Tjøtta

Tjøtta
Den gamle handelsstaden på Tjøtta
Geografi
Stad	Helgeland
Koordinatar	65°50′05″N 12°26′41″E
Areal	11,3 km²
Høgaste punkt	Kvalberghaugen (77 moh.)
Administrasjon
Land	Noreg
Fylke	Nordland
Demografi
Folketal	300
Folketettleik	26,5 /km²

Tjøtta (av norrønt Þjótta, «den tjukkaste delen av låret» jamfør utsjånad på øya) er ei øy og ein tettstad i Alstahaug kommune i Nordland. Øya er 11,3 km², med knapt 300 innbyggjarar.

Tjøtta er òg eit sokn i Nord-Helgeland prosti. Til soknet høyrer øya Tjøtta og fleire andre øyar sør i Alstahaug.

Historie

Tjøtta. Fotografi frå kring 1890.
(Foto: Axel Lindahl/Norsk folkemuseum)

Tjøtta var eit eige herad fram til 1963. Tjøtta herad omfatta då òg eit areal på fastlandet, dette vart på 1990-talet overførd til Vefsn kommune.

I jernalderen var Tjøtta eit maktsentrum i Hålogaland. Her budde skalden Øyvind Skaldespille og sonen hans, Hårek på Tjøtta. Seinare var Tjøttagarden sentrum i eit stort gods som åtte mange gardar både på ytre og indre Helgeland.

Geografi

Tjøtta er ei flat øy med svært godt jordbruksland. Næringslivet er enno dominert av jordbruk og fiske. I bygningane til den gamle Tjøttagarden held Planteforsk Tjøtta til.

På Nordøya ligg Tjøtta internasjonale krigskyrkjegard med over 7500 enkeltgraver for russiske krigsfangar. Her er òg 2500 omkomne frå fangetransportskipet Riegel, som vart senka mot slutten av andre verdskrigen, gravlagde.

Tjøtta kyrkje er ei steinkyrkje som vart bygd i 1851, etter at den førre trekyrkja brann ned. Postnummeret hit er 8860 TJØTTA.

Litteratur

• Helgeland historie, utg. av Helgeland Historielag