Clientelisme
Lo clientelisme es un sistèma d'escambis interpersonals non mercands de bens e de servicis escapant a tot encastre juridic, entre d’individús dispausant de fonts inegalas (lo « patron » e sos « clients »). Quand lo patron a diferents clients, se parla de clientèla. Malgrat un vejaire justificat largament espandit del caractèr antidemocratic del clientelisme, subretot en politica, cal afirmer que lo clientelisme es tanben un mejan de politizar las populacions, mas tanben d’emplenar la manca d'implantacion dels servicis publics o de reduire las inegalitats.
Jean-François Médard destria dos tipes de clientelisme: formal – quand es codificat coma lo cas del feudalisme – e informal – tanben nomanat patronatge[1]. Lo clientelisme pòt prene la forma del favoritisme quand lo « patron » cerca a alargar son esfèra d'influéncia per l'autreg d'avantatges induchs.
Antiquitat
[modificar | Modificar lo còdi]Lo clientelisme es la relacion que a Roma unissiá un patron a son client. Lo client (« aqueste qu’obesit »), individú de posicion sociala modèsta, se plaçava jos la proteccion del ric patron, que li assegurava una ajuda materiala regulara en cambi de diferents servicis: ajuda electorala, acompanhament al forum, sosten prendent un procès.
Pendent la Republica romana, los demagògs se constituissián de clientèlas nombrosas, e transformavan a vegada lors aparicions al forum en manifestacions reünissent de centenats de personas.
Mawla
[modificar | Modificar lo còdi]Dins lo mond arab, als primièrs sègles de l'islam, las tribús possedavan d’esclaus qu'afranquissián sovent; aquestes vengavan de mawâlî (plural de mawlâ') o clients del personatge qu’avián estat l'esclau. Atal, de gents de l'exterior venián agrandir lo grop. Aquesta practica largament utilizada dins los païses conquerits joguèt un ròtle essencial dins lo movement d'integracion dels conquerents minoritaris dins las zònas dominada.
Los abitants liures de la region un còp convertits, o alara d’esclaus, venián de clients de la tribú e recebián atal de cargas importantas de la part dels caps de clans e, a vegada, podavan aténher rapidament de pòstes de responsabilitat e un reng social naut.
Definicion politica
[modificar | Modificar lo còdi]Lo clientelisme s'entend aquí coma una favor injustificada accordada a una persona, sovent en cambi de son vòte. Lo clientelisme politic fa partit de practicas informalas e illegalas, e son largament consideradas coma antidemocraticas, falsant lo jòc d'eleccions liuras[2]. Los deputats franceses son a vegdas accusats de clientzlisme en favor de lors administrats locals, fasent pression sul govèrn per obténer de credits en favor de lor circonscripcion.
Dins fòrça regions los ligans de clientèla politica basats sul servici rendut passan d'una generacion a l'autra, es lo clanisme coma en Corsega. Se lo ligam es fondat sus la constrencha economica o la violéncia, aquò se nomena lo caciquisme.
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]Vejatz tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- Jean-François Médard [1976], « Le rapport de clientèle : du phénomène social à l'analyse politique », Revue française de science politique, 26e année, no 1, p. 103-131, voir en ligne sur Persée
- Tafani Pierre, « Du clientélisme politique », Revue du MAUSS, 2005/1 (no 25), p. 259-286
- Jean-Louis Briquet et Frédéric Sawicki, Le clientélisme politique dans les sociétés contemporaines, Presses Universitaires de France, 1998
Article connèxe
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]- Clientélisme en Provence-Alpes-Côte d'Azur (intervention de Philippe Sanmarco, divers gauche, membre du Conseil régional de cette région).
- Le clientélisme en question, un tutoriel proposé par le journal Le Ravi, juin 2005.