Hopp til innhald

Thessalía

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Thessalía
Θεσσαλία
Plasseringa til Thessalía i Hellas
 
Land: Hellas
Hovudstad: Lárisa
Periferieiningar: Tríkala
Kardítsa
Lárisa
Magnisía
Sporadane
Folketal: 688 255 (2021[1])
Areal: 14 037 km²
Folketettleik: 49 /km²
Heimeside: www.pthes.gov.gr

Thessalía (gresk Θεσσαλία) er ein av tretten periferiar i Hellas. Han fell i hovudsak saman med den tradisjonelle regionen med same namn. Periferien omfattar dei tidlegare prefektura Tríkala, Lárisa, Kardítsa og Magnisía, og har Lárisa som hovudstad. I lag med områda Makedonia og Thráki vert området uoffisielt rekna som ein del av Nord-Hellas. Thessalía ligg sentralt i Hellas og grensar til Sentral-Makedonía og Vest-Makedonía i nord, Ípiros i vest og Sentral-Hellas i sør. I aust ligg Egearhavet.

Periferieiningar og kommunar

[endre | endre wikiteksten]

Etter den administrative reforma i 2010 er periferien Thessalía delt inn i fem periferieiningar som omfattar 25 kommunar.[2]

Periferieining Innbyggjarar Kommunar
Tríkala 122 081 Metéora, Pýli, Tríkala, Farkadóna
Kardítsa 106 305 Arjithéa, Mouzáki, Límni Plastíra, Kardítsa, Palamás, Sofádes
Lárisa 268 963 Elassóna, Týrnavos, Témbi, Ajá, Lárisa, Kilelér, Fársala
Magnisía 177 448 Rígas Feréos, Vólos, Zagorá-Mourési, Sør-Pílio, Almyrós
Sporadane 13 458 Skiáthos, Skópelos, Alónnisos
Kommune Periferieining Areal Folketal Hovudsete
1   Lárisa Lárisa 335,1 164 095 Lárisa
2   Metéora Tríkala 1 650,2 19 274 Kalambáka
3   Pýli Tríkala 747,7 12 852 Pýli
4   Tríkala Tríkala 608,5 78 605 Tríkala
5   Farkadóna Tríkala 370,2 11 350 Farkadóna
6   Arjithéa Kardítsa 365,6 3 496 Anthiró
7   Mouzáki Kardítsa 307,8 11 245 Mouzáki
8   Límni Plastíra Kardítsa 195,2 5 234 Morfovoúni
9   Kardítsa Kardítsa 647,6 55 979 Kardítsa
10   Palamás Kardítsa 383,2 13 424 Palamás
11   Sofádes Kardítsa 728,8 16 927 Sofádes
12   Elassóna Lárisa 1 588,1 25 459 Elassóna
13   Týrnavos Lárisa 516,3 22 280 Týrnavos
14   Témbi Lárisa 577,0 12 007 Makrykhóri
15   Ajá Lárisa 668,3 10 711 Ajá
16   Kilelér Lárisa 975,3 18 070 Níkea
17   Fársala Lárisa 736,0 16 341 Fársala
18   Rígas Feréos Magnisía 549,8 8 870 Velestíno
19   Vólos Magnisía 387,1 139 670 Vólos
20   Zagorá-Mourési Magnisía 150,5 4 562 Zagorá
21   Sør-Pílio Magnisía 369,4 8 274 Argalastí
22   Almyrós Magnisía 473,9 16 072 Almyrós
23   Skiáthos Sporadane 49,9 5 802 Skiáthos
24   Skópelos Sporadane 96,2 4 518 Skópelos
25   Alónnisos Sporadane 129,6 3 138 Patitíri

Periferi og periferieiningar

[endre | endre wikiteksten]

Den tradisjonelle regionen fell i hovudsak saman med periferien Thessalía med desse periferieiningane:

Periferi Hovudstad Areal Folketal 2021[1]
Totalt Thessalía
består av:
Lárisa 14 037 km² 732 762
1 Periferieininga Tríkala Tríkala 3 384 km² 122 081
2 Periferieininga Kardítsa Kardítsa 2 636 km² 106 305
3 Periferieininga Lárisa Lárisa 5 381 km² 268 963
4 Periferieininga Magnisía Vólos 2 351 km² 177 448
5 Periferieininga Sporadane 275 km² 13 458
Totalt Thessalía 14 037 km² 688 255

Topografien i området består av ein ring av fjell rundt låglandet på Den thessaliske sletta. Området kan få noko regn om sommaren, noko som gjer frodige forhold for jordbruk. Thessalía vert av den grunn stundom kalla «brødkorga til Hellas». Fjella Khásia og Kamvoúnia ligg i nord, Ólymbosmassivet ligg i nordaust. I vest ligg fjellkjeda Píndos og i søraust kystfjella Óssa og Pílio.

Fleire sideelvar til Piniós renn gjennom området.

Thessalía hadde ein omfattande steinalderkultur rundt år 2500 fvt. Mykenske busetnadar har òg vorte oppdaga, til dømes ved Iolkos, Dimini og Sesklo (nær Vólos). I antikken vart låglandet i Thessalía heimstad for baronfamiliar, som Alevad av Larissa eller Skopad av Krannon. Desse familiane organiserte eit forbund i Thessalía, og kontrollerte seinare Det amfiktyoniske forbundet i Nord-Hellas.

Under dei gresk-persiske krigane slo alevadane seg saman med persarane. Jason av Ferae omforma ei kort stund området til ei viktig militærmakt, men han vart myrda før han klarte å oppnå varige gjerningar. På 300-talet fvt. vart Thessalía avhengig av Makedonia og vart ein vassal under dei. I 148 fvt. vart Thessalía ein del av Provinsen Makedonia i Romarriket, men i år 300 vart Thessalía ein eigen provins med Lárisa som hovudstad. Han vart ein del av Austromarriket fram til 1200-talet, då store området var kontrollert av vlakhar. Etter det fjerde krosstoget vart Thessalía ein del av Kongedømet Thessalonika, men i 1215 vart det igjen erobra av Theodore Komnenos Doukas og vart eit sjølvstyrt område styrt av denne familien. Dynastiet enda i 1318 og vart etterfølgd av ein periode med austromersk og slavsik herredøme. Etter enno ein periode med sjølvstende vart Thessalía til slutt erobra av Det osmanske riket i 1394. I 1881 avstod osmanarane det meste av Thessalía til Hellas.

Byar og tettstader

[endre | endre wikiteksten]

Dei største byane og tettstadene i periferien er:

Tettstad Kommune Folketal 2011[3] Folketal 2021[1]
Lárisa Lárisa 144 651 146 377
Vólos Vólos 86 046 85 803
Tríkala Tríkala 61 653 61 608
Kardítsa Kardítsa 38 554 38 999
Néa Ionía Vólos 32 661 30 688
Týrnavos Týrnavos 11 069 10 027
Fársala Fársala 9 298 8 978
Kalambáka Metéora 8 330 8 372
Jánnouli Lárisa 7 885 8 160
Almyrós Almyrós 7 955 7 244
Elassóna Elassóna 7 338 7 182
Sofádes Sofádes 5 556 5 747
Ambelónas Týrnavos 6 083 5 590
Agriá Vólos 5 191 4 928
Skiáthos Skiáthos 4 883 4 897
Palamás Palamás 5 745 4 770
Néa Ankhíalos Vólos 5 132 4 518
Fálanna Lárisa 3 987 3 823
Níkea Kilelér 3 876 3 332
Ajá Ajá 3 169 3 013
Skópelos Skópelos 3 090 2 942
Velestíno Rígas Feréos 3 044 2 922
Ikhalía Farkadóna 2 357 2 115
Livádi Elassóna 2 244 2 079
Evxinoúpoli Almyrós 2 281 2 076
Dimíni Vólos 2 261 1 979

Referansar

[endre | endre wikiteksten]



Tradisjonelle regionar i Hellas
Thráki • Makedonía • Ípiros • Thessalía • Sentral-Hellas • Attikí • Peloponnes • Dei egeiske øyane • Dei joniske øyane • Kreta