William Thomson Kelvin

William Thomson Kelvin
Fødd	26. juni 1824 Belfast
Død	17. desember 1907 Largs
Nasjonalitet	Det sameinte kongeriket Storbritannia og Irland
Område	fysikk, mekanikk, termodynamikk
Yrke	fysikar, astronom, matematikar, universitetslærar, politikar, skribent, ingeniør
Institusjonar	University of Glasgow
Alma mater	University of Glasgow Peterhouse University of Cambridge Royal Belfast Academical Institution
Doktorgradsrettleiar	William Hopkins
Ektefelle	Margaret Crum, Frances Anna Blandy
Medlem	Det prøyssiske vitskapsakademiet Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina Royal Society Kungliga Vetenskapsakademien Göttingens vitenskapsakademi Det ungarske vitskapsakademiet American Academy of Arts and Sciences Royal Society of Edinburgh Det russiske vitskapsakademiet Det Kongelige Danske Videnskabernes Selskab Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL Det bayerske vitskapsakademiet Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen National Academy of Sciences Accademia delle Scienze di Torino

William Thomson, lord Kelvin (26. juni 1824–17. desember 1907) var ein britisk matematisk fysikar som vert rekna som grunnleggaren av termodynamikk. Han var professor i fysikk ved Universitetet i Glasgow frå 1846 til 1899.

Han vart adla av dronning Victoria i 1892 til 'baron Kelvin (lord Kelvin) for arbeidet sitt med å leggje ein transatlantisk telegrafkabel. Namnet Kelvin kjem frå elva Kelvin som renn gjennom universitetsområda i Glasgow. Han starta ved dette universitetet ti år gammal, og då han nådde 22 år var han vorte professor her. Han vart vald som medlem av Royal Society i 1851 og var president der i perioden 1890-1895. I 1896 vart han tildelt Knight Grand Cross av Royal Victorian Order og i 1902 vart han ein av dei første medlemmane av Order of Merit. Han er gravlagt i Westminster Abbey i London.

Lord Kelvin tenkte ut den absolutte temperaturskalaen (kelvinskalaen) i 1848 og SI-eininga for temperatur, Kelvin, er kalla opp etter han. I 1951 gav han ut ei betre forklaring av skalaen, samstundes med at han kom fram til den andre termodynamikklova. I 1853 oppdaga han saman med J.P. Joule Joule-Thomson-effekten. I 1856 føresåg han Thomson-effekten. Lord Kelvin arbeidde innan mange område, tenkte ut nye metodar og gjorde mange oppfinningar. Han var konsulent for firmaet som i 1850-åra la den første transatlantiske telegrafkabelen. I dette arbeidet vart det naudsynt å nytte særs følsame måleinstrument, og han konstruerte då speilgalvanometeret

Lord Kelvin vart utnemnd til æresdoktor ved Det Kongelege Fredriks Universitet i samband med feiringa av 100-årsdagen for fødselsdagen til Niels Henrik Abel i 1902.

Prisar og utmerkingar

• 1883 – Copleymedaljen

Kjelder

«William Thomson Kelvin» i Store norske leksikon, snl.no.