals afluents en riba drecha, Tarn e Òlt eissits del sistèma idrologic del Massís Central.
Lo flume es navegable de l'ocean fins a Lengon. Un canal lateral foguèt bastit al sègle XIX per jónher Lengon e Tolosa (ligason amb lo Canal de las Doas Mars de Tolosa a Seta).
Entre los Pirenèus e Tolosa lo flume es adobat per l'industria idroelectrica. Mai recentament doas centralas nuclearas foguèron bastidas sus las ribas, a Brau e Sent Loís en Blaiés e a Golfuèg.
A Bordèu lo flume es fòrça larg e jos l'influéncia de las marèas. A marèa nauta se forma un mascaret que puja lo flume.
Principalas vilas traversadas
[modificar | Modificar lo còdi]- Vielha
- Sent Biat, Montrejau, Sent Gaudenç, Murèth, Tolosa, Blanhac
- Los Sarrasins - Autvilar - La Magistèra
- Agen, Marmanda, Lo Pòrt
- la Rèula, Lengon, Bordèu
Principals afluents
[modificar | Modificar lo còdi][toponims de tornar veire]
En seguir lo cors del flume, s'encontran los afluents seguents :
Notas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Ne diu pas s'escriure *Gat Mòrt, l'origina estent ga, sinonim bordalés de gua.