Arsac (Bearn)

Vilatge d'Occitània

Arsac (e Arrasiguet) Arzacq-Arraziguet
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La plaça de la Republica.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 32′ 12″ N, 0° 24′ 41″ O
Superfícia	15,26 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	238 m 230 m 95 m
Geografia politica
País	Bearn
Estat	França
Region 75	Navèra Aquitània
Departament 64	Pirenèus Atlantics
Arrondiment 643	Arrondiment de Pau
Canton 6405	Artics e País de Seuvèstre, Canton d'Arsac-Arrasiguet (caplòc) abans 2015
Intercom 246401574	CC deus Luis en Bearn (2014 ençà)
Cònsol	Jean-Pierre Crabos (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2019)	1 057 ab. Evolucion de la populacion 1 078 ab.
Densitat	69,07 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	64410
Còde INSEE	64063

Arsac o Arsac e Arrasiguet (Arzacq-Arraziguet en francés) qu'ei ua comuna bearnesa administrada peu departament deus Pirenèus Atlantics de la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Heraudica

L'escut d'Arsac que's blasona atau : de gules cargat d'un can corrent d'argent dab ua lua d'aur pausada dessus deu cap d'azur cargat de tres concas d'aur.

Geografia

Arsac qu'ei ua vila septentrionau de Bearn pròcha de la termiera dab las Lanas.

Toponimia

Arsac

Las fòrmas ancianas que son Arsac, en 1385, Arsac, en 1542, Arzac, en 1620, Arzac sus la mapa de Cassini, a la fin deu sègle XVIII, Arzacq-Arraziguet, despuish lo 7 de setembre 1845, data de la fusion dab Arrasiguet. La prononciacion locau qu'ei [ar'sak] . Totun, Jacques Boisgontier, dens la soa recension deu Dictionnaire toponymique des communes du Béarn, que dobta de la prononciacion s e que supausa ua error.

Dauzat qu'explica lo nom dab lo sufixe -acum e un nom latin d'òme Arcius o Arsius, o un nom gallés Artius (de arto-, « ors ») . Per un nom semblable deu Tarn [donc dab [-rz-], Negre, citat per Miquèu Grosclaude, que causeish lo nom latin Arisius. Miquèu Grosclaude que cita tanben l'ipotèsi de Pèire Bèc, justificada peu patronime bearnés Pédarazacq, un *Arrazacq contractat en Arzac. Miquèu Grosclaude que causeish meileu lo nom latin Arsius (o dilhèu Arisius) .

L'alternància dens las atestacions d' Arsac e d' Arzac, dab lo prumèr per las mei ancianas, que pòt estar deguda a fantasias o embarràs d'escribas. Mès la seguida, mei que mei lo cas d'Arrasiguet, que hè pensar a variacions vertadèras deu nom deu lòc. En passant de la fòrma Arsac a Arzac, la shiulanta que s'aluènha, per l'aurelha, de la vibranta r, mès l'esfòç articulatòri qu'ei mei gran e ua varianta *Arrasac (qui explica dilhèu lo patronime Pédarazacq : Pèr d'Arrasac) qu'es de prononciacion mei agida. De mei, tota instabilitat dens la prononciacion d'un nom qu'ei de natura a provocar autas innovacions. Mès, com Miquèu Grosclaude a podut enregistrar la prononciacion [ar'sak] (?) a despieit de la fòrma oficiau [ar'zak], aquò qu'ei la pròva que s'ei mentavuda a totas las epòcas, donc d'un polimorfisme. Per l'etimologia, qu'es Arsac que cau explicar, non pas Arzac. Arisius qu'ei donc improbable e que cau causir enter los autes noms, shens excludir lo nom gallés Artios (que i a plan de noms celtics dens la toponimia gascona, donc dens los mèstes, mès, segur que n'i avè pas tant dens las classas popularas de l'epòca).

Arrasiguet

Miquèu Grosclaude qu'explica Arrasiguet [arrazi'get] ipoteticament com lo resultat deu mot arrasic dab lo sufixe -etum, mès sense excludir un rapòrt dab Arsac. Que seré donc un toponime ligat a la desbosigada .

Arrasiguet es pas mentavut sus la mapa de Cassini. Despuish las mapas deu sègle XIX, i a pas un cas de lòc nommat Arraziguet, nimei sus las listas de lòcs de la comuna. Qu'es aquí l'informacion essenciau : Arrasiguet existeish pas com lòc, sonque com nom d'ua comuna creada a la Revolucion, a l'interior de la parròpia d'Arsac e despuish com quartièr. Qu'es donc inutil de saber s'es motivat per ua desbosigada. Que calèva donar un nom a un ensemble de bòrdas e d'ostaus sense tradicion istorica (mès que probable volèvan pas depéner de la vila), que sembla senat de pensar qu'ua apellacion deu tipe « lo petit Arsac » s'impausè. Com lo nom deu caplòc trantalhava (popularament, pas oficiaument), énter Arsac, Arzac, Arrazac, etc, l'atraccion deu mot arrasic sus la varianta mei irregulara *Arrasac que joguè, dab un aspècte popularizant e dilhèu arridolent. De mei, Arrasiguet qu'avè l'avantatge de s'aluenhar foneticament e graficament deu nom de la comunautat que volèvan quitar, Arzacq (nom francés). Mès, qu'aurén podut causir *Arsaguet, *Arzaguet o *Arrasaguet. La fòrma de 1793 Raviguet qu'ei dus còps faussa : confusion énter -z- e -v-, puish Arr- qu'estó con•honut dab un a prostetic e corregit per purisme francimand.

Istòria

Resta de l'epòca romana que i hon trobadas e lo toponim en -ac (de la terminason latina -acum) que confirma l'antiquitat de la comuna.

Au cors deu son passatge per Bearn (qui èra alavetz la màger part deu son purmèr reiauma : Navarra) Loís II de Navarra e XIII de França que passè per Arsac. Arrasiguet que's juntè administrativament dab Arsac lo 7 de seteme de 1845 .

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2020	2026	Jean-Pierre Crabos
1995	2020	Henri Fam
	1995
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 1054, totala: 1079
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
						1 286	-	-
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
-	-	-	-	1 264	-	-	-	-
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
-	-	1 104	-	-	-	-	-	-
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
958				Cercar	889	1 000	1 002	1 005 1 048
2009	2010
1 007 1 051	1 010 1 053
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

Véder tanben

• Comunas deus Pirenèus Atlantics