Slovakia

Slovenská Republika (norsk: Slovakia, slovakisk)
Flagg	Riksvåpen
Nasjonalsong	«Nad Tatrou sa blýska»
Motto	Ukjent
Offisielle språk	Slovakisk
Hovudstad	Bratislava
Styresett ; President ; Statsminister	Republikk ; Peter Pellegrini ; Robert Fico
Flatevidd ; – Totalt ; – Andel vatn	; 49 035 km² (128.); nær 0 %
Folketal ; – Estimert (2017) ; – Tettleik	; 5 445 829 (116.) ; 111,1 /km² (72.)
Sjølvstende ; - Dato	Delinga av Tsjekkoslovakia ; 1. januar 1993
Nasjonaldag	1. september
BNP ; – Totalt (2015) ; – Per innbyggjar	; 158 400 mill. USD (71.) ; 31 000 USD (42.)
Valuta	Euro
Tidssone	UTC 1
Telefonkode	421
Toppnivådomene	.sk ;

[endre]

Den slovakiske republikken (forkorta til Slovakia; slovakisk Slovensko eller Slovenská republika) er eit land i Sentral-Europa med over fem millionar innbyggjarar fordelt på om lag 49 000 km². Det grensar til Tsjekkia og Austerrike i vest, Polen i nord, Ukraina i aust og Ungarn i sør. Den største byen er hovudstaden, Bratislava. Slovakia er medlemsland i Den europeiske unionen, NATO, SN, OECD, WTO, UNESCO og andre internasjonale organisasjonar.

Det slaviske folket kom til området som i dag er Slovakia på 400- og 500-talet, under folkevandringstida. I løpet av historia har Slovakia høyrt til Samo-riket (den første kjende politiske eininga til slavarane), Stor-Mähren, Kongedømet Ungarn, Habsburgmonarkiet, Austerrike-Ungarn og Tsjekkoslovakia. Dagens Slovakia vart ein sjølvstendig stat den 1. januar 1993 etter den fredelege delinga av Tsjekkoslovakia under fløyelsrevolusjonen. I lag med Tsjekkia var landet det siste i Europa som fekk sjølvstende på 1900-talet.

Slovakia har den raskast veksande økonomien i EU og OECD (2007).^[1] Landet vart medlem av EU i 2004 og eurosona i 2009.

Geografi

For meir om dette emnet, sjå Slovakisk geografi.

Det slovakiske landskapet er hovudsakleg kjend for fjella, med Karpatane som den dominerande fjellkjeda som strekkjer seg langs det meste av den nordlege halvdelen av landet. I desse fjella finn ein dei høge fjelltoppane i Tatrafjella. I nord, nær grensa til Polen, ligg Høge Tatra, eit populært skiområde med mange vakre innsjøar og dalar, samt det høgaste fjellet i Slovakiak, Gerlachovský štít på 2655 meter over havet. Her ligg òg eit nasjonalsymbol for Slovakia, fjellet Kriváň.

Dei største slovakiske elvane er Donau, Váh og Hron. Tisa markerer 5 km av landegrensa mellom Slovakia og Ungarn.

Det slovakiske klimaet ligg mellom den tempererte og den kontinentale klimasonen med relativt varme somrar og kalde, skya og fuktige vintrar. Området i Slovakia er delt inn i tre klimasoner: Dei varmaste låglanda i sør, dei meir varierte bekkena sentralt i landet og fjellklimaet i nord.

Historie

Det noverande Slovakia var ein del av Kongeriket Ungarn, og av det sameinte keisarlege og kongelege monarkiet Austerrike-Ungarn fram til 1918, då det vart ein del av den nye staten Tsjekkoslovakia. Slovakia vart uppretta som eigen stat fyrste gong i 1939 som fylgje av Münchenavtalen, og landet var i forbund med Tyskland under krigen. I 1945 vart landet igjen ein del av det gjenupprettede Tsjekkoslovakia, som var kommunistisk styrt og under sterk innflyt frå Sovjetunionen fram til 1989. Etter sovjetunionens fall vart staten Slovakia gjenuppretta 1. januar 1993. Slovakia vart medlem av den europeiske union i mai 2004.

Demografi

Størstedelen av dei som bur i Slovakia er slovakiske (86 %), ungararane (10%) er det største mindretalet, andre mindretal er romafolk, tsjekkarar, tyskarar, ukrainarar og polakkar.

Den slovakiske grunnlova gjev religonsfridom. Størsteparten av slovakaren høyrer til den romersk-katolkse kyrkja, medan det største mindretalet er protestantar. I tillegg bur det 120 000 jødar i landet.

Det offisielle tungemålet er slovakisk men i nokre område nyttast òg ungarsk.